Eczeem

Verwijzing

Hallo
Net de site van Dermasilk even bekeken, en mijn pc heeft er geen problemen mee.
Hier trouwens een link naar de patiëntenfolder:
http://www.dermasilk.nl/awm/downloads/Dermasilk%20folder%202010-12%20final.%20webversie.pdf
Je kunt ze inderdaad alleen op recept kopen/bestellen.
Succes

Judith-t

Bedoel je dat je kind direct helemaal met een nieuw middel hebt ingesmeerd? Zonder het eerst op een klein stukje uit te proberen en een paar dagen te wachten of te kijken of er reacties komen? Tricky hoor! Voor hetzelfde geld kan hij er niet tegen en vererger je het eczeem alleen maar.

Amandelolie

dat ging hier ook altijd goed bij dochters droge eczeemhuid.

Judith

Waarom denk je dat je geen recept krijgt nu het eczeem gelukkig weer op zijn retour is? Zoals je zelf al zegt: wachten tot het weer opvlamt is achter de feiten aanlopen en dat kun je dan toch ook tegen de huisarts zeggen? Jouw kind is bij de ha al bekend met eczeem en je kunt toch aangeven waarom je het NU wilt proberen.
Gewoon gaan en niet afwachten lijkt mij.

Hier ook eczeem - weet niet meer wat te doen...

Hallo,

Wilde eigenlijk een nieuw topic starten m.b.t. de eczeem van mijn zoontje, maar zag dit topic en dacht: ik haak even aan.

Mijn zoontje (bijna 21 mnd) heeft sinds dat hij 1 is last van eczeem. Wat vrij snel na zijn geboorte begon als een droog plekje in de nek (wat toen nooit is gediagnostiseerd is als eczeem...nocht door ha noch door cb noch door ka) is nu uitgegroeid tot een droge, pukkelige huid over zijn hele lichaampje (afgezien van handen, gezicht en billetjes). Met eczeemplekken in zijn nek, knieholtes, oksels en op zijn bovenbenen.

Hij is onder behandeling geweest bij de kinderart toen hij ca. 5 mnd was. Bleek na 5 mnd huilen toch reflux (verborgen) te hebben. Had toen ook al het gevoel dat plek in zijn nek 'iets' was en dat hij gevoelig was ergens voor. Werd afgedaan met: is geen eczeem, is geen allergiekind. Oké.... Vaseline cetomacrogol meegekregen om mee te smeren.
Sinds hij ongeveer 1 is heeft hij meer plekken gekregen en werd de plek in zijn nek erger. Toch maar weer naar ha gegaan. Bleek toch exceem, maar verder niets gedaan aan eventuele allergie. Allen cortisonencreme meegekregen. Ha (in opleiding) wilde niets weten van allergie: geen verband aangetoond volgens hem (grappig is trouwens wel dat ik een folder van hem meekreeg waarin wel werd gesproken over voedings- of contactallergieën...).
Na een gespek met mijn eigen ha is mijn zoontje getest op de meest voorkomende allergieën. Daar is niets uitgekomen. Toen toch maar op eigen initiatief gestopt met koemelk. Werd in begin iets beter maar nu weer hetzelfde.
Omdat ik me niet geholpen voelde door de ha na de 'negatieve' testuitslagen - Want hoe nu verder? Daar was geen antwoord op behalve: smeren met cortisonen en vaseline cetomacrogol - ben ik zelf verder gaan zoeken.
Zo ben ik terechtgekomen bij een bioresonante. Had veel goede verhalen gehoord en wilde het graag proberen.
Inmiddels zijn we 7 weken verder en is er eigenlijk niets veranderd, behalve een lijst van verboden voedingsmiddelen en het slikken van probiotica, 2x daags.
Wat mag hij niet: koemelk en lactose, soja, suiker, noten en pinda's, tomaat, ananas. En hij krijgt dus 2x daags Bonusan Darmocare Infantis. Ze claimt dat hij naast allergieën die het eczeem veroorzaken ook candida heeft in zijn darmen, waardoor hij diarree heeft en de voedingsmiddelen niet verdraagt. Hiervoor is de probiotica en het verbod op suiker.

