U bevindt zich op het algemene (landelijke) CJG-forum.
Het lerarentekort
Het lerarentekort wordt een groot issue. Op de radio voorspelde een leerkracht dat er over enkele jaren 10.000 leerkrachten tekort komen (positieve insteek: dan zullen er dus ongeveer 25 keer zoveel kinderen nog zijn).
Wat denken ouders dat mogelijke oorzaken zijn. Waarom zijn er geen mensen meer te vinden die nog les willen geven aan de kinderen?
En wat zijn mogelijke oplossingen? Is het inderdaad de zak met geld? Is het probleem opgelost als PO hetzelfde wordt betaald als VO (en waarom is er dan nog een probleem op het VO)?
Tsjor
On topic
Er gaan stemmen op om de toelatingstoetsen ak, gesch, n&t en bio af te schaffen voor de pabo.
Het studentenaantal is inmiddels een stuk lager hierdoor, moet het dan maar worden afgeschaft?
Weten we inmiddels of er door die toetsen betere leraren zijn?Het zijn er in ieder geval (nog) minder.
Toetsen Pabo
Ik vind het sowieso raar dat ze op de Pabo parate kennis van zaakvakken toetsen. Waarom zou je in het eerste jaar van je studie een toets biologie hebben waarin basisschoolstof biologie getoetst wordt? Ik vind het belangrijk dat basisschooldocenten onberispelijk kunnen spellen en rekenen, dat ze didactiek leren, klassenmanagement, dat soort dingen. Maar biologiefeitjes? Dan lees je toch de dag voor de les biologie die je gaat geven het betreffende hoofdstuk even door en dan weet je het toch weer?
skik
Algemene kennis
Wat mij bij jonge basisschoolleerkrachten en stagiaires vooral opviel was de magere algemene kennis. Bij de oude garde is die veel meer aanwezig, en dat komt niet alleen door levenservaring (of een langere geschiedenis). Laat ze dus maar wel bio, ak en gesch op minstens havo 5 niveau beheersen. Zeker bij meisjes die via kader en mbo zijn opgestroomd is het algemeen kennisniveau anders bedroevend (als ook spelling en grammatica, maar dat is weer een heel ander verhaal).
Ik kan alleen
vanuit mijn eigen ervaring spreken, maar zo simpel kan het in de praktijk wel gaan. Als je geïnteresseerd bent in randzaken, dan kun je daar maar al te makkelijk in verzeild raken als je eenmaal een aanstelling hebt. Vind je onderzoek doen helemaal te gek, dan is daar ruimte voor. En degenen die alleen maar les willen geven zullen een groter deel van hun fte daaraan besteden.
Parate kennis
Op havo niveau moeten bio, ak en geschiedenis parate kennis zijn voor docenten in het basisonderwijs en geen gevalletje vlak voor de les even stampen.
Zeker op de basisschool zijn kinderen nog super leergierig en dan hoort het zijn / haar vragen kwijt te kunnen aan docenten en geen tijden te hoeven wachten voor een antwoord.
boven de stof staan
Ik hoop toch niet dat ze die toelatingstoetsen gaan afschaffen, want dan moet er op de pabo weer aandacht worden besteed aan het kennisniveau van de studenten, ten koste van de broodnodige pedagogische en didactische vakken. Mijn ervaring is dat het programma op de (deeltijd)pabo overvol zit.
In de praktijk kom je toch veel pabo-studenten en leerkrachten tegen die een matige kennis hebben van algemene zaken. Ik vind het toch wel weinig vertrouwen wekken dat een juf zelf niet uit haar hoofd weet waar Drente ligt, of moeite heeft met werkwoordspelling (beide een keer meegemaakt, beide in bezit van pabo-diploma). Uit ervaring weet ik dat als je als leerkracht je tijdens de les nog bezig moet houden met 'hoe zat het ook alweer', je ook de mist in gaat met orde houden en het vertrouwen van de leerlingen hebben.
