Je en U

Tja Triva

Daar kun je misschien aan zien dat ik ouder ben dan jij. Ik ben opgegroeid met dat de schooldirecteur een autoriteit was, de bankdirecteur ook, de huisarts ook. Daar keek je tegenop. Ondanks dat er al heel wat van weggesleten is, zit het er toch nog een beetje in. Ik weet niet of ik me moet gaan uitputten daar een logica van te geven.

Om eerlijk te zijn snap ik ook niet zo goed waar de stelligheid vandaan komt dat je en jij algemeen geaccepteerd is. Zo ervaar ik dat helemaal niet. Niet doordat ik 'oud' ben, maar gewoon door op te letten. In professioneel opzicht mag je gewoon nooit zomaar met je en jij beginnen. Tenzij de ander zich nadrukkelijk met de voornaam voorstelt. Dat zal ook wel het verschil met de fysiotherapeut zijn, nu ik er weer aan terug denk. Hij zei zijn naam direct. Van de huisarts heb ik geen idee. Een Afrikaanse buurman was duidelijk niet gesteld op je en jij'en. Hij noemde zijn achternaam. Ik wist niet of het voor of achter was, dus vroeg ' en verder?', waarop hij zei 'hou het daar maar op.' Het werd dus meneer Hou het daar maar op. Bij een servicebalie van een supermarkt zeg ik U, ook al is zo'n meisje 20. Bij de kassa ook overigens. Als ik zo'n meisje vaker zie, schuift het door naar je en jij.

Ik vind het echt ongepast als een meisje van 20 een dame of heer op leeftijd met je en jij aanspreekt. En ik ervaar dat soms zelf ook zo als ik met je en jij wordt aangesproken. Terwijl ik mij in alle gevallen voorstel met mijn voornaam. Ik heb mijzelf nog nooit als mevrouw Kaaskopje gepresenteerd. Toch zijn er situaties waarvan ik vind dat een ander daar niet vanuit hoort te gaan. Noem mij ouderwets, maar ik ben liever ouderwets dan onbedoeld ongemanierd.

Duitsland

Ik woon in Duitsland en daar zeg je eigenlijk alleen u als je elkaar kent. Ik woon in een gebied waar het al veel minder 'streng' is, maar bijvoorbeeld onze dierenarts, die ouder is dan ik, zegt consequent u tegen mij. En we komen er toch regelmatig, zijn zeker geen vreemden meer voor elkaar.
Onze dochter van 17 wordt op school door de leraren ook met u aan gesproken en dat wordt natuurlijk ook terug verwacht.

IJsvogeltje

Nee de meeste mensen zijn zich niet altijd bewust waarom ze bepaalde dingen op een bepaalde manier doen. Je hoeft niet van alles het wiel persoonlijk uit te vinden. Zo was er opeens het woord treitervlogger. Iedereen wist was het was en gebruikte het als dat zo van pas kwam. Het is in Nederland heel gewoon om veel Engelse termen en woorden te gebruiken. We kijken veel Engelstalige tv, ik ben geen wetenschapper en het is dus ook niet wetenschappelijk onderbouwd, maar het zou mij niet verbazen als dat informele een voortvloeisel is van die ver-engelsing.

Ik ben het niet met je eens dat nog amper kinderen u tegen hun ouders moeten zeggen. Het gebeurt nog steeds. Ik verbaas me wel eens over welke mensen daar op staan. Dan zijn het vlotte moderne mensen, maar toch u. Ik heb vroeger zelfs overwogen mijn kinderen Kaaskopje te laten zeggen, maar dat vond ik toch een paar stappen te ver gaan. Jij is prima.

Je begint met dat ik niet overal iets over hoef te vinden. Waarom zou ik hier niet iets van hoeven te vinden? Dat is toch aan mij? Enerzijds winden we ons op over het gebrek aan respect wat veel mensen tegenover elkaar aan de dag leggen, maar moet ik het anderzijds wel normaal vinden dat het allemaal niet meer zo strikt hoeft. Kan het ook zijn dat het een het ander uitlokt?

kaaskopje

Je haalt er naar mij veel te veel bij. Ik heb niets gezegd o er kassameisjes die jou met je aanspreken. Ik wil weten waarom iemand bij jou hooggeplaatst is. Het ligt blijkbaar niet aan de leeftijd of de opleiding maar iets vaags van vroeger...

