U bevindt zich op het algemene (landelijke) CJG-forum.
Taaltopic
En los :-)
Teloorgang van de Taal
Na het, vanwege de kijkcijfers, onmiddellijk gestopte Nationaal Dictee werd het opgepikt door de straat. Net als in de politiek is de taal gedemocratiseerd en gepopulariseerd. Even wennen. De meerderheid van de straat regeert nou eenmaal. Ook mensen die toevallig niet van de straat zijn.
Met als jury: Rob Hoogland, columns Telegraaf.
Arthur van Amerongen: de vieze woorden zijn van mij.
Kim Holland, polderporno, erotiekbranche.
Met als deelnemers oa. Martin Bosma, voorzitter van de taalunie over de 'verislamisering van de hotdog' en Ebru Umar, columnist. Webcamgrootheid Mandy Slim. Vooruitblikkoning Adjiedj Bakas.
Kim Holland draagt het dictee voor. Tekst ''Zou u mij doen', gemaakt door de beide andere juryleden.
Triva
Zo, met een zin sta ik weer met beide benen op de grond. Het gaat niet om mij. Mag ik dan ook niet vanuit eigen ervaring meepraten over hoe het komt als je taalvaardigheid wat achterúit gaat, ondanks dat je veel typt en ook op internet leest? Ik zei dat in reactie op jouw "Overigens denk ik dat veel jongeren en ouderen door de komst van internet juist meer zijn gaan lezen en schrijven (typen)." Ik ben nog geen oudere, tenminste strikt genomen niet. Een kind van 10 zal daar anders over denken.
kaaskopje
Ik snap dat het onduidelijk is maar met die ouderen en jongeren BEDOELDE ik dus de laaggeletterden eigenlijk.
"Veder", "verder"...
Ik wil er toch wel even op wijzen dat jullie niet de enige behoeders van het Nederlands zijn en dat het Nederlands niet jullie exclusieve eigendom is.
Redeneringen in de zin van dat die "r" weggelaten wordt omdat ze toch nauwelijks hoorbaar uitgesproken wordt, gelden in elk geval niet voor Vlaanderen...
Yvan
Wat ik vanuit mijn Nederlandse denken zo apart vind van Vlaams, is dat jullie Engelse woorden gewoon vernederlandsen. Dus geen hendicep maar een handicap (letterlijk dus à à), of de tram ipv de trem. Ik noem nu even een paar willekeurige voorbeelden, er zijn vast betere. Tja en verder... Vlamingen zijn vaak beter in het Nationaal Dictee dan Nederlanders.
Triva
Ik had een smiley achter mijn 'oudere' moeten zetten zie ik. Het was een grapje.
En wij
liggen dan weer in een deuk als we jullie bezig horen over "suderance", "hachee" of "frites". Dus, wat? (Ik schreef ei zo na: "so what?").
Yvan
Sjuderans en hasjee. Er zijn ook mensen die liever sjudoran (nasale n) zeggen.
Ik vind het overigens heel normaal dat we ons verwonderen om elkaar ☺️
Hachee
Yvan, hoe spreken Belgen hachee dan uit? Of vind je het woord gek? Ik snap niet wat je bedoelt in #258
Barbara
Yvan bedoelt dat veel Nederlanders Franse woorden verkeerd uitspreken. Sjuderans moet zo ongeveer zjudorazje met een nasale a zijn. Maar ja, veel Nederlanders hebben nu eenmaal moeite met stemhebbende medeklinkers, vooral z'en en v's, zeker aan het begin van een woord.
Yvan, wij zeggen vrijwel nooit friet/frites, gefrituurde aardappelreepjes noemen we over het algemeen patat(jes). Vandaar dat wij geschokt kijken als een Belg vraagt of onze baby al patatjes eet. Nog lang niet!
maar
waarom is het blijkbaar verboden om een woord wat uit een andere taal komt te vernederlandsen? Dat doen we toch al eeuwen? Het is alleen zo dat sommige woorden zo vernederlandst zijn in die eeuwen dat je het niet meer ziet, andere woorden zijn nog niet zo ver geëvalueerd.
Ik zeg overigens gewoon sinaasappelsap
er zijn ook woorden uit onze taal gebruikt in andere talen en dan is er soms ook net een draai of andere uitspraak van gemaakt. Die Franstaligen blijven maar denken dat ze bijzonder, uniek en weet veel wat zijn.
Triva
Het is niet verboden. Ik vind het apart klinken. Ik acht de kans groot dat Belgen correcter Nederlands spreken dan Nederlanders in Nederland. Net als mensen die de Nederlandse taal in ex-kolonies hebben geleerd. Dan bedoel ik dus niet Afrikaans.