Vmbo-mbo-pabo
Het lastige voor de jongens(!) en meisjes die via de vmbo-mbo-route naar de pabo willen, is dat ze soms 4/5 jaar of langer hun kennis op biologie, aardrijkskunde en geschiedenis niet bijgehouden of uitgebreid hebben. De mbo opleiding onderwijsassistent geeft die vakken niet in hun curriculum en op het vmbo hebben ze er bijvoorbeeld examen in gedaan. Terwijl ze wel vakken als didactiek en pedagogiek krijgen en stages op scholen lopen. Op dat punt hebben ze dus juist een voorsprong op de havisten. Het is toch jammer dat de aansluiting tussen met name de opleiding Onderwijsassistent en de Pabo niet beter is. Voor laatbloeiers met een mbo opleiding onderwijsassistent of iets vergelijkbaars zou een schakelprogramma toch een uitkomst kunnen zijn. Een dag in de week echt les in de vakken waarvoor ze de toets moeten maken plus voorbereiding op de pabo qua studievaardigheden. De overige dagen kunnen ze werken op een school als onderwijsassistent. Aan het eind van het schooljaar doe je dan de toelatingstoetsen en zijn ze een jaar aan ervaring rijker. Slaag je dan kun je verder met de Pabo, zo niet dan houdt het op. Eventueel kun je aan toelating tot het schakelprogramma nog eisen stellen als gemiddeld een 7,5 voor de specifieke beroepsvakken, 8 voor Nederlands, een basisrekentoets etc. Dit zou toch te organiseren moeten zijn?
ja, maar
"Ik vind het toch wel weinig vertrouwen wekken dat een juf zelf niet uit haar hoofd weet waar Drente ligt, of moeite heeft met werkwoordspelling (beide een keer meegemaakt, beide in bezit van pabo-diploma). "
Dat eerste vind ik schokkend, gelukkig zelf nooit meegemaakt.
Het tweede zou natuurlijk niet moeten, maar ik heb professoren op de universiteit meegemaakt die fouten maakten met werkwoordspelling. Blijkbaar is dat voor sommige mensen echt heel lastig en krijg je het er niet uit.
Misschien zou het voor het PO uiteindelijk toch beter zijn als je leerkrachten met specialisaties krijgt. Niemand kan echt allround goed zijn. Dus: een taaljuf, rekenmeester, geschiedenis/aardrijkskundejuf, etc. Lijkt mij dat de kwaliteit dan sowieso omhoog gaat.
Enna M.
Mijn dochter heeft 7 jaar geleden een toelatingsexamen gedaan en is daar op gestrand. Haar algemene ontwikkelingsniveau is dat ze op hoger niveau, dus havo/hbo zou kunnen studeren, maar er is een onderdeel waar ze op vastloopt. Dat achtervolgt haar helaas aldoor. Ze had nog zo'n toets kunnen doen, dan met de kennis van hoe zo'n test werkt, maar dan moest ze zelf 200 euro betalen. Ze had daarvoor ook naar een school gemoeten die ver van huis is, dus naast het geld voor de toets, reiskosten. Voor haar veel geld, waarbij ze dacht "straks haal ik het weer niet en dan is het geld weg". Ik weet dit pas sinds kort. Tegen ons heeft ze gezegd dat het niet gaat lukken, einde oefening. Ze barstte vroeger van het enthousiasme om onderwijzer te worden. Met een klein beetje extra hulp op haar zwakke punt, had ze naar mijn idee een prima onderwijzer kunnen worden. Ik heb de indruk dat haar motivatie inmiddels is afgenomen, omdat ze door arbeidsongeschiktheid al te lang uit de running is en ze zich af is gaan vragen of ze het nog wel voor elkaar kan krijgen. Het is de bedoeling dat ze ooit wel weer kan gaan werken.
schalen en schalen
Er worden appels met peren vergeleken. Elk onderwijstype heeft zijn eigen cao, die schalen kunnen qua nummering wel overeenkomen maar de inhoud kan heel verschillend zijn.
even de CAO's naast elkaar gelegd, schaal 11 begin salaris:
Uni: 3637
HBO 3477
MBO: 3071
VO: 3859
LO: 2639
vind ik best grote verschillen.
Het zijn dan
ook totaal verschillende functies, waar totaal verschillende eisen worden gesteld aan de kandidaat. Het is dus logisch dat de beloning daarbij aansluit.
Dit lijken mij ook appels en peren
Het is best praktisch om het begin salaris van leraren op een rijtje te hebben. Maar als je het hebt over begin salaris, dan hoort daar meer informatie bij over vooropleiding en zo. En ik zou dan ook de meest voorkomende vervolgschaal erbij zetten, met eindloon in die schaal. Wat mij betreft de schaal met eindloon waar minimaal 80% van de leraren in eindigen. Dus niet degenen die een speciale functie vervullen, conrector, onderzoeker worden of zoiets.