Ik begin ernstig te twijfelen aan deze behandelwijze juist omdat het niets uithaalt. Het eczeem, de jeuk en de diarree blijven.
Maar wat dan? De ha en de ka hebben in mijn ogen niet veel gedaan met de klachten van mijn zoontje. Dus zelf naar een dermatoloog of allergoloog stappen? Je hebt natuurlijk dan wel een verwijzing van de ha of ka nodig... Of misschien toch wat anders doen?
Ik was al maanden met Neutral en biologische azijn. En smeer met cortisonencrème, vaseline paraffine / of cetomacrogol en gebruik ook dermlex repair afwisselend. Echt helemaal over gaat het nooit.

Ik hoor heel graag jullie adviezen of ervaringen, bedankt voor het meedenken alvast!
Groetjes, Simone

Simone

het eerste wat me opvalt is dat je allemaal cremes gebruikt die afsluiten. Dat is zinnig, want daarmee leg je een beschermlaagje, maar het kan ook goed zijn om wat af te wisselen. Mijn zoon had veel baat bij locobase repair, niet vergoed van de apotheek. Of Balneum Hermal zwaar vettend.

Verder kan ik je alleen maar veel succes wensen. Mijn zoon is erover heen gegroeid, maar ik weet hoe vervelend het kan zijn.

Allergoloog of uitproberen

Je kunt je huisarts een verwijzing naar een allergoloog vragen. Als het geen allergie is kan het ook nog een intolerantie zijn, een glutenintolerantie of lactoseintolerantie.
Je kunt ook zelf beginnen met mogelijk allergenen uit de voeding te halen. Te beginnen met melk, maar dan ook elk spoortje, zelfs geen probiotica, tot de zaak tot rust komt. Blijkbaar is er iets wat reactie met eczeem actief houdt. En dan gaat het echt om elk spoortje, ook in brood of beleg of bakboter en smeerboter. Dat bleek de truc bij mijn zoon die tot zijn 2,5e jaar diarree had.
Neutral en azijn volhouden.
Volgende allergenen zijn aardbeien en kabeljauw, laat staan zaken als garnalen -zit oa. in kroepoek-. Ook citrusfruit kan een aanjager zijn, de voorkeur gaat uit naar meloenen en druiven.
Afijn, zo kun je afbouwen met een aantal voedingsmiddelen in de hoop dat je raak treft en dat het eczeem vermindert en ophoudt.
Je kunt oa. brood zonder melk mogelijk bij de bakker bestellen. Mijn dochter kreeg het eerste jaar brood zonder gluten, ei en melk. De bakker bestelde het bij een fabriek in Almere en zaterdags haalde ik het op voor een week, in de vriezer.
Er zijn nog steeds artsen die niet geloven in allergie maar voor mij is het een praktische zaak.
Ook de omgevingszaken niet vergeten zoals huisstofmijtallergie - goed schoonmaken. Ik gaf de kinderen uit voorzorg ook matrashoesjes, zeil op de grond en elke week of vaker bed verschonen.
Het heeft zich uitbetaald. Uiteindelijk hebben ze nog minimale verschijnselen.
Etiketten lezen en informatie van http://www.kindereczeem.nl/

Bedankt

Hallo,
Bedankt voor de 1e reacties.
Rodebeuk: ik zal eens navragen over die crème, wat maakt deze crème zo anders dan de anderen?

AnneJ: tsja, ik ben al erg streng voor zoontje. Weren elk spoortje melk en lactose, ook uit brood, koekjes, beleg, alles eigenlijk. Dus dat krijgt hij al ruim 7 weken niet meer binnen... Verder ook geen noten en pinda's, soja, tomaat en ananas. En daarnaast dus ook helemaal geen suikers, dextrose o.i.d. Zou niet weten wat ik verder nog kan doen?
Hij krijgt nu rijstemelk en verder bak ik mijn eigen brood sinds kort omdat dat echt een crime was. Alleen bij de AH verkopen ze een stokbrood die mag. Zelfs bij de bakker zit in elk brood wel suiker of een spoor daarvan.

Judith: tnx voor het medeleven. Zit er inderdaad erg doorheen. Weet echt even niet meer wat we verder nou nog moeten, en inderdaa, ha bevalt, maar denkt niet erg mee met zoontjes eczeem, terwijl ik dat wel heel erg kan gebruiken....

Zit er nu aan te denken woensdag nog wel naar de bioresonante te gaan (heb nog afspraak staan) maar dan toch wel weer via huisarts naar kinderarts te gaan. Of toch dan meteen naar dermatoloog of allergoloog. En kan dat zomaar?

