Beelddenken, ons verhaal

Bij een boek

Als ik een boek lees, heb ik ook geen plaatjes in mijn hoofd. Misschien heel af en toe, maar enkel aan de beschrijving van hoe een situatie eruit ziet heb ik in de regel voldoende. Ik heb er dan ook nooit last van dat films niet overeenkomen met mijn plaatjes van een boek.

Klopt, dat is ook best verwarrend. Maar inderdaad, ik kan terugdenken welke handelingen ik heb verricht tijdens het koken en bedenken dat ik er geen zout in heb gedaan.
Ik heb inmiddels geleerd te focussen op hetgeen ik mee bezig ben, maar het kost wel veel energie. Ik ben s'avonds dan ook al vroeg moe.

Ik snap het niet

beelddenken klinkt me heel moeizaam en traag. Kan er geen voorstelling van maken. Wat voor "beeld" heb je bij het woord "beelddenken", of bij "verhaal", of bij "begrip". Of werkt het alleen bij hele zinnen, handelingen?

Traag?

Welnee, het is helemaal niet traag. Denken is niet traag. Ik noem een voorbeeld, van een paar minuten geleden; ik overweeg een reisje te boeken, een stedentrip, met een van mijn zoons. Als ik dan zie dat de reis die ik overweeg een vliegreis is, dan zie ik Heatrow gelijk voor me.

Fiorucci

ok, vliegreis/vliegveld/Heathrow. Duidelijk "plaatje". Blijft het dan Heathrow als de reis van Gatwick vetrekt. En wat zie je bij de door mij gegeven voorbeelden, de woorden "beelddenken", of bij "verhaal", of bij "begrip". (of oplossen/ijl/lief/vloeken/...)

Pluk

Nee, het is niet traag. Het flitst. Beelden, zowel stlstaand als korte filmpjes, in razend tempo, schokkerig, als een soort experimenteel art-achtig docufilmpje. Verder zijn er flarden van woorden of zinnetjes die er dwars doorheen schieten. Het is chaotisch en niet na te vertellen.

Bij een recept maken zie ik ook geen instructiefilmpje, maar flitsen van de ingrediënten (en dat is absoluut geen garantie dat ik de zout niet vergeet ), het (hopelijke) eindresultaat, de handelingen, vaak zonder verband of volgorde. Als er staat "verhit de olie in de koekenpan" zie ik olie in een zware, gietijzeren koekenpan (een ander exemplaar dan ik zelf heb), zo heet gestookt dat de walm er vanaf slaat. Ik wéét dat dat een beetje té verhit is, en zal het zelf ook niet zo doen, maar de combinatie van "olie", "verhitten" en "koekenpan" geeft me een flits van die walmende olie in een gietijzeren koekenpan,
Als er staat "giet het beslag in een vorm" zie ik het prototype van een jaren zestig huisvrouw, rechtstreeks uit de damesbladen van toen, die glimlachend in een perfect schone jaren zestig keuken een kom met beslag leeggiet in een vormpje dat op het aanrecht staat. Komt gegarandeerd uit een reclame of artikel uit mijn kinderjaren. Maar het beeld flitst wel, als een foto of kort filmpje (dat is vaag voor me) door mijn hoofd.
Niks traag. Was het maar zo ;-)

Pluk, mag ik antwoorden? ;-)

Al heet ik geen Fiorucci

Vliegveld = standaard Schiphol voor mij. Als er expliciet over een ander vliegveld wordt gesproken zie ik een rommelig mengelmoesje van de vliegvelden die ik al eens gezien heb in mijn leven. Met redelijk prominent: de aankomsthal van Charles de Gaulle in Parijs.

Beelddenken: dan zie ik heel duidelijk een klein, schemerig plaatje van iemand die naar een klein projectieschermpje kijkt (als in: dia's kijken, zoals vroeger).

Verhaal: ligt aan de context. Kan zijn: iemand die kinderen voorleest uit een groot, maar dun prentenboek. Of een verteller die een groep oudere kinderen of volwassenen iets vertelt (beetje middeleeuws-achtig). Het woord alleen roept tegelijkertijd flitsen op van deze twee beelden.

IJl = een hooggebergte, stralend blauwe lucht, ver zicht, echt fel blauw.

Begrip = iemand die bevestigend knikt

Vloeken = nogal cartoonesk, een mannetje met strip-achtige donder en bliksemtekentjes Veel dikke zwarte accenten.

