mijn moeder zei altijd ... (en zeg jij dat nu ook?)

Oja Triva

Zoals jij het beschrijft klinkt het meer als een accent. Het is echt een bepaalde intonatie, meer overdreven vrolijk zeg maar.

morgaine

Ah ok, nu begrijp ik het. Zonder verhaaltje er om heen weet je gewoon niet waar het over gaat.

Inderdaad, ik heb het over een accent en jij een intonatie, dat begreep ik wel. Juhmoedr is gewoon hier een veel voorkomende uitroep in precies dat accent.

variatie op een uitspraak

"Bij ons in de familie zeggen we als iemand zegt 'ik denk...': 'denken moet je aan een paard overlaten, die heeft een groter hoofd!'"

Variatie bij "ik geloof, dat..."/"ik geloof van wel"": direct onderbreken met "geloven doe je in de kerk." ;)

Stenna

Vraagje: deze kwam nu twee keer voorbij en ik begrijp hem niet (ken m ook niet): "je kunt mensen wel voor de kop kijken maar niet er in'.
Wat betekent dat dan?

Volgens mij moet je die vrij letterlijk nemen: je ziet wel iemands gedrag, maar weet nooit welke motieven daaraan ten grondslag liggen/wat iemand werkelijk denkt of voelt.

Ik gebruik hem zelf niet, maar zo interpreteer ik het altijd.

Leuk draadje

'Het is bij vijven, tijd voor de wijven' (komt van mijn tante, eigenlijk geen idee wat ze ermee bedoelt)
Nog twee van mijn tante: 'Als je alles wist, kon je met een kwartje de wereld rond''Ik snap het niet, maar ik heb ook maar een klein begrijpertje'
'Was bezahlt ist, wird gegessen' (van mijn moeder, als je in een restaurant je bord helemaal leeg eet terwijl je eigenlijk genoeg hebt)
'Benehmen is Glücksache' (je gedragen is een kwestie van geluk, bij knoeierig eten zoals een moorkop. Ook van mijn moeder).
'Haben oder nicht haben' als Duitse variant op 'zo komt Jaap Splinter door de winter'.
'Zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen. En als je je niet wast, krijg je luizen als kamelen'.
Wat eten we? Dan zei mijn man toen de kinderen nog klein waren 'gemalen glas met ananas' of 'olifantenpoten en giraffenekken'.
Als antwoord op 'mama, je moet....' zeg ik: Ik moet niets, dat is het mooie van moeder zijn.
De kindertjes in Biafra heb ik vroeger ook wel gehoord, dat zei mijn oma.

Anneque

Ik zou hem vertalen in: je kunt wel iemands gezicht zien en denken dat die persoon lacht maar van binnen kan die wel boos zijn, maar die van jou kan ook.

Bromvlieg

Bij ons waren het 'lieverkoekjes'. En as is verbrande turf, dat zegt mijn moeder ook.

Niny

"'Als je alles wist, kon je met een kwartje de wereld rond''"

Onze aanvulling: "en dan hou je nog een dubbeltje over" ;)

variatie op Biafra

"De kindertjes in Donker Afrika" heb ik ook wel eens horen langskomen.

Biafra komt volgens mij, als ik me goed herinner, uit begin jaren zeventig. Was een conflictgebied in Afrika (ik zal moeten googlen voor de details, lukt nu even niet), en er kwamen televisiebeelden vandaan van enorme hongersnood en kindertjes met hongeroedeem. Vandaar het gezegde "de kindertjes in Biafra zouden er dankbaar voor zijn".

Een Amerikaanse kennis heeft me overigens ooit verteld dat ze daar zeiden, als een kind niet wilde eten: "De kindertjes in Europa zouden er dankbaar voor zijn." Dit zou komen uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog.

niet van mijn moeder, wel een mooie:

"Achteraf kijk je een koe in zijn kont."

Variatie op "achteraf is het makkelijk praten."

ook een mooie en ik kreeg daar laatst een verbaasde blik

voor terug dus die gebruik ik nog steeds:

Wat je hoofd vergeet moeten je benen halen!

Heel stekelig als een kind moppert omdat het niet alle boeken voor zijn huiswerk meteen had meegenomen van boven ;)

Nog een paar

'Nooit met lege handen' is hier ook een gevleugelde, zij het behoorlijk zinloze opmerking.
'Niet schoon toch fris' als je ergens snel een lap over haalt.
'So jung kommen wir nicht mehr zusammen'
Een paar - best onaardige - van mijn oma als ze het had over iemand die ze niet zo aantrekkelijk vond: 'zo lelijk, een paard blaft ertegen'. Of, nog erger: 'een remedie tegen de liefde'.

@Sally

Dat dubbeltje kende ik nog niet!
Die kindertjes uit Biafra zijn inderdaad begin jaren 70, ik ben van 1964 en was in mijn jonge jaren een slechte eter.

Nog een paar

Kinderen die vragen worden overgeslagen en kinderen die willen krijgen een pak voor hun billen (gebruik ik zelf ook wel als kinderen aan het drammen zijn).

Hoe laat is het? Kwart over de rand van de pispot.