Zal ook (weer) even naar de aanbevolen sites gaan, al heb ik echt al heel veel gelezen hierover. Ik weet alleen niet wat ik nu nog zelf kan doen....

Bedankt en alle tips / info / to do's / do'nts zijn welkom!!!
Grz, Simone

Allergoloog

Heb niet alle reacties gelezen, maar ga alsjeblieft naar een goede allergoloog!
Blijf niet zelf van alles proberen en maar soorten voedsel weglaten. Dit kan echt niet voor een kind...
Heel vaak is er voor eczeem ook geen allergie aan te wijzen! Maar laat dit wel uitzoeken.
Een allergoloog is trouwens tevens dermatoloog, maar elke dermatoloog géén allergoloog. Snap je het verschil? (niet lelijk bedoeld dit hoor)
Ik ken een allergoloog en daar kwam een vrouw en die at werkelijk bijna niets meer omdat ze dacht dat ze overal allergisch voor was. Heeft heel veel moeite gekost om die mevr te overtuigen maar kan nu bijna alles eten. Behalve de dingen waar ze echt allergisch voor was.

De meeste allergologen willen dat je via de huisarts komt...Hopelijk doet je huisarts dat.

gr en sterkte

Probiotica is ook melk

Simone, als je naar de bioresonante gaat kun je ook nog afspreken om de probiotica eruit te halen. Het is ook gewoon melk en dat kan net het product zijn dat de zaak op gang houdt.
Ook eventuele medicatie kan allergeen zijn. Ik heb weleens naar een fabrikant van pufjes geschreven dat het toch niet echt handig is om soja als hulpstof te gebruiken bij een astmatisch en dan ook vaak allergisch kind.
Overigens kun je de bioresonante ook nog een kans geven. Ik hoor wel vaker goede resultaten. Maar bij kleine kinderen is het echt zaak om elk spoortje te verwijderen.

Anne

Waar kan ik vinden dat probiotica melk is ?
Of bedoel je alleen maar dat yakult melk is ?
M.

Etiket lezen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Probioticum
Onderin onder het kopje 'Producten': de meeste soorten probiotica zijn zuivelproducten.

En je kunt het vinden op het etiket van de probiotica die je kind gebruikt op advies van de bioresonante.
Ik hoop dat je je ook realiseert dat melk in kaas zit. Ook yoghurt en andere aangezuurde en gefermenteerde zuivel moet je aanvankelijk uit het dieet houden tot de zaak tot rust gekomen is. Dan kun je het voorzichtig weer proberen.

Niet zelf dokteren

Judith, ga niet zelf dokteren met het weglaten van voedingsstoffen. Ik heb deze draad niet consequent gelezen, dus misschien heb ik iets gemist, maar ben je inmiddels bij een andere specialist geweest? Ik denk dat je het beste naar een kinderarts in de VU of het AMC kunt gaan zodat die de regie houdt als je bij allergoloog/dermatoloog komt. Bovendien zijn ze bij de kinderpoli's in het AMC en de VU goed in bloedprikken bij kinderen.

Wat het weglaten van voedingsstoffen betreft, zie het volgende: Gepubliceerd op: 14-04-2011
Citeer dit artikel als:
Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3104
NHG-Standaard ‘Voedselovergevoeligheid’ kan stelliger
De voedselallergietest bestaat niet

Paul L.P. Brand

Vroeger was het simpel: als je wilde weten voor welke voedingsmiddelen je kind allergisch was, ging je naar de huisarts voor een ‘allergietest’. Met de uitslag langs de diëtist, aangepaste voeding, klaar.

Dachten we. Dat ligt toch aanzienlijk genuanceerder, zoals ook de herziene NHG-Standaard aangeeft (www.ntvg.nl, zoeken op A3063). Die oude manier van werken, jarenlang de normaalste zaak van de wereld, heeft veel iatrogene schade opgeleverd. Zoals bij Roos, destijds 5 jaar, met klachten van moeheid, er slecht uit zien, en een verstopte neus. Op grond van de resultaten van de ‘allergietest’ kreeg zij een dieet vrij van koemelk, tarwe, kippenei en pinda. Het resultaat: sociale isolatie. Ze kon niet meer meedoen met tractaties op school en niet meer zorgeloos bij andere kinderen spelen, of met haar ouders uit eten. Het enige brood dat binnen haar dieet paste werd door moeder zelf gebakken omdat het bij de bakker niet te krijgen was. Het was alleen te eten als het warm was: bij afkoeling werd het een harde massa. En het verhielp haar klachten niet.