Oplossen = gemengde beelden (ik denk zowel aan oplossen = scheikundig, als oplossen = vraag beantwoorden). Ik zie rekentekens door elkaar (plus, min, deelteken en zo), boeken... Terwijl ik dit probeer op te schrijven voel ik een link met de beelden die ik krijg met "leren". Een nerd-achtige student die diepserieus in zijn boeken zit en zijn huiswerk maakt, of een moeilijke opdracht. Maar tegelijkertijd zie ik reageerbuisjes, kolfjes en retorts in een houten rekje in een laboratorium-achtige omgeving.

Lief = meestal een schattige kleuter of knuffelig beestje.

Al dit soort antwoorden zijn de beschrijvingen van de eerste flits die in een fractie van een seconde langskomt nadat ik het woord heb gelezen. Die gedachten flitsen de hele dag door, meestal kan ik het wel filteren, maar het is nog steeds best druk in mijn hoofd ;-)

Fladder

Toen ik jouw reactie las, schoot door mijn hoofd: 'Hoe kan dat nou! Dat is toch ook apart'.
Zou zo'n zin bij jou ook als een plaatje verschijnen? Wat ik me dan afvraag. Volgens mij maak je gedachten bewust, dus ook de vorm zou je zelf moeten kunnen bepalen. Hoewel ik erg veel moeite moet doen om überhaupt beeld te krijgen, dat dan weer wel. Kun jij ook denken zonder beeld?

Nee hoor, als ik zoiets denk, stel ik me meestal een beeld voor van hetgeen waar ik me over verbaas op dat moment.

Pluk

Nee, als het Gatwick is, waaer ik nooit ben geweest, zie ik een beeld van hoe ik me Gatwick voorstel.
En wat betreft je voorbeelden, ik heb niet bij elk woord 'beeld'. Het is niet zo dat je letterlijk bij elk woord een plaatje hebt, het is geen prentenboek.
Ik hoor nu een buurvrouw kuchen in de tuin, en zie voor me hoe ze roodverbrand uit haar stoel puilt,en peuk nr 30 van vandaag opsteekt..
Soms wil ik het echt niet weten hoor, de beelden die ik krijg....:)

Bij jouw zin "hoe kan dat nou..." dacht ik eigenlijk geen beelden. Wel hoorde ik in gedachten de zin uitgesproken worden, inclusief stembuigingen. Was overigens vrij zwak.
Waar ik wel direct beeld bij had was je zin "Hoewel ik erg veel moeite moet doen om überhaupt beeld te krijgen, dat dan weer wel." Ik zie dan ogenblikkelijk iemand (onduidelijk of het een man of vrouw is) met dichtgeknepen ogen en een grimas op het gezicht van het concentreren

Nee, ik heb het niet onder controle, in de zin van: ik bepaal wat ik denk. Ik ben me niet altijd bewust wát ik zie, kan het wel wat filteren en naar de achtergrond plaatsen. Gelukkig maar, want het flitst en beweegt continu in mijn hoofd, ook op de achtergrond. Pas nu ik er meer naar "kijk" en het terug naar de voorgrond haal kan ik het ook beschrijven.
Ik ben er ook van overtuigd dat de plaatjes, beelden, geluiden, filmpjes en flarden tekst gevoed zijn door vroegere ervaringen (zie mijn verhaal over "giet het beslag..."). Maar ik kan het niet sturen, het verschijnt direct, alsof er telkens slordig ingepakte, propvolle laatjes openspringen in een enorme ladenkast. Meestal op de achtergrond, waardoor er altijd een soort rumoer in mijn hoofd is waar ik verder geen aandacht aan besteed.

"Ik hoor nu een buurvrouw kuchen in de tuin, en zie voor me hoe ze roodverbrand uit haar stoel puilt,en peuk nr 30 van vandaag opsteekt.."

Van die dingen, ja!

Ik ben een tijdje lang 's ochtends vroeg wakker geschetterd door een medeflatbewoonster die een peuterpuber was. Zij moest naar haar werk, kind naar de opvang, en dat om half zeven 's ochtends. Kind janken, moeder met een bepaalde stem en een bepaald accent (sterk Noordhollands met een vaag Caribisch tintje) op een bepaalde toon dat kind aansporen. Ze heeft hier zo kort gewoond dat ik haar nooit echt heb gezien, maar ik had een perfect beeld van haar: een jonge, dodelijk vermoeide en licht getinte (vanwege het vage Caribische accentje) vrouw met een dwarse peuter die continu wegrende en zich niet in het autostoeltje wilde laten zetten. Ik kon haar letterlijk uittekenen (terwijl ze er in werkelijkheid misschien heel anders uit zag)...