Bijvoorbeeld: LO. Vooropleiding: Pabo. Zit iemand die net van de Pabo komt in schaal 11? Dat zou kunnen want dit bedrag is duidelijk lager dan de andere cao's. En naar welke schaal/salaris groeien de meestel LO leraren dan door?
VO: ziet er hoog uit. Om welke graad leraar gaat het dan? Als de graad (vooropleiding) het verschil maakt, moet je dat ook laten zien.
MBO: welke vooropleiding is hier vereist?
HBO en UNI : idem
Lente
De loonschalen voor po leraren zijn schaal L10, L11, L12, L13 en L14. Er bestaan geen schalen 1 t/m 9. Schaal L11 trede 1 is hetzelfde als schaal L10 trede 2. Da' s dus een beginnerssalaris te noemen.
De loonschalen voor vo leraren heten LB, LC, LD en LE. Die hebben ieder 12 treden. Geen idee wat in het vo met schaal 11 bedoeld wordt.
skik
Schaal 11
Schaal 11 komt overeen met LC in het VO. Eindtrede van 11 is een paar tientjes meer (bruto bin fulltime). Het aantal treden kan wel verschillen, dat weet ik iet precies.
Kennis van leerkrachten
Ik vind het veel belangrijker dat ze les kùnnen geven, orde kunnen houden, pestkoppen in de gaten houden en goed met kinderen om kunnen gaan dan dat ze weten waar Drenthe ligt en foutloos een tekst kunnen schrijven.
Waarom? Dat leren ze wel als ze een keer topo geven of spelling doen. Iedereen maakt foutjes maar wat er in mijn eerste alinea staat is niét bij te leren.
Wel bij te leren
Tuurlijk is orde kunnen houden, pestkoppen in de gaten houden en goed met kinderen om kunnen gaan wel bij te leren. Je kan het in theorie leren op de Pabo, onder begeleiding op je stage, maar ik denk dat je het pas echt leert als je zelfstandig voor je eigen klas verantwoordelijk bent. Net als met autorijden, de finesses leer je pas als je na het halen van je rijbewijs kilometers gaat maken.
skik
Wat jullie zeggen
vind ik dus zo zonde aan de situatie van mijn dochter. Ik denk, weet het niet zeker, dat ze tijdens de opleiding alles wel onder de knie had gekregen, maar door die paar puntjes te weinig bij het toelatingsexamen is dat er niet van gekomen. Ze heeft in haar vrije tijd heel veel ervaring met kinderen, ze heeft daar cursussen voor gedaan, regelt en organiseert een hoop. Ze zal ook vaak gesprekjes met kinderen hebben als er iets aan de hand is, enzovoorts. Ze zou het kunnen, onderwijzer zijn. Maar nu lijkt de drempel opeens toch te hoog te zijn voor haar. Ik heb het gevoel dat het UWV daar ook steken laat vallen. Ze stimuleren haar niet bepaald om weer naar school te gaan om iets anders te gaan leren dan wat haar werk was.
Specialisaties
Ik denk dat je met de traditionele splitsing OB-MBBB, zoals in Belgie nog steeds gebeurt, al een heel eind bent. Zeker onderwijs aan kleuters is een andere tak van sport, of zou in dat in mijn ogen moeten zijn
Als bovenbouwleerkracht moet je echt boven de stof in de zaakvakken staan.
Bij voorkeur iemand met dezelfde intellectuele capaciteiten als de aankomende VWO-ers, dus iemand die de academische pabo heeft afgerond. Voor de groep 1 en 2 volstaan mbo'ers . De middenbouw zou dan bemenst kunnen worden door de afgestudeerden van de reguliere pabo's.
Het zou de opleidingen ook een stuk aantrekkelijker maken als er een keuze was tussen een meer praktische en een theoretische benadering.
boven- en onderbouw
Daar zit inderdaad veel verschil in. Een kleuterjuf hoeft strikt genomen niet te weten waar Drente ligt of hoe je 'worden' vervoegt. Vroeger had je hier de kleuterkweek, een aparte (mbo?)opleiding om kleuterjuf te worden.
