U bevindt zich op het algemene (landelijke) CJG-forum.
afscheid...
als een gezinslid of geode vriend op reis gaat, weet je exact wanneer dat is. Je wenst hem/haar een goede reis, geeft wat lekkers mee voor onderweg, stuurt een appje als de vlucht vertrekt, die gewone dingen.
Maar het definitieve einde van het leven - dat is in veel gevallen minder voorspelbaar (of het zou een geplande euthanasie-afspraak moeten zijn).
Ik merk dat ik daar nu tegenop loop. Ik ben de laatste twee dagen heel veel bij mijn nu overladen moeder geweest, maar een echt moment van afscheid - nee.
Mijn moeder had de laatste jaren heel wat fases waarin het slecht ging, en steeds krabbelde ze er weer bovenop, tegen wil en dank. Deze laatste keer niet. En er was geen betekenisvol afscheid 'zoals in de film' geen speciale woorden, iets bijzonders of zo, ik besefte zelfa nauwelijks dat het nu echt menens was - net of het niet helemaal tot me doordrong. Als ik dat beter beseft had, had ik de laatste dagen bewuster met haar beleefd. Gek he. Net of ik stiekem dacht dat het nog wel weer een tijdje zou duren. Sterven is iets raadselachtigs. Over zwangerschap en bevalling krijg je als aanstaande ouders volop informatie, maar het einde van het leven... Nu ja, vast wel als iemand in een hospice verblijft of zo. Of op een gespecialiseerde plek in een verpleeghuis.
Mijn vader was zomaar weg uit mijn leven, een fataal herseninfarct, een blikseminslag. Toen was ik nog geen 23, een heel andere levensfase dan nu, tweede helft vijftig. Dat maakt ook veel uit qua beleving.
Hebben jullie ervaringen met afscheid nemen van iemand aan het eind van het leven? Hoe kijk je daarop terug?
((( Aagje)))
een dikke knuffel voor jou,
Het voelt zo vreemd - zonder moeder...
Wat bijzonder zoals je haar vertrek uit het leven beschrijft, wat een kostbaar moment en wat speciaal dat je er bij was!
Ik heb inmiddels een fotoboek over haar laatste tien jaren gemaakt. En ik ben bezig met verhalen over spulletjes die ze naliet. Steeds weer een beetje.
Dank je wel Tonny
die knuffel kan ik best gebruiken.... Lief van je.
En je hebt gelijk, het was een bijzonder en kostbaar moment om bij mijn moeders sterven aanwezig te zijn. Ik hoopte altijd al dat ze dat zou 'toelaten', maar verwachtte eigenlijk dat ze een keer er tussenuit zou knijpen als ze alleen was. Tijdens haar slaap of zo. Maar gelukkig mocht ik het meemaken. Tegelijkertijd hadden we achteraf ook nog het gevoel dat ze ons te snel af probeerde te zijn, als je dat zo zou kunnen zeggen.
We zaten bij haar, ze ademde rustig en zonder adempauzes. En in die paar minuten dat we in de kamer ernaast waren veranderde dat volledig. Was misschien maar een minuut of vijf. Maar uiteindelijk voelde ik blijkbaar aan dat ik naar haar toe moest. Voor mij trouwens ook een fijne bevestiging van de band die we vroeger hadden.
En nog een keer heb je gelijk, het voelt vreemd zonder moeder. Ook al was onze relatie ondertussen meer andersom en zorgde ik voor haar en ook al was ik echt klaar om haar los te laten. Het voelt echt anders nu ze er echt niet meer is.
Wat bijzonder dat jij zo met je moeders laatste jaren bezig kunt zijn en met de verhalen over haar spulletjes. Klinkt als bijzondere stappen in het proces van verder gaan zonder haar.
Knuffel terug [[[[[Tonny]]]]].
Aagje
Waar wacht ze op,
dacht ik toen ik aan het bed van mijn oma zat, terwijl ze in een soort coma verkeerde. Ze lag daar zo rustig. Een goed moment om naar een eeuwig leven in de hemel te gaan. (Ik was 23 en oma 85.)
Haar lippen waren uitgedroogd en met een nat wattenstaafje maakte ik haar lippen vochtig. Dat was fout want ze verslikte zich een beetje. Dat vond ik best angstaanjagend; straks sterft ze door verstikking omdat ik iets deed om het haar wat aangenamer te maken. Op dat moment dacht ik:' Oma, ga nu toch.'
Ik nam op dat moment al afscheid terwijl het nog anderhalve dag duurde.
Op die laatste avond was mijn tante bij haar. Mijn tante zorgde altijd voor haar en woonde bij haar in. In de laatste dagen was mijn tante voordurend bij haar. Op een moment ging ze even bij het bed vandaan om in de keuken wat drinken te halen. Toen ze terug liep, zag ze op afstand hoe haar moeder haar adem uit blies..
Mijn tante heeft het moeilijk gehad met het feit dat ze er niet bij was.
Ik denk dat de aanwezigheid van dierbaren, het proces vertraagt. Ik hoorde dat het vaker voorkwam dat iemand weg valt, als de ander net even weg is.
Ik zie het moment van wegvallen, de reis naar God, als een bewust moment. Daar voel ik dan ook juist respect voor. Het maakt het wegvallen voor mij ook acceptabeler.
bijzonder Flanagan
wat beschrijf je dat mooi. Inderdaad hoor je vaker dat mensen gaan mensen juist als er niemand in hun nabijheid is.
Het blijft een mysterieus moment.
Bijzondere momenten
Ik heb zelf nooit een overlijden meegemaakt, maar weet van mijn moeder die aan stervensbegeleiding heeft gedaan, dat het inderdaad vaak zo werkt, dat dierbaren door hun aanwezigheid 'het lijntje naar het leven vasthouden', en dat pas op het moment dat die dierbaren even afwezig zijn dat lijntje letterlijk wordt losgelaten. Voor degenen die achterblijven vaak een moeilijk idee, je wilt er inderdaad graag tot het allerlaatste voor iemand zijn, maar als je het zo kunt zien dat je door je aanwezigheid het echte afscheid voor degene die moet vertrekken bemoeilijkt voelt dat misschien anders.
Mooi zoals jij het afscheid van je moeder beschreven hebt Aagje. Zo'n moment is voor mij niet weggelegd, zo'n band heb ik nooit gehad met mijn moeder. Heel bijzonder lijkt me zo'n relatie. Ik hoop dat ik het met mijn kinderen beter doe...