Kaaskopje

Kaaskopje, ik meende uit jouw startpost op te maken dat je vooral wil weten 'hoe het heurt'. Dat het je opviel in jouw opleiding dat mensen hier verschillend in staan en dat je graag wil weten hoe het nu wel moet. Zoiets. In dat licht moet je dan ook mijn reacties lezen.

Inmiddels begrijp ik dat je een inhoudelijke discussie wilt voeren, hoewel mij dat ook niet helemaal duidelijk is.

omgekeerde status

Ik denk zoals Miekemieke het stelde: een jongere arts tutoyeer ik, zeker als ik er al lange tijd kom. Maar een onbekende vuilnisman die ik op staat toevallig aanspreek, zal ik met u aanspreken. Tenzij hij 20 is.

Status heeft er niks mee te maken, wel of je iemand al kent of niet. Als ik voor het eerst bij een arts op gesprek kom, zal ik hem/haar hoogstwaarschijnlijk wel met u aanspreken. Om precies dezelfde redenen.

U afschaffen: ik ben voor :-)

Ik spreek volwassenen die ik niet ken met u aan. Een arts maar ook de mevrouw bij appie. Maakt niet uit welke leeftijd. Als ik iemand beter leer kennen wordt het vanzelf jij.
Onze kinderen doen dit ook. Ik ben pleinwacht en de kinderen daar spreken mij ook met u aan. Nooit gek gevonden hoor. Ik vind het beleefd en daar is niks mis mee.

u en jij situatie afhankelijk

De dochter van vrienden van ons is sinds kort caissière bij mijn supermarkt, ze is er meestal als ik op een vreemd tijdstip nog even een vergeten boodschap haal. Als ik bij de vrienden ben noemt ze mij Half en gebruikt ze jij. In de supermarkt ben ik mevrouw a Twin en u. Alle caissières zeggen u tegen de klanten en ik zeg ook u tegen de dames.
25 jaar geleden vond mijn chef dat raar. Ik mocht hem tutoyeren en in een op een situaties of metdirecte ccollega's erbij gebeurde dat ook. Als ik dan bij de receptie sollicitanten voor hem moest ophalen en naar zijn kantoor brengen dan haalde ik meneer de Boer op bij de receptie en stelde meneer de Boer voor aan meneer Janssen (mijn chef). In een zakelijke setting vond ik het niet passen om in het bijzijn van meneer de Boer tegen de chef te zeggen Kees hier is meneer de Boer. Meneer de Boer hoefde er als sollicitant nog niet van op de hoogte te zijn dat tutoyeren hier gangbaar was. Ook in situaties met leveranciers of klanten bleef ik formeel.

Nu trouwens ook nog, in mailcontact met docenten van mijn kinderen is het mevrouw de Vries en u tot wr in een gesprek anders afgesproken wordt.

De twee artsen in de groepspraktijk zijn jij en u. De dokter met 30 dienstjaren is u. De jongere arts is voornaam en jij. Op initiatief van de jonge dokter zelf, hij vond het vreemd om u genoemd te worden door personen die ouder waren dan hij. De assistent in opleiding die ze ieder jaar hebben is u of jij, hangt af van de leeftijd. Nu is er een vrouw van rond de 25, de vorige arts in opleiding was van mijn leeftijd en dan zeg ik dus u tot er anders afgesproken wordt.

De nu ruim 80 jarige nicht van mijn oma, woont hier aan het eind van de straat, noemde ik als klein meisje al jij (ze was vaak bij mijn oma, hielp haar met het huishouden) en nu noem ik haar nog steeds jij met voornaam. Tot grote schrik van mijn kinderen. Hun oma wordt vreselijk boos als we jij zeggen tegen haar of tegen opa. De kinderen waren lange tijd bang dat iedere oudere boos zou worden als je ze met jij aansprak. Oma brieste dan dat dat vreselijk onbeleefd was, kinderen zien nu dat jebest met respect jij kunt zeggen en dat een afgedwongen u niet automatisch inhoud dat je respect hebt voor iemand. Na al die tirades over beleefd zijn, respect hebben, en doen zoals het hoort zeggen we u tegen de (schoon/groot)ouders omdat hwt moet. Het respect is inmiddels wel een beetje aan het verdwijnen.

U zeggen

Zolang er nog zoveel mensen zijn die er prijs op stellen om met u aangesproken te worden is het een goede regel om volwassenen die je niet kent, of in formele situaties, met 'u' aan te spreken. Dan kunnen ze zelf aangeven of ze dat willen voortzetten of niet.
Die beleefdheid kan een prettige indruk maken op nieuwe contacten. Neemt niet weg dat ook met 'je' er respectvol met mensen omgegaan dient te worden.
Overigens ook je voorstellen en een hand geven behoort hier nog tot het standaardrepertoire.