"Ik vind het veel belangrijker dat ze les kùnnen geven, orde kunnen houden, pestkoppen in de gaten houden en goed met kinderen om kunnen gaan dan dat ze weten waar Drenthe ligt en foutloos een tekst kunnen schrijven."
Natuurlijk is orde houden, een veilige klas en gezellige sfeer creëren heel belangrijk. Daar gaat echter al veel tijd in zitten om dat te leren en om dat als je het eenmaal kunt in praktijk bij te houden. Heel praktisch: als jij een klas topografieles gaat geven en je moet zelf eerst nog die les uit je hoofd leren, dan ben je daar praktisch gezien gewoon heel veel tijd mee kwijt, die je niet hebt. Of die gaat weer af van het voorbereiden van de verbindende groepsactiviteit. Als je zelf niet boven de stof staat, kún je simpelweg niet goed de les geven, dan kun je nog zo'n puike gezellige leerkracht zijn.
"Waarom? Dat leren ze wel als ze een keer topo geven of spelling doen."
Wat spelling betreft: ik heb van meerdere leerkrachten gezien die structureel hele dikke fouten laten zitten in het werk van de kinderen, onder meer van mijn eigen kind.... 
Blijkbaar leert een leerkracht dat niet bij als hij/zij die spelling zelf geeft. Je kan ook niet tijdens de les opzichtig staan spieken in je methodeboekje wat het goede antwoord moet wezen, want daarmee geef je het signaal af dat het niet zo belangrijk is, de juf weet het zelfs zelf niet uit haar hoofd!
Als het belangrjkste/enige dat een leerkracht goed moet kunnen is goed omgaan met kinderen, orde houden, etc. dan is dat precies wat kinderopvangmedewerkers kunnen. Zou ook een oplossing voor het lerarentekort kunnen zijn: maak van leraar basisonderwijs een mbo-opleiding. Als we echt vinden dat spelling en dergelijke er niet toe doen, dat zelfs ernstige grammaticafouten niet zo erg zijn, dat leerkrachten helemaal geen parate kennis hoeven te hebben, wat is er dan nog hbo-niveau aan het beroep?
Braam
Dat heb ik helemaal niet gezegd. Ik geloif er ook niet in dat iemand die voor de klas staat niets weet van de provinciën of spelling. Wel dat men een foutje kan maken. Daar doelde ik op. Eens even niet weten waar Taiwan ligt is geen probleem. Een klas zo kunnen verpesten als bij één van mijn zonen is veel erger!
Kenfan: waarom moet je na de academische pabo de bovenbouw doen volgens jou? Leren ze daar geen extra didactische zaken die je ook in de onderbouw goed kunt gebruiken? Alleen maar extra kennis die je de aanstaande vwo'ertjes moet meegeven in groep 8? Mag zo iemand geen voorkeur hebben voor groep 4 omdat het kennisniveau lager is? En wat heeft de aanstaande vmbo basisleerling in groep 8 aan die intellectuele capaciteiten? Zou die wellicht liever een oud MBO'er willen?
Lubach
Afgelopen zondag Arjen Lubach op zoek naar de oorzaken van het lerarentekort en dan met name ook het verdwijnen van de mannelijke leerkrachten.
Zijn analyse: met de invoering van de basisschool verdwijnen de mannelijke leerkrachten. Reden zou zijn dat het onderwijs op de pabo volstrekt niet meer voldoet aan de wensen van mensen die leerkracht willen worden om kinderen iets te leren. Als voorbeeld wordt genoemd dat je op de pabo ecoline-blazen moet gaan doen. Ik hoop echt dat het voorbeeld in scene gezet is.
Maar het brengt wel een pijnpunt naar voren: de pabo als dé plek waar potentiële leerkrachten verdwijnen. Bovendien duurt het 4 jaar lang voordat je een leerkracht hebt opgeleid en daarna zijn de leerkrachten onvoldoende opgewassen tegen de hectiek van de klas en tegen de administratieve lasten. Met andere woorden: de pabo is geen goede voorbereiding op de praktijk. Je behaalt er je onderwijsbevoegdheid mee, en daarvan wordt nu net gedaan alsof het een ramp is als iemand voor de klas komt zonder die bevoegdheid, maar het zou goed zijn om te erkennen dat de keizer geen kleren aan heeft.