Ze werd verwezen naar een in allergie geïnteresseerde kinderarts om uit te zoeken waar ze nog meer allergisch voor was. De conclusie van die kinderarts was dat zij een allergische rinitis had; na behandeling daarvan verbeterden haar klachten. Maar de belangrijkste interventie was het staken van het onnodige dieet. Roos eet weer alles, zonder problemen. Dankbaar werk.
Herziening van de NHG-Standaard ‘Voedselovergevoeligheid’

De ‘allergietest’ voor voedselallergie bestaat dus niet. Deze test toont alleen maar sensibilisatie aan, aanwezigheid van specifiek IgE tegen een voedingsmiddel. Asymptomatische sensibilisatie komt erg veel voor: van alle kinderen met een sensibilisatie voor een voedingsmiddel is 50-80% tolerant voor dat voedingsmiddel.1,2 Ik ben blij dat de herziene NHG-Standaard ‘Voedselovergevoeligheid’ deze grote beperking van sensibilisatieonderzoek onderkent: ‘Onderzoek naar de concentratie specifiek IgE in het serum heeft geen plaats in de diagnostiek van voedselallergie in de huisartsenpraktijk’, is de conclusie. Ook maakt de standaard duidelijk dat het vermoeden van een voedselallergie door patiënten of hun ouders meestal niet terecht is,1 en dat aan het ten onrechte stellen van de diagnose ‘voedselallergie’ grote nadelen zijn verbonden,3 zoals de geschiedenis van Roos treffend illustreert.

Zoals gebruikelijk bij NHG-Standaarden is de herziening grondig aangepakt: systematisch literatuuronderzoek, weging van de ‘evidence’ door experts uit de eigen beroepsgroep, advies van experts uit andere echelons. Het resultaat mag er zijn: duidelijke adviezen voor de huisarts over diagnostiek, follow-up en verwijzing. Ik licht er 2 zaken uit.
Belang van een grondige anamnese

Het allerbelangrijkste diagnostische instrument bij de verdenking op voedselallergie is de anamnese. Op grond van 2 principes (tijdsbeloop en reproduceerbaarheid) kan een voedselallergie vaak al uitgesloten worden. Zo zijn verschijnselen als urticaria en angio-oedeem uitingen van een vroegallergische reactie; treden deze verschijnselen later dan 2 h na inname van een voedingsmiddel op, dan worden die klachten niet veroorzaakt door voedselallergie.4 Patiënten die denken dat ze een bepaald voedingsmiddel niet kunnen verdragen, maar die het ook wel eens kunnen eten zonder klachten, zijn niet allergisch voor dat voedingsmiddel. Als een kind soms pukkeltjes, soms diarree, en soms onrustig gedrag krijgt na blootstelling aan koemelk, dan heeft dat kind geen koemelkallergie. Ik vind het jammer dat dit cruciale principe uit de diagnostiek van voedselallergie niet wat meer uitgewerkt wordt in de herziene standaard.

Nu gaat men bij de diagnostiek uit van een lijst met criteria die niet gebaseerd zijn op onderzoek maar op overtuiging en consensus. Bij 2 of meer van de volgende criteria is aanvullend onderzoek naar voedselallergie geïndiceerd volgens de standaard: symptomen van 2 of meer orgaansystemen, reproduceerbaar klachtenpatroon, blijven bestaan van klachten ondanks adequate therapie voor andere oorzaken zoals eczeem, en een positieve familieanamnese voor atopie.5 Volgens dit lijstje moet je dus aan voedselallergie denken bij een kind met eczeem en buikpijn als een tante hooikoorts heeft. Daar is weinig bewijs voor. De a-priorikans op een positieve familieanamnese is erg groot, en verhoogt de kans op voedselallergie slechts marginaal.6 Eczeem wordt nooit veroorzaakt door voedselallergie.7 Weliswaar komt voedselallergie vaker voor bij kinderen met eczeem, maar een systematische review heeft aangetoond dat dieetinterventies niet helpen bij eczeem.8 Dat eczeem vaak blijft bestaan ondanks een voorschrift voor adequate therapie komt meestal doordat ouders weerstand hebben tegen het gebruik van corticosteroïdzalf.7 In die gevallen kan men beter een gesprek voeren over therapietrouw en medicatiedenkbeelden van de ouders en niet over voedselallergie. Ook daarin had de Standaard wat mij betreft wel wat stelliger mogen zijn.
Belang van voedselprovocatie