Bij zenuwtrekjes. Als de klok slaat en de hond blaft, blijft je gezicht voor altijd zo staan.

Wat eten we? Net als gisteren weer niks.

Wat is zonde? Zonde is boter op je gat smeren en zelf droog brood eten.

Een beetje bloot is bloter bloot dan bloot bloot.

Biafra

kregen wij ook te horen. Ik denk dat het de eerste hongersnood was die op TV verscheen waardoor het nogal veel indruk maakte, later werd iedereen blasé. Mijn moeder zelf kreeg trouwens te horen "de kindertjes in China".

Is er iemand die durfde antwoorden "Stuur het daar dan maar heen want ik hoef het niet"? Ik dacht het wel, maar zou dat nooit aangedurfd hebben.

ik herinner me opeens

Inez van Eyk heeft ooit die uitspraken verzameld en uitgebracht in "Als mijn tante een snor had". Ik heb het ooit gehad, kwijtgeraakt, wil het eigenlijk wel weer eens hebben! Toch maar eens naar de kringloop

Echt, er zitten soms uitdrukkingen tussen... :D

kleine kans dat een kringloop het heeft

bolcom heeft het tweedehands: https://www.bol.com/nl/p/als-m-n-tante-een-snor-had/666768423/

een deel eruit kun je vinden als je googlet op 'Als mijn tante een snor had' je krijgt dan bovenaan een pdf.

en ja hoor waar mijn moeder zei op de vraag 'wat gaan we eten': Gestampt glas met griezels zijn er nog vele andere versies: spelden / met een rietje / met prikkeldraad / met spoorschroeven / met dooie vingers.