Om veel problemen in een keer op te lossen zou de toeleiding naar basisschoolleerkracht anders moeten.
Ik stel voor dat er eerst twee jaar een stevige onderwijskundige en pedagogische opleiding komt, waarin klassenmanagment en administratieve processen aan de orde komen, het fenomeen basisschool geplaatst wordt in een perspectief waarin zowel de historische ontwikkeling als de relationele setting helder wordt, zodat een leerkracht enig zicht heeft op wie er allemaal bij betrokken is (waar komt bijvoorbeeld dat extra geld van meer dan 300 miljoen plus meer dan 400 miljoen dit jaar vandaan, goed om te weten, voordat je roept dat het te weinig is).
Na 2 jaar volgt een BBL-variant, waarbij iemand kan kiezen uit: groep1-2, groep3-4, groep5-6 of groep 7-8. Elk niveau heeft zijn eigen eisen en vraagt dus ook een eigen specialisatie. Je mag best aan kleuters spannende verhalen vertellen over dynoauriërs, maar de historische context van de tijdperken is minder relevant dan bijvoorbeeld het besef dat motorische ontwikkeling, het vermogen om je rustig te gedragen in een grote groep etc, dat dat vaardigheden zijn die kinderen juist op die leeftijd kunnen leren.
Iemand die dan 4 jaar heeft afgerond is basisschoolleerkracht, gespecialiseerd in die groep. In de loop van de tijd kun je zo je vaardigheden opbouwen. als je groep 7-8 les wil geven kun je dan combineren met een tweejarige BBL-opleiding waarin o.a. kennis van goede adviezen voor vervolgopleidingen aan de orde komen.
Wat mij betreft mag iemand die dan uiteindelijk voor alle groepen een certificaat heeft, en dus allround basisschoolleerkracht is, de waardering daarvoor terugvinden op het loonstrookje. In stappen van 4 kun je dan zo op het salarisniveau van een middelbare schoolleerkracht komen.
Voor het maken van roosters zal er wel een overgangsperiode nodig zijn, om ervoor te zorgen dat iemand niet meteen ook de BBL in moet, als die persoon roostertechnisch gezien het beste groep 3-4 kan gaan doen. Bijvoorbeeld.
Grote voordeel: je hebt na 2 jaar al mensen voor de klas staan.
Nog een voordeel: mensen die graag met jonge kinderen werken of juist graag met pre-pubers hebben zo ieder een gewaardeerde mogelijkheid om leerkracht te worden. Je hoeft geen ecolineinkt meer te blazen als je de opeenvolgende tijdsperiodes wil uitleggen.
Nog een voordeel: de zo begeerde gelijkwaardige status met middelbareschooldocenten ligt binnen handbereik, je moet er alleen wel wat voor doen.
Nog een voordeel: de BBL-variant maakt het mogelijk dat mensen een eigen ontwikkelingspakket kunnen samenstellen. Misschien wil iemand wel geschiedenis op de universiteit volgen, of heeft iemand dat diploma al op zak en kan daar vrijstelling voor krijgen en toch leerkracht voor groep 7-8 worden. Misschien volgt iemand liever onderwijskunde. Je kunt een raamwerk opzetten, waarbinnen mensen hun eigen ontwikkelingsmogelijkheden kunnen kiezen. Dat maakt ook dat er meer opleidingspartners mogelijk zijn. Dat raamwerk kan gedifferentieerd zijn: toegepast op wat voor elke groep kinderen belangrijk is.
Dit lijkt mij een snel haalbaar voorstel.
Tsjor
Administratie
Er komt extra geld om de administratieve lasten te verlichten. Dat snap ik nooit. Administratieve lasten komen, doordat er andere partijen zijn (zoals de inspectie) die van alles kunnen vragen en komen controleren. De eisen vand e inspectie worden vertaald naar de meest ingewikkelde processen, die allemaal precies zo moeten worden uitgevoerd, alle formulieren op de juiste wijze en voorzien van de juiste handtekeningen moeten zijn ingevuld, want anders is het niet goed. Scholen (en wie niet) kiezen daarbij voor de meest strikte opvatting over wat er moet gebeuren, uit angst straks achter het net te vissen als er ergens een vinkje niet goed staat.