Correctie

"die een peuterpuber was" moet natuurlijk zijn "die een peuterpuber HAD". En prompt krijg ik een heel absurd beeld (alweer spontaan) van die vrouw (zoals ze in mijn gedachten staat) als hangerige, dreinende peuter...! Ik moet maar gauw offline gaan voor ik doordraaf! ;-)

Nou hier in dit draadje zijn de zogenaamde beelddenkers al in de meerderheid dus of het nou de minderheid is weet ik zo niet. Overigens denk ik dat de meeste mensen niet zo absoluut in de ene of andere categorie vallen. Het zal wel een mengeling zijn.

Overigens als ik ga koken dan zie ik inderdaad de ingrediënten voor me. Het filmpje terugspoelen is lastiger dan vooruit denken maar ik doe het regelmatig. Ik kan me echt oprecht moeilijk voorstellen hoe anderen denken. Ik kan me wel forceren om in woorden te denken maar zodra ik vergeet om me daar op te concentreren vervalt het toch weer in beelden. Helemaal niks voor je zien (geen beelden en geen woorden) vind ik nog moeilijker. Dat lukt me helemaal niet.

Als ik een boek lees dan zie ik ook het hele verhaal, alle personages, landschappen en acties voor me. Niet altijd even helder uitgewerkt maar wel als een soort film.

Verder sta ik wel sceptisch tegenover de hele term want er nog zo weinig bekend over het functioneren van de hersens en op dit gebied lijkt weinig degelijk onderzoek te bestaan dus over het hele bestaan van deze indeling in verschillende categorieën denkers heb ik zo mijn twijfels.

Wel of geen probleem?

De reden waarom ik dit topic ben gestart is, dat ik merk dat beelddenken niet bij iedereen voorkomt (terwijl ik dacht dat iedereen het had), en vooral ook omdat het kinderen op school dusdanig kan hinderen dat er complete begeleidingen en therapieën op los gelaten worden. Daar ben ik een beetje van geschrokken.
Ik heb absoluut geen idee van het percentage wel- en nietbeelddenkers. Ik ben het zelfs met Maylise eens, dat het allemaal niet zo zwartwit ligt en dat de mate van wel-/nietbeelddenken per persoon verschilt. We weten inderdaad nog te weinig van de hersenen.

Of ik er last van heb? Ja en nee. Ja, omdat het eeuwig druk is in mijn hoofd, zelfs als ik slaap. Zo af en toe zou ik het graag even áf willen zetten Nee, omdat ik het een ontzettend leuk iets vind, waar mijn kinderen en ik soms enorm veel lol om kunnen hebben. Ik vind het zelfs heel belangrijk voor (oef, dit gaat zweveriger klinken dan ik wil) mijn creatieve doen en laten.
Maar het interesseert me. Ik ben blij dat zoveel mensen reageren, ik zie nu echt allerlei "denkvarianten". Soms heel herkenbaar, soms absoluut niet herkenbaar.

Echt superboeiend!