Inderdaad niet verboden
Natuurlijk is het niet verboden om een leenwoord anders uit te spreken en er zelfs een andere betekenis aan te geven (sinaasappelsap > versgeperst sap). Sterker nog, dit is wat er eigenlijk voortdurend gebeurt in alle talen. Dat heet taalontwikkeling en je kunt dat niet tegenhouden. Taal is een levend iets en ik heb altijd geleerd dat een grammatica descriptief is (dus beschrijft hoe mensen de taal gebruiken) en niet prescriptief (zo moet het en niet anders). Ik verwacht daarom dat over een tijdje "hij wilt" gewoon als goed alternatief beschouwd wordt, want we gaan nu eenmaal die kant op. Het doet pijn aan mijn oren, maar al niet meer aan die van mijn kinderen.
Nogal wat woorden komen
vanuit het Engels, via het Frans, uiteindelijk in het Nederlands terecht. Het substantief "handicap" is daar een goede illustratie van.
"Tram" is dan weer rechtstreeks aan het Engels ontleend.
Tja: we zijn dan ook een drietalig, klein land.
Barbara: dat noemen wij hier gewoon "stoofvlees". Dat is de algemene omschrijving van een hele reeks stoofgerechten waarbij de minder malse stukken runds-, varkens-, schapenvlees gebruikt worden, met als voornaamste vertegenwoordiger hier, onze "stoverij".
Het valt niet mee om als Vlaming in NL vlees te kopen: "sucadelappen", "saucijsjes", Wasda jong? ... Maar ik veronderstel dat het in de omgekeerde richting even moeilijk is.
@ Triva
Natuurlijk is dat niet verboden en het gebeurt ook erg vaak.
Stóel, vál, appélsín, trap, artisjók, abrikós, pérsik, matrás, brandspójt, achtersjtéven, zijn maar enkele van de Nederlandse woorden, in het Russisch geïntroduceerd door Peter de Grote, zie: http://www.geschiedenisbeleven.nl/het-nederlands-van-peter-de-grote/ en: http://www.dwc.knaw.nl/DL/publications/PU00010181.pdf .
"Frites" vind ik een erg raar geval: je hoort het nooit in spreektaal: daar is het altijd "patat" in NL en "frieten" in VL, maar je ziet het wel vaker staan in schrijftaal. Ik krijg er kop noch staart aan: het lijkt me zo'n verengelandiseerd/veramerikaniseerd nepwoord... Dat ze noch in Engeland, noch in Amerika kennen. Erg vreemd.
Bij nader inzien
is het allicht gewoon afgeleid van het Franse "pommes frites", gefrituurde aardappelen, in welke vorm ook.
Soms ligt iets zo voor de hand...
Haha inderdaad Yvan
In Duitsland is het andere deel van "pommes frites" ingeburgerd geraakt, daar heten ze "pommes".
@ Kaaskopje
"... Ik acht de kans groot dat Belgen correcter Nederlands spreken dan Nederlanders in Nederland. ...".
Dat betwijfel ik sterk... Ik heb de indruk dat in NL de talloze dialecten die er ongetwijfeld zijn, veel nauwer aanleunen bij de standaardtaal, dan hier het geval is.
In (B) limburg is een emmer "nen tob", in West-Vlaanderen is dat "e seule". Een dweil is in Limburg "een vorre" of "een lokke", in West-Vlaanderen "e slunse". In grote delen van Vlaanderen is een taart gewoon een taart. Behalve in het Waasland: daar is het "e toerte".
En in Wallonië is het niet beter: ook daar hebben ze tal van uitdrukkingen die in het standaard Frans zo goed als onbekend zijn, zoals "septante" en "nonante".
Friet in spreektaal
Ik hoor heel vaak friet in spreektaal. Ik zeg het zelf ook. Op z'n Frans schrijven als frites mag vast, maar hoeft niet.
Taalkundige
En zeg je dan pommus of poms?
of...
Pom?
Haha Kaaskopje
Pommes spreek je inderdaad (volgens de regels der Franse spreekkunst) uit als POM, maar pom is natuurlijk ook een Surinaams gerecht (een ovenschotel gemaakt uit wortelknollen van de plant tayer). Maar daar ging het hier niet over, toch?
Wij hebben het thuis normaal gesproken over patat, frites eten we alleen in een restaurant 
.
Pennestreek
Het ging mij om hoe Duitsers het zeggen. :-)
[OT]Hier eten we "frieten"
vooral thuis. Veel restaurants hier, zelfs in de hogere prijscategorie serveren enkel nog van die walgelijke diepvries euh... "frites".
"Frietkoten" hier bakken hun rauw en voorgesneden "friten" zelf af en serveren ze bij rommel van Mona en dat soort ... recyclagebedrijven.
Een kwestie van wetgeving: iedereen mag hier een frietkot beginnen, zolang hij maar geen eigen bereidingen serveert. Wij zelf aan de slag wil met stoverij, loempia's en zelfgemaakte mayonaise moet een "vestigingsattest" hebben.
Om dat te behalen, liggen de normen (terecht) erg hoog. Vandaar, dat onze ahum... "frietcultuur" verworden is tot laagwaardige eenheidsworst, wel vaker geïmporteerd uit NL.