Het kost allemaal veel tijd, maar vooral ook veel stres en het nare gevoel vooral met zinloze dingen bezig te zijn.
Waarom kost dat nu meer geld als je het wil verminderen? Het zou juist al snel geld moeten opleveren: minder formulieren, minder mensen die het moeten controleren, minder tijd kwijt aan het invullen ervan, minder bezwaarprocedures.
Je moet alleen ergens willen beginnen met dat 'minder' en dat ergens is niet op de scholen zelf: die voeren uit wat andere willen, uit angst dat er anders straks weer van alles niet kan.
Dat 'minder' zal dus moeten beginnen bij de vragende partijen, zoals de inspectie. Of de indicatieorganen. Of, nou ja, eerst maar eens een overzicht maken van welke instanties allemaal wat voor formulieren vragen en waarom zij dat vragen. Alleen al zo'n inventarisatie zal wel miljoenen vragen. En dan zal er geen enkele instantie zijn die spontaan uit zichzelf zal zeggen dat die procedure wel geschrapt kan worden. Dus dat vraagt ook nog eens miljoenen.
Het geld zal heus wel opkomen, voordat er ook maar één cent de klas binnenrolt. Al is het maar aan de procedure waarin de besturen verantwoorden wat ze met het geld hebben gedaan. Een vinkje zetten bij: de formulieren ingevuld om aan te tonen dat we met het geld de formulieren hebben ingevuld waarmee we kunnen aantonen dat we met het geld de formulieren hebben ingevuld.
Tsjor
tsjor
ik moest inderdaad aan jou denken toen ik arjan met lubach zag :-)
gr Angela
Heerlijk
Zijn analyses zijn soms zo heerlijk helder. Gewoon domme vragen stellen, krijg je heldere antwoorden.
Ik kan daar echt over doormijmeren.
Stel je voor, pabo als combinatie: 2 jaar fulltime en 2 jaar BBL voor een deel van de groepen.
Normaal is 4 jaar fulltime, maar dan ben je zogenaamd klaar voor alle groepen. Nu maar een kwart, dus de studietijd kan in de laatste 2 jaar best teruggebracht worden tot een kwart. Geen 40 uur, maar 10 uur. Als je werk dan ook nog meteen je stageplek is vervallen ook de stageuren als aparte uren. Als iemand dan ook nog in staat is om het competentiegeneuzelf eruit te rammen, dan kunnen de 10 uren les tijdens de BBL echt effectief gebruikt worden. Lestijden op woensagmiddag, zelfstudie, verslagen etc. in de avonduren, weekend of in een van de vakanties. Je zou in principe fulltime voor de klas moeten kunnen staan naast je BBL (Zie ook andere BBL-opleidingen). Hooguit een extra woensdagmorgen vrij voor je studie.
Ik kan ook zo inkleuren welke bijzondere vereisten er zijn per groep. Dus wat het verschil is tussen les geven aan groep 1-2. Wat een leerkracht van groep 3-4 zou moeten kunnen/weten (zelf de reken- en taaltoets halen bijvoorbeeld, info over vroeg herkennen van dyslectie, dyscalculatie, dyspractie etc., hoe werkt taal leen eigenlijk, zowel voor mensen voor wie de taal ook moedertaal is als voor tweede-taal-sprekers, een heftig pakket voor deze groep). Groep 5-6 extra vakken, die in de loop van de tijd allerlei verschillende namen hebben gekregen. Groep 7-8 dan zou het goed zijn als de tijd ook besteed werd aan voorbereidingen voor de middelbare school, dus een beetje Engels, ietsiepietsie wiskunde, planningen maken, hoe geef ik een goed advies etc.
Dan sta je dus al 2 jaar voor groep 5-6, heb je ondertussen je PABO afgerond met die groep als specialisatie, draai je nog een paar jaar mee en ga je daarna beginnen aan BBL 7-8. omdat je dat ook leuk lijkt, of groep 3-4 omdat je nu wel eens wil weten of het echt niet beter kan met dat schrijven.
Bovendien heb je dan ook de ruimte om je eigen interesses te ontwikkelen. Niets leuker dan iemand die in groep 7-8u enthousiast aan de gang kan gaan met technische ontwikkelingen. Zo kun je jezelf ook steeds weer ontwikkelen.
Ik zie er wel wat in.
Tsjor