Moeite met begrip beelddenken

Zelf heb ik wat moeite met het begrip beelddenken, omdat volgens mij daarmee een heleboel verschillende dingen met een wat simplistische en weinig wetenschappelijke methode allemaal op één grote hoop wordt gegooid, waarin veel mensen meerdere dingen zullen herkennen en daardoor denken dat beelddenken ook werkelijk iets concreets is, terwijl het voor mij even vaag is als begrippen als nieuwetijdskinderen e.d. Een paar dingen:
Mannen denken niet aan niks. Als ze niks antwoorden bedoelen ze niks belangrijks of niks concreets, omdat al die verschillende flarden, die zij OOK hebben, moeilijk te benoemen zijn.
Beelddenken is eengevaarlijk begrip, omdat het ervoor kan zorgen dat een handicap wordt toegeschreven aan beelddenken en fouttief behandeld wordt. Autisme, AD(H)D, ontwikkelingsachterstand, dyslexie, dysfasie, etc zijn allemaal handicaps waarbij het kind opvallend vaak aan de kenmerken van 'beelddenker' voldoet, maar de 'behandeling' voor beelddenken zal niet helpen, waardoor het kind onnodig tijd verliest wat niet altijd weer op te halen valt.
Het is onzin dat je alleen in taal of beeld zou denken. We hebben 5 zintuigen en de informatie van alle 5 wordt in het geheugen opgeslagen en aan herinneringen vastgekoppeld. Hele kleine kinderen zijn veel meer gespist op reuk, tastzin en smaak. En dat weten we allemaal heel goed. Niemand zal proberen om een baby gerust te stellen met alleen een grote foto van hun moeder.
In onze moderne maatschappij zijn gehoor en zicht echter belangrijker omdat we door die kanalen de meeste informatie bewust doorgeven. Sommige mensen zijn beter op het gehoor ingesteld en leren bijv. goed door de stof zelf in te spreken op een bandje en weer af te luisteren, anderen zijn echter visueler ingesteld en hebben juist meer baat om de stof te lezen en er plaatjes of schema's van te zien. Zolang ze het niet op een één of andere manier te ZIEN krijgen wordt de informatie moeilijk vastgehouden. En natuurlijk heb je hier ook weer subgroepen in. Sommigen kunnen bij gelezen tekst zelf voldoende beelden verzinnen of herinneren waar het ergens op de pagina stond, in welk deel van het boek en het zo als het ware in gedachten teruglezen. Anderen kunnen echter weinig met alleen geschreven taal en hebben het nodig om eerst beelden erbij te zien om de informatie in het geheugen aan op te hangen. Verder zijn mensen vaak niet uitgesproken visueel of talig, maar gebruiken de verschillende strategiën door elkaar ook al ligt het één ze beter dan de ander.
Het enige nuttige wat uit deze hele beelddenk-mode kan komen is de eventuele realisatie van ander leermateriaal voor kinderen/mensen die niet makkelijk op het gehoor leren. Als een kind namelijk extreem visueel is ingesteld, zal de gebruikelijke hak-en-plak-methode, die juist een beroep doet op wat iemand hoort en het auditieve geheugen, niet goed werken om te leren lezen. Ipv het kind dan 'niet rijp voor groep 3' te verklaren zal het handiger zijn om te kijken of het misschien alleen een kwestie is van 'methode niet geschikt voor dit kind' en een andere leesmethode proberen.
Een ander punt is dat de theorie van beelddenken, die begin vorige eeuw is ontwikkeld (toen autisme nog door ijskastmoeder zou worden veroorzaakt) geen rekening houdt met de laatste psychologische onderzoeken over hoe mensen eigenlijk visuele informatie in hun hoofd opslaan en hoe wij de wereld om ons heen waarnemen. Vanwege het fenomeen change blindness, dwz het blind blijken te zijn voor zichtbare veranderingen die zich voor je ogen voltrekken, is er nu de theorie ontwikkeld dat we in werkelijkheid met iedere oogopslag veel minder werkelijk waarnemen dan we denken dat we zien. Maar dat we als het ware alleen bepaalde details waarnemen en die vergelijken en verder aanvullen met een min of meer absteact plaatje in ons hoofd. De hoeveelheid van de details die worden waargenomen en vastgehouden verschillen van mens tot mens en hangen ook van het interessegebied af. Daarom is iets uit je hoofd teken voor veel mensen ook moeilijk, ze weten het ongeveer wel en onthouden genoeg details om iets te kunnen herkennen, maar niet genoeg om precies te tekenen hoe lijnen moeten lopen.

http://nivea.psycho.univ-paris5.fr/ASSChtml/Pacherie4.html
http://nivea.psycho.univ-paris5.fr/ECS/ECS-CB.html
http://www.simonslab.com/videos.html
http://i-perception.perceptionweb.com/fulltext/i01/i0386.pdf
http://nivea.psycho.univ-paris5.fr/ECS/dottedline.gif

Groeten Primavera (gewoon zeer visueel ingesteld warhoofd)

Primavera

Heel interessant en zeer verhelderend. Heb de artikelen met veel interesse gelezen. Bedankt!

Primavera

Jij verwoord prima wat voor mij ook inderdaad een bezwaar is tegen de term beelddenken. Die term maakt alles zo plat.

Ik zie hier allemaal dingen voorbijkomen waarvan ik denk 'ja logisch, da's toch normaal?', en die dingen benoemd worden als probleem, terwijl ze volgens mij helemaal geen probleem zijn.

Drukte in je hoofd kan iedereen hebben, op wat voor manier die persoon ook denkt. En ik denk dat je dan eerder iets aan die drukte in het hoofd moet doen (structuur, is er misschien sprake van ADD of good old fashioned slordigheid?) i.p.v. dat op beelddenken gaan gooien. Want volgens mij heb je bij alle mensen, maakt niet uit op wat voor manier ze denken of informatie verwerken, of wat voor leerstijl ze hebben of wat voor type van meervoudige intelligentie of noem maar op wat voor dingen ze de laatste jaren allemaal verzinnen, OK dus, bij alle soort mensen heb je de rustige types en de chaoten. Maakt niet uit hoe je denkt, de een heeft orde in het hoofd, de ander drukte.

