mijn moeder zei altijd ... (en zeg jij dat nu ook?)

Mijn moeder ...

draagt een fenomenale, niet te evenaren schat aan kennis bij zich van dermate curieuze spreekwoorden en gezegden uit de Nederlandse taal, dat geen van haar kinderen welke dan ook daarvan zou kunnen onthouden. Vermoed ik, op basis van mijn eigen ervaring.

Rode krullenbol

O ja, opeens heel modern:

Tuig van de richel! Kennelijk zei Rutte's moeder dat ook, hij is van dezelfde generatie als ik. Alleen ging het bij mijn moeder om politici met de verkeerde standpunten!

ja wel een paar...

De meest gevleugelde vroeger van mijn moeder, en ik heb hem hier nog niet voorbij zien komen: 'c'est la ton qui fait la musique'. Verder sprak mijn moeder geen woord Frans, en het heeft ook lang geduurd voor ik begreep wat ze er precies mee bedoelde... (lief vragen werkt beter dan bozig commanderen of opeisen).

En ook 'dat gaat wel over voor je een jongetje bent' (of meisje voor mijn broer). Deze heb ik zelf ook wel eens gebruikt bij mijn zoons, als ze ontroostbaar waren met geschaafde knieën of zo.

Hier

Mijn moeder zei vaak:
'Hou op met dat gewauwel, straks is het weer janken.' Haha, die gebruik ik regelmatig.

En ik gebruik regelmatig een spreuk die ik hier heb geleerd: 'Tracht eigen fout nooit goed te praten, door kwaad dat men van anderen weet. De modder van uws naasten mantel, kan nooit zeep zijn voor uw eigen kleed.'

Dan gaan mijn kinderen zuchten. Ik zeg dan alleen met een glimlach: 'modder? mantel? zeep?' Dat is al genoeg, gnagnagna

Legerhumor

Mijn vader heeft zijn hele werkzame leven in het leger gezeten. Daar komt vast mijn hang naar vulgaire kazernehumor vandaan. Olifantenkontenvlees is een familiegerecht, en twee van onze kinderen hier zijn er op 1 april ook op uitgestuurd om het te halen. WCpapier staat nog steeds als mijn boodschappenlijstje als RF (reetfilm). Gelukkig heb ik me bij de verloskundige nooit versproken en over reetketelsteen gerept als ik een onsmakelijk zwangerschapskwaaltje had, Als George Clooney of een ander ogenfeest op tv verschijnt, mag ik ook altijd graag even opmerken dat het "thuis maar toch behelpen is".

Veel van bovengenoemde uitdrukkingen (hotel, knikkers, janken) herken ik, en ik had er een gloeiende hekel aan.
Zelf hield ik de kinderen er wat subtieler onder ;)met dooddoeners als : Het leven is niet eerlijk. Het is niet belangrijk wie er begonnen is, maar wie er ophoudt. Ik vraag het je vriendelijk, maar ik wil wel dat je het doet.

Nog een paar

Als wij als kinderen zaten te kibbelen: Hou op, daar komt katjesspel van.
Op 'Ik deed het niet expres!' kreeg je steevast 'Je moet het expres laten' te horen. Eerlijk gezegd gebruik ik die zelf ook.

Kenfan

Ook mijn vader komt uit die hoek. Maar hij mocht thuis die taal nooit gebruiken van mijn moeder.

dokter als vader

Ook dokters kunnen vaak wat apart uit de hoek komen. Buikpijn heet hier gastro-enteritis. En bepaalde mooie uitspraken van (anonieme) patiënten worden vaak geciteerd. Niets lichamelijks is taboe, want papa legt precies uit hoe alles werkt. Dat kan soms verbazing geven als blijkt dat er bij anderen thuis over bepaald zaken niet, of in verhullende termen wordt gepraat. Die snappen ze dan niet.

Wacht maar af

Dit kreeg ik regelmatig te horen als ik wilde weten wat de pot schafte.

Nu gebruik ik die uitspraak ook, om de kinderen enigzins te ontmoedigen die vraag te stellen als ik aan de voorbereidingen begin en om mijzelf te behoeden voor de uitspraak ' kunnen we niets wat anders eten?'

Persoonlijke uitspraken

Die spreuken die zo veel mensen vroeger gebruikte, ken ik ook van huis uit (nou ja, niet allemaal). Ik vind het leuk dat ik ook per ongeluk dingen zeg waarvan ik denk: ik klink precies als mijn moeder! De meer persoonlijke uitspraken dus, inclusief intonatie en hoofdschudden

Hoewel je het soms niet zeker weet. Tegen een dunne dochter die nog maar eens een vol bord eten naar binnen werkt: "Kind waar laat je t." Zei iedereen dat?

Tegen je gezelschap in de auto op een volle snelweg: "Waar zouden al die mensen toch naartoe gaan hè."

Dan hoor ik ineens mijn moeder door mijn eigen mond.

En hier

Zei mijn moeder altijd: als je je moeder of vader slaat groeit je hand later boven je graf. Brrr, vond ik altijd een akelige uitspraak. Ik zag het letterlijk voor me.
Verder zei ze als je vroeg: hoe laat gaan we weg? 'Als we klaar zijn'. Die gebruik ik ook wel, hoewel ik hem vroeger heel irritant vond.
Wij zijn hoofd niet gebruikt moet zijn benen gebruiken, wie mooi wil zijn moet pijn lijden (bij haren kammen etc.) waren ook van die uitspraken die veel langs kwamen.
Hussen met je neus ertussen, zei mijn vader altijd, als je vroeg wat er gegeten werd.
De meeste uitspraken gebruik ik zelf niet eigenlijk.