De NHG-Standaard stelt terecht dat eliminatie en voedselprovocatie het enige nuttige aanvullend onderzoek is bij voedselallergie. De open eliminatieprovocatie kan als screening gebruikt worden: geen verbetering tijdens eliminatie, of geen verschijnselen bij provocatie, dan is voedselallergie uitgesloten. Essentieel hierbij is wel goede informatie vooraf over de lage a-priorikans en de beperkte waarde van een positieve provocatieproef (zoals de Standaard terecht benadrukt). Als je het écht zeker wilt weten, dan is dubbelblinde placebogecontroleerde provocatie aangewezen.1,9 Gezien de grote consequenties van de diagnose en de intensieve follow-up die daarna moet volgen, is er veel te zeggen om laagdrempelig te verwijzen voor een dubbelblinde provocatie. In ons ziekenhuis hebben we in de laatste 5 jaar ruim 500 dubbelblinde voedselprovocaties bij kinderen gedaan, waarvan de meerderheid voedselallergie uitsloot. Ouders stellen de duidelijkheid die een dubbelblinde provocatie geeft meestal zeer op prijs.10
Conclusie

De herziene NHG-Standaard ‘Voedselovergevoeligheid’ is een belangrijke stap voorwaarts in de diagnostiek van voedselallergie. Hopelijk is nu het oneigenlijk gebruik van de ‘allergietest’ voor eens en voor altijd voorbij. Samenwerking tussen huisartsen, JGZ-artsen en kinderartsen is nodig om de diagnostiek naar voedselallergie goed te stroomlijnen. Laagdrempelige verwijzingsmogelijkheden voor dubbelblinde voedselprovocaties zouden mijns inziens daarbij centraal moeten staan.

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.Aanvaard op 11 januari 2011

Isala klinieken, Amalia kinderafdeling, Zwolle.

prof.dr. P.L.P. Brand, kinderarts (tevens: UMCG Postgraduate School of Medicine, Groningen) ([email protected]).
Literatuur

1.

Brand PLP, Dubois AEJ. Diagnostiek van voedselallergie bij kinderen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:2188-90 Medline.
2.

Nicolaou N, Poorafshar M, Murray C, et al. Allergy or tolerance in children sensitized to peanut: prevalence and differentiation using component-resolved diagnostics. J Allergy Clin Immunol. 2010;125:191-7 Medline. doi:10.1016/j.jaci.2009.10.008
3.

Brand PLP. Nadelen van het liberaal stellen van de diagnose ‘voedselovergevoeligheid’. Ned Tijdschr Geneeskd. 2000;144:2290-2 Medline.
4.

Bindslev-Jensen C, Ballmer-Weber BK, Bengtsson U, et al. Standardization of food challenges in patients with immediate reactions to foods--position paper from the European Academy of Allergology and Clinical Immunology. Allergy. 2004;59:690-7 Medline. doi:10.1111/j.1398-9995.2004.00466.x
5.

Kneepkens CMF, Drongelen KI, Aarsen C. Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen. 5e druk ed. Den Haag: Voedingscentrum; 2005.
6.

Alford SH, Zoratti E, Peterson EL, Maliarik M, Ownby DR, Johnson CC. Parental history of atopic disease: disease pattern and risk of pediatric atopy in offspring. J Allergy Clin Immunol. 2004;114:1046-50 Medline. doi:10.1016/j.jaci.2004.08.036
7.

Wensink M, Timmer C, Brand PLP. Constitutioneel eczeem bij kinderen wordt niet veroorzaakt door voedselallergie. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:4-9 Medline.
8.

Bath-Hextall F, Delamere FM, Williams HC. Dietary exclusions for improving established atopic eczema in adults and children: systematic review. Allergy. 2009;64:258-64 Medline. doi:10.1111/j.1398-9995.2008.01917.x
9.