Wel of geen probleem

Eigenlijk klopt dat allemaal wel. De één denkt zus, de ander zo, en het één is wat lastiger dan het ander (chaoshoofd... ).

Het verbaasde me zelf ook wel een beetje dat het blijkbaar tegenwoordig als probleem wordt gezien. Ik had vroeger een leraar die me zag worstelen met rekensommen en de gortdroge cijfertjes terugbracht naar: "Je hebt vier gevulde koeken, en je bent met acht personen, hoeveel gevulde koek krijgt iedereen?" Kijk, dat werkte

Ik heb, maar nu begeef ik me op glad ijs (hup, daar gaat het beelddenkhoofd weer ), wel eens het idee dat de "normen" steeds strakker zijn geworden en dat er steeds minder ruimte is voor mensen die het net even anders doen. Ik denk dat ik als kind (als ik anno 2011 kind was) ook meteen geconfronteerd werd met allerlei extra begeleiding en testen vanwege mijn rekenproblemen (terwijl die ene creatieve leraar in de jaren zeventig daar uitstekend mee overweg kon), mijn eindeloze fantasie (rechtstreeks voortkomend uit beelddenken) en mijn chaotische dromerigheid (idem dito).

Prima, hoor, dat men zo alert is tegenwoordig (ik weet te goed hoe het is om 10 jaar te moeten knokken met twee ongediagnostiseerde autisten), maar het slaat nu een beetje door, denk ik.

Dat klopt

Klopt Dirksmama, ik zie beelddenken overigens niet als probleem, al had mijn zoon er soms wel last van met leren. Het maakt het er niet makkelijker op.
Zoon en ik hebben juist soms de grootste lol, wij zien alles gelijk voor ons, en liggen dan samen geheel in de slappe lach..:) Zijn kinderarts ziet beelddenken meer als mogelijk symptoom bij bijv. ADD.

We schrijven tegelijkertijd hetzelfde

Overigens ben ik destijds afgekeurd voor ADD (al was het op het randje ) en nu ik herstellend ben van een burnout en ik extra last heb van de chaos, vind ik dat wel eens lastig. Het kost me namelijk ontzettend veel moeite weer terug te komen in het gewone leven (met name: het huishouden niet meer kunnen overzien en hier volkomen in vastlopen) en met "etiketje" had ik misschien begeleiding kunnen krijgen om de boel weer in goede banen te kunnen krijgen :S

Maar goed, da's off topic.

Burnout

Ik denk weleens in beelden maar zou mezelf beslist geen beelddenker noemen (kan me er ook weinig bij voorstellen maar met één "zintuig" te denken). Maar het kostte mij ook grote moeite en veel tijd om na een burnout weer mijn leven op de rit te krijgen, inclusief alles wat daarbij hoorde. Het zou een beetje raar zijn als daar begeleiding voor was exclusief voor mensen met een etiketje.

Biene (wordt nu wat ot )

Ja, dat valt me zo tegen om de boel weer op de rit te krijgen... Je hebt wel gelijk, hoor, het zou niet moeten, die etiketjes, en wat ik vanmiddag zei was eigenlijk vooral een wanhoopskreet omdat ik er gewoon niet dóór kom, het overzicht volledig kwijt ben en die chaos zo zat ben! Een meubeltoonzaal zal het zelfs in het grotere huis nooit worden maar ik loop er zo ontzettend in vast...

Ik weet niet eens of het met beelddenken te maken heeft. Wel met een levenslange brom in mijn hoofd, die sinds vorige herfst een stevige ruis is geworden, die maar niet wil gaan liggen.

Maar goed, het wordt nu offtopic... ;-)

Biene

Ik denk niet dat je moet stellen dat beelddenken denken met een zintuig is. Het gaat ook om de manier waarop je informatie verwerkt, die binnenkomt.

Fladder (ot)

Zolas ik al zei, beelddenken wordt vaak ook gezien als een symptoom van bijvoorbeeld ADD. Het feit dat ooit gesteld is dat je op het randje van ADD zat, maar het dan toch niet zou hebben, zegt toch genoeg? Dat kun je toch nooit zo stellen als hulpverlener....