pdf was korter dan ik dacht dus ik zet 'm hier maar neer

DOODDOENERS, AFHOUDERS, DIJENKLETSERS & ANDERE UITDRUKKINGEN
Doet u mee aan het onderzoek naar dooddoeners? Zie www.meldpunttaal.nl.
Een selectie uit: Inez van Eijk, Als mijn tante een snor had... Meer dan 8000 gelijkhebbers, afhouders,
dijenkletsers en andere uitdrukkingen met de Nederlandse taal (Amsterdam/Antwerpen 1995) 264 p.
MENSEN ONDER ELKAAR
* Mensenkennis
Ons kent ons.
Een mens kent zichzelf het best.
De een is de ander niet.
Ik ken hem langer dan vandaag!
Onze Lieve Heer heeft rare kostgangers.
* Dikke vrienden
Dat is één pot nat.
Van (met) hetzelfde sop overgoten.
Waar je mee omgaat, word je mee besmet.
Als je bij de hond slaapt, krijg je vlooien.
Wie met pek omgaat, wordt ermee besmet.
Soort zoekt soort.
Hij is er kind aan huis.
Ze lopen de deur plat.
* Familie
Hij is geen haar beter dan z'n vader.
Hij heeft het niet van een vreemde.
Van je familie moet je het hebben.
Het zal je kind maar wezen.
SOCIAAL VERKEER
* Hoe gaat het ermee?
En... hoe staat het leven?
Ach, wat zal ik zeggen...
Druk, druk, druk.
Z'n gangetje...
Het kan ermee door.
Het houdt niet over.
't Is op en af.
Ach, het kón beter.
We leven nog.
Ach, je moet wat hè.
Het valt wel, maar niet mee.
Ik mag / We mogen niet mopperen / klagen.
* Cadeautjes
Dat is nou toch nergens voor nodig!
Dat had je nou niet moeten doen.
Dat had toch niet gehoeven.
't Is maar een aardigheidje.
Het is vanuit een goed hart.
Draag het met plezier.
Dat je er maar lang plezier van mag hebben.
Het mag geruild worden.
* Bedanken
En dagge bedankt zijt dat witte.
Je komt er maar een keer voor zingen.
Bedankjes? Daar heb ik mijn hele zolder vol van liggen.
Bedank de beul maar, dat hij zolang van je kop is afgebleven.
Smeer het maar in je haar. [je hoeft niet te bedanken]
CONVERSATIE
* Impliciet oordeel
Ik zeg maar zo, ik zeg maar niks.
Onder ons gezegd en gezwegen.
Als je het mij vraagt...
Drie keer raden.
Dat was dan dat.
Zeg nou zelf.
Dat moet je nooit hardop zeggen.
't Is wat.
Breek me de bek niet open...
Práát me d'r niet van.
* Logisch
Haal / Dank je de koekoek!
Daar heb je 't al!
Nogal logisch / glad / wiedes.
Hoe kan het ook anders.
Dat is het hele eiereten.
Dat zat er dik in.
Dat is ook niet voor niks!
Snappez-vous!
* Als...
Als, als... mijn tante een snor / klootjes had, dan was ze m'n oom.
Als mijn tante wieletjes had, dan was ze een locomotief / een kruiwagen.
Als een kat een koe was, dan gaf ze melk.
Als het niet verandert, blijft het zo.
Als de hemel valt, breken alle bonestaken / hebben we allemaal een blauwe muts / hoed / zijn we
allemaal dood / ga ik onder de waskuip zitten.
Als je van de trap afvalt dan ben je gauw beneden. [ook als reactie op: Waarom? Daarom. Daarom is
geen reden]
IK EN HET LEVEN
* Optimistisch
Nóg een geluk bij een ongeluk!
Nog geen man overboord...
Dat scheelt een scheet op een teerton / een slok op een borrel / op een olifant [jenevermerk] / een
buikhaar van een oude vrouw / een haar van een oud wijf / een vest.
Wees maar tevreden met wat je hebt.
Beter te veel dan te weinig.
Beter mee verlegen dan om verlegen.
* Vol vertrouwen
Onkruid vergaat niet.
Na regen komt zonneschijn.
Wat niet is, kan komen.
't Nee heb je, 't ja kun je krijgen.
Morgen is er weer een dag.
IK EN DE ANDEREN
* Sloom
Als je kop niet vastzat vergat je die ook nog.
Je vergeet je neus toch ook niet!
Een cent voor je gedachten.
Zit je je zonden te overdenken?
Ben je op je mondje gevallen?
Is de kat er met je tong vandoor?
Heb je je tong verloren / ingeslikt?
Slome duikelaar (dooie diender / dooievisjesvreter / sijsjeslijmer / Piet Lul / Jan Lul / Jan Salie / lul met
vingers / lulhannes / oelewapper / geitebreier / halve zachte / zacht ei / uilskuiken / verdomde Lowietje.
* Verwensingen
Krijg alles / het leplazerus / het apezuur / het heen en weer / de derdedaagse koorts / de vellen / iets aan
je lip / de hik met korte tussenpozen/ het rimram / het rambam / de zenuwe / de zemelen / een
rolberoerte / de pip / het gebrek / de muizenhuig!
Krijg de kankertyfus / bloedkanker [etcetera] achter je hart (kunnen ze lang zoeken voor ze het vinden).
Krijg de touwtyphus, kun je rafelen.
Krijg de vergietziekte, kun je lekken.
Ga je moeder pesten!
Je kan me de pot op (met een deken tegen het kouvatten)!
OUDERS EN KINDEREN
* Kinderen tellen niet mee
Jij? Jij komt pas kijken.
Hoe oud ben je nu helemaal.
Het verstand komt met de jaren.
Je bent je nestharen nog niet kwijt.
Je hebt het bedstro nog achter de oren zitten.
Je bent nog nat / nog niet droog achter je oren.
ETEN, DRINKEN, ROKEN
* Lekker
Daar spuw ik niet in.
Het water loopt me in de mond.
Dat wil er wel in blijven.
Dat smaakt naar meer.
Je vreet je vingers erbij op / lik je je vingers bij af.
Daar zou je je vingers bij opvreten / aflikken.
Spekkie voor je bekkie.
Of er een engeltje over / op je tong piest.
Mondje open, oogjes dicht. [als je een kind iets lekkers geeft]
* Zuinig huishouden
Een boterham met tevredenheid kun je krijgen. [kind wil ander broodbeleg]
De boter is er al in gebakken. [kind wil meer boter]
Meel, met meel d'r op en meel d'r tussen. [er is geen broodbeleg]
Stoetje met niks.
Enkele koek verkopen we niet. [kind wil plak ontbijtkoek zonder boterham]
Als je honger hebt, eet je ze maar droog. [boterhammen]
* Wat eten we vandaag?
Husse met je neus ertussen.
Gestampt glas met spelden / met een rietje / met prikkeldraad / met spoorschroeven / met dooie vingers.
Wijsneuzen met vraagstaartjes.
Jan spring uit de pan.
Mondsteeksel, rarigheid, kijk over de tafel en poespas.
Aardappelen met aardappelen en aardappelen toe.
Dát zou je wel eens willen weten.
Wat je op je bord krijgt

Klopt :)

Inez van Eijk had al eerder boekjes uitgegeven, die ik noemde is een verzameling uit die boekjes De boldotcomversie heb ik gevonden en ja, die bedoelde ik. Maar de kringloop verkoopt hier van alles voor 1 euro, die ga ik eerst proberen.

Centerparcs-schoon en zonde

'Niet schoon toch fris' als je ergens snel een lap over haalt. Wij hebben daar de uitdrukking "Centerparcs-schoon" voor hier in huis

Die zonde met boter op je kont hoorde ik ook voor het eerst van mijn brabantse schoonvader. Zal wel komen door mijn eigen gereformeerde achtergrond, daar is zonde heel wat anders....

onnodig ingewikkdeld doen

Dat noemde mijn moeder 'harsenskrabje'. Die gebruik ik zelf nog wel eens als de discussies hier wat veelomvattend worden.:-)

"Dat zien we nog wel"

Ik ben niet echt opgevoed met spreuken, maar herinner me nog wel dat mijn moeder nooit gewoon ja of nee zei als wij kinderen vroegen of iets mocht.

Pas toen ik zelf ouder werd begreep ik waarom. En heb het me ook eindeloos veel keren horen zeggen:
"Mam mag ik..."
"Dat zien we nog wel"

Eigenlijk hoogst irritant.