Meijer Y, Brand PLP, Duijvestijn YCM, Vlieg-Boerstra BJ. Diagnostiek naar voedselallergie in de tweede lijn. Consensusstandpunt sectie kinderallergologie. Tijdschr Kindergeneeskd. 2010;78:237-43.
10.

Nguyen M, Wainstein BK, Hu W, Ziegler JB. Parental satisfaction with oral peanut food challenges; perception of outcomes and impact on management of peanut allergy. Pediatr Allergy Immunol. 2010;21:1119-26 Medline. doi:10.1111/j.1399-3038.2010.01043.x

En nog iets

Veel huisartsen en ouders zijn erg terughoudend met het gebruik van hormoonzalven, vooral bij kinderen. De grootste angst geldt het dunner worden van de huid. Afgelopen week werd echter een studie gepubliceerd waarin dit onderzocht is en het gevreesde effect blijkt lang niet zo sterk als men dacht. Als je wilt kan ik dat ook nog opzoeken.

Helemaal mee eens biene

Voedingsmiddelen weglaten is alleen nuttig bij een aangetoonde allergie. En een allergie wordt niet aangetoond door eigenhandig geven/weglaten, door bloedonderzoek, door bioresonantie etc.
Heb je dit ook gezien in de link van Biene? "Eczeem wordt nooit veroorzaakt door voedselallergie." Dat dacht men vroeger maar dat blijkt niet te kloppen. Als er een allergie is kan gebruik van datgene waar je allergisch voor bent het eczeem wel verergeren omdat dat stress geeft voor het lichaam en stress verergert eczeem, maar het eczeem wordt er niet door veroorzaakt.
Hier staat veel goede info over eczeem bij kinderen, je kunt op deze site uitgebreid doorklikken. http://www.umcutrecht.nl/subsite/eczeem-kinderen
Dat hormoonzalven bij normaal gebruik veilig en zo goed als zonder bijwerkingen zijn was al lang bekend. Het onderzoek dat Biene vermeldt bevestigt dat nogmaals. Voor een goede eczeembehandeling in de complexere gevallen ben je m.i. het beste af in een kinderziekenhuis met een afdeling kinderdermatologie, daar is ook begeleiding voor de thuissituatie door gespecialiseerde verpleegkundigen.
Kari

Gevolg

Mijn ervaringen zijn anders. Voor mij is allergie een praktische zaak. Het eczeem van mijn dochter en de diarree van mijn zoon waren gewoon over binnen 2 dagen nadat ik op advies van de consultatiebureauarts elk laatste spoortje koemelk uit ons dieet heb gehaald. Ik ben bang dat hier gewoon semantisch gegoogeld wordt vanuit de eigen discipline. Altijd zit je met die controverse. Men is het er gewoon niet over eens om het wetenschappelijk sluitend te krijgen. Mijn criterium is gewoon of het helpt. En verder zijn mijn kinderen niets tekort gekomen en hebben altijd meegedaan. Na hun eerste jaar, of nadat de zaak gezakt was konden ze wel iets verdragen en deden ze gewoon mee met tractaties.

Kinderarts

Na diverse onderzoeken, bloedprikken en ontlasting testen, zelfs op tropische parasieten, meende de kinderarts dat het dan wel peuterdiarree zou zijn van de appelsap die zoon niet kreeg. En die positieve test op koemelkeiwitallergie dat was er wel maar ook weer niet. Gelukkig hadden we toen het consult voor pasgeboren dochter met eczeem waarna de zaak ineens opgelost bleek toen ook zoon meedeed met het koemelkeiwitvrije dieet.
Maar ja, het is natuurlijk alleen maar mijn ervaring, maar mij krijg je dan niet meer naar een kinderarts of dermatoloog. Voortaan heb ik alleen nog maar zaken gedaan met mijn eigen allergoloog of de huisarts.

Eczeem en voedselallergie

Overigens komt eczeem en voedselallergie vaak samen voor. En onbehandeld versterken ze elkaar, er ontstaat een negatieve spiraal. Een reden om zowel de voedselallergie als het eczeem te bestrijden. En ja, soms is eliminatie genoeg. Dat zie je vanzelf wel.

Intolerantie , kari

"En een allergie wordt niet aangetoond door eigenhandig geven/weglaten." Nee, maar bij een intolerantie is het de enige manier waarop je kunt kijken of een voedingsmiddel invloed heeft.