Twee die ik zelf gebruik

(je bedenkt elke keer weer nieuwe):

Als het ergens heel druk is zeggen: Gut is het hier gratis ofzo?

Als iemand erg veel haast heeft: Moet je nog hooien?

Wat eten we

Wat ik me dan afvraag, waar komt dat toch vandaan die rare antwoorden op de vraag wat eten we?
Is er iets niet goed aan die vraag? Mag die niet gesteld worden? Of is men bang voor negatieve reacties?
Als mijn kind deze vraag stelt geef ik altijd normaal antwoord. Vaak volgt dan een enthousiaste reactie: hmmm lekker. En soms is de reactie wat minder enthousiast.

Ceasar

Goede vraag, ik heb sinds kort een kind dat elke dag vraag wat we eten. Hij vindt bijna alles heerlijk dus dat is niet het probleem, maar vaak weet ik het antwoord nog niet, dus dan reageer ik een beetje geirriteerd. Toch denk ik niet dat dat vroeger speelde, want dan wist men al lang wat er die dag op het menu stond. Ik denk dat er vaak een reactie kwam als: "oh bah, andijvie" en daar heb je natuurlijk geen zin in als je de aardappelen nog moet gaan schillen.
Verder heb ik geen een van de voorgaande uitspraken ooit gehoord in mijn jeugd. Ik merk dat ik er een beetje jaloers van word. De enige uitspraak die ik herken is mijn oma, die ooit tegen me zei toen mijn verkering uit was en ik heel verdrietig was :'ach er zijn zoveel vissen in de zee'. Dat voelde destijds erg troostend al is het een cliche van de bovenste plank. Mijn ouders hadden eigenlijk nooit troostende of relativerende woorden. Dus hoewel ik me voor kan stellen dat bepaakde uitspraken die je ouders deden heel irritant waren, er spreekt ook een wijsheid en troost uit die ik wel een beetje heb gemist..

komt de uitspraak

over wat eten we vandaag "hussen met je neus ertussen" niet uit de strip Jan, Jans en de kinderen?

Margaretha

Die uitspraak wordt wel gebruikt in die strip, maar of die uitspraak al bestond of door Jan Kruis voor die strip werd bedacht, geen idee. Ik denk zelf dat die uitspraak al langer bestond.

bestond al

Ik herinner me nog de eerste Jan Jans en de kinderen, begin jaren zeventig. Maar mijn moeder zei het al toen ik een kleuter was, in de jaren zestig.

wat eten we

Zelf vind ik het ongelooflijk irritant als ik moet gaan nadenken over wat dan ook als ik aan het koken ben. Ook moet er niemand voor mijn voeten lopen. Het is het einde van de werkdag, zelf ben ik ook moe en hongerig, en wie er aan mijn hoofd wil zeuren doet dat geheel op eigen risico. Inclusief man, maar die weet inmiddels wel beter.

ik kende hem dus van J, J en de kinderen. Alle andere varianten kende ik overigens niet (en werden ook niet gebruikt vroeger, net zomin als nu door mij). Het is idd behoorlijk irritant als er weer iemand komt vragen wat ik aan het koken ben. Soms krijgen ze antwoord en soms wijs ik ze de pannen, kunnen ze erin kijken.

Dat bedoel ik nou

Kennelijk is de vraag 'wat eten we' voor veel mensen iets negatiefs. Ik vind het juist een hele fijne en positieve vraag. Waar zit dat verschil nou in?

Ook negatief

Ik wil rust en werd bloednerveus van die vraag van pubers die altijd wat anders wilden dan er klaarlag of in de pan zat.
Dat hield namelijk dagelijks gezeur in. Niet een beetje, maar bloed onder je nagels tergend gezeur dat doorging tot na de koffie.
Want, alhoewel opgevoed, zat er een eigenwijs karakter in. Een karakter dat altijd de strijd en discussie aaanging.
En daar had ik aan het einde van een dag geen zin in, wat me niet gek lijkt.
En nee, ben niet bang voor eigen kroost, gelukkig inmiddels volwassen en ook uit huis, maar ik raakte er bijzonder geprikkeld door.

Het verschil

Is het gevolg van die vraag. Als het antwoord: lekker of:alweer/jammer is, is het daarna klaar, prima, niks negatiefs.
Dat was het met die van mij dus niet.

re caesar

het zit erin dat hier door elk kind apart de vraag gesteld wordt, gelukkig wonen er nu minder thuis. En het antwoord bekoort niet iedereen altijd, dus dan krijg ik wel eens negatieve reacties al voordat er maar iets geproefd is.

Prijs

Ik prijs mezelf gelukkig dat hier het eten juist heel positief wordt ervaren.
Dan is de volgende vraag, heeft dat verschil met de kinderen te maken of met wat er gekookt wordt?
Zouden kinderen in Frankrijk, Spanje, Italië ook vaak zo moeilijk doen over wat er gegeten wordt?