U is beleefd.

Met respect heeft u of jij zeggen volgens mij niets te maken. Ik kan terwijl ik U zeg toch weinig respect hebben voor de persoon.
Het staat gewoon beleefd.

Dat Kaaskopje bij de arts U zegt en bij de fysio jij kan ook een gevoelskwestie zijn. Heeft niets met opleiding te maken. Gewoon het gevoel dat er een bepaalde "afstand" is, qua persoon. Ik herken dat wel.

Ook blijf ik sommige mensen toch met u aanspreken, ook al hebben ze meermaals aangegeven dat jij en voornaam prima zijn. Soms voelt dat jij zeggen niet comfortabel.

Afstand

Door u te zeggen tegen vuilnisman en werkster hou je afstand, zijn miekemieke en anderen zich hiervan bewust? Er zijn dus andere, misschien onbewuste redenen om u dan wel jij te zeggen.
Ik zeg u tegen mensen die ik niet ken, ook al zijn ze een stuk jonger.Wat vaak voorkomt, ik ben 61. Ook tegen mensen die ik wat beter ken maar niet zo sympathiek vind blijf ik u zeggen.Bijvoorbeeld tegen een niet zo leuke buurman.
Maar gelukkig zeg ik tegen de meeste mensen om me heen jij.

Roodborstje

Ik zou met een werkster denk ik wel zo snel mogelijk proberen overeen te stemmen dat we elkaar bij de naam en je en jij noemen. Ik vind horizontale verhoudingen binnen de werksfeer toch een stuk prettiger dan verticale, ook al weet je dat de directeur nu eenmaal meer zeggenschap heeft dan de werknemer. Niet dat ik met een vuilnisman een verticale verhouding zou willen (het klinkt bijna fout ), maar die ken ik gewoon niet, we hebben ons niet aan elkaar voorgesteld, laat staan dat ik zijn voornaam ken en dan vind ik U heel normaal. Het heeft dus niets te maken met 'neerkijken op'. Mijn opa vaderzijds was ook vuilnisman.

Haha Kaaskopje

Ik zie het beeldend voor me, die verticale verhouding tussen jou en de vuilnisman ;)

N@nny

Ja, ik ben ook een beelddenker. Zo zat ik gister om van alles te gniffelen. Ik keek eens om me heen en vroeg me even af wat de rest deed. De rest dacht blijkbaar minder in plaatjes .

horizontaal

Werkster en vuilnisman werden in een andere reactie genoemd als voorbeelden van u-zeggen. Heb ik niet bedacht dus.

Ik ben ook voor gelijkwaardige horizontale verhoudingen op de werkvloer.

Wat ik bedoelde is, dat sommige mensen die zich hoger op de ladder bevinden , u blijven zeggen tegen mensen die op de lagere treden staan. Waarmee zij dus afstand blijven houden.

Geklets

Als de een de ander betaalt en de een de ander kan ontslaan is er geen sprake van 'horizontale verhoudingen'. Wie dat wel denkt is de weg kwijt. Zeker weer zo'n kind van de socialistische zestiger jaren?

Aarzelen

Ik zie veel mensen aarzelen tussen u en jij, en zelf doe ik het ook. Wat onhandig eigenlijk. Mijn man heeft zijn leven lang u tegen zijn moeder gezegd en diezelfde moeder zegt tegen mij: zeg maar je hoor. Pffft.

In mijn werk (communicatie) zie ik het ook. Een mail moet in u-vorm, maar ze hopen dat de lezer doorklikt naar de website, waarop dezelfde lezer vervolgens met je wordt aangesproken. Het is uiteindelijk ook in de mail 'je' geworden. Ik snap het wel, die verwarring, het is gewoon niet helder hoe de lezers het liefst willen worden aangesproken.

Zelf heb ik geen moeite met je. Ik vind het wel makkelijk als ik het hoor, dan zeg ik meteen ook je terug. Soms begin ik met u, om niet zulke duidelijke redenen, maar dan hoop ik toch dat ze binnen een paar zinnen zeggen 'zeg maar jij'. Dat doe ik zelf ook.

Ad Hombre

Bepaald niet. Ik ben een kind van gezagsgetrouwe gereformeerden. Met horizontaal bedoel ik niet dat niemand van elkaar verschilt, maar dat men niet autoritair of ondergeschikt met elkaar omgaat. De directeur is je en jij net als de schoonmaakster.