

Echtscheiding en erna
U bevindt zich op het algemene (landelijke) CJG-forum.

Kikki39
29-05-2015 om 22:05
scheiding familielid
Vraag aan jullie:
Broer is gescheiden, maar dringt nog steeds niet door.. Daar komen heel veel moeilijkheden bij. Vrouw heeft hem plots verlaten, hij wist van niets en ze heeft veel gelogen in die tijd. Nu nog weet hij niet waarom ze gescheiden zijn. Ze was 25 jaar in onze familie. Ook bij familie heerst kwaadheid. Hoe kan je zoiets doen met 4 kleine kindjes, moet je niet eerst in therapie, dan gewoon vreemdgaan en gaan voor je eigen geluk? Ook omdat familie niks heeft gemerkt, het gaat nu heel slecht met de kinderen. Hoe gaan wij als familie om met boze kinderen, hoe help je ze? Hoe helpen we broer, (maak me zorgen om hem)? Hij zit zo in de ellende en wilt haar wel iets aandoen zegt hij vaak. Heeft zelf al hulp, maar hij komt er niet uit omdat hij uit het niets verlaten is, er is nooit gepraat en heeft nooit aanwijzingen gekregen dat het niet goed ging.Iedereen zegt zoveel mogelijk vrede bewaren met ex, maar zei mag wel zo het bijltje er bij neer gooien en dit haar ex en kinderen aandoen, wat vinden jullie?. Familie wil niks met haar te maken hebben. Een scheiding is heftig....

Moederalleen
30-05-2015 om 07:05
Wat heftig en moeilijk voor je broer.
Het is zeker onbegrijpelijk waarom iemand zoiets zou doen.
Je krijgt er geen antwoord op.
Je broer moet proberen met therapie op een punt gekomen dat het klaar is over is.
En voor de kinderen door moet gaan.
Zijn d ekinderen bij haar of bij je broer?!
Hou oud zijn de kinderen?!
Je kan er voor de kinderen zijn en altijd zeggen dat ze je alles kunnen vertellen dat ze altijd bij je langs mogen komen etc etc.....
Dat geld ook voor je broer.
Zeg ook dat hij door moet ,blijf niet te vaak zeggen wat erg en waarom....
Dan blijft hij daar zo op gefocust en geloof me ik weet het.....
Meer kan je niet doen hij moet het zelf doen en kunnen.
Hij moet tijd hebben om het te verwerken.
En mensen om je heen hebben wel gelijk...
Je hebt kinderen samen en je moet nog altijd met elkaar om kunnen gaan.
Je hoeft echt niet alles te vergeten en vergeven....
En het zal ook heus niet makkelijk zijn.....
Maar je veranderd er niks aan.
Sterkte....

Kikki39
30-05-2015 om 08:05
dank je
Ze zijn in het weekend bij hem en dat is erg zwaar. Kleinste is 2 jaar.
Ja, je moet met elkaar om kunnen gaan voor de kinderen, maar had zij dat ook niet kunnen bedenken voor dat je uit het niets gaat scheiden?
Heb jij hetzelfde meegemaakt?
Is die periode van haat normaal? Of moet ik me ernstige zorgen maken?

Kikki39
30-05-2015 om 08:05
o ja
Mijn andere broer zegt je moet haar terug pakken, ze heeft je zoveel aangedaan. Betaal de alimentatie maar later ofzo

Yeti
30-05-2015 om 08:05
Kikki39
Ik snap wel dat iedereen boos is. Maar terugpakken en zo, daar helpt je broer de kinderen niet mee. En jullie willen vast niet dat die nog erger de dupe worden van deze vervelende situatie.
Er is helaas geen wet die een scheiding verbiedt. Of vreemdgaan. Of met de noorderzon vertrekken. Dus de vraag of dat zomaar mag, kun je met een 'ja' beantwoorden. Dat is frustrerend. Toch is dit de realiteit nu. En soms kun je zelf niets anders doen dan daar maar het beste van te maken. Hoe oneerlijk of onrechtvaardig het ook is of lijkt.
Hopelijk kunnen jullie je broer helpen met praktische dingen. De zorg voor de kinderen in de papa-weekenden, afleiding, dat soort dingen.

engel
30-05-2015 om 08:05
Niet verstandig
Zo herkenbaar maar niet verstandig!
Hier ook na 27 jaar samen kwam (voor mij) uit het niets de BOM. Mijn inmiddels ex man voelde dit al jaren. Hij was al bij de finish en ik moest mijn wedstrijd nog beginnen... Ik heb echt niets gezien of gemerkt en ging kapot van verdriet. Mijn liefde voor hem was nog lang niet over en wat doet het dan enorm veel pijn als je je (ex) in een alien ziet veranderen. De scheiding is inmiddels 2,5 geleden maar de nasleep blijft respectloos. Iets wat je zo boos maakt dat haatgevoelens idd door je gedachten gaan. Maar toch....Laat je broer zijn respect en volwassenheid behouden hoe moeilijk dat soms/vaak ook is. Zeker als er kinderen in het spel zijn. Je blijft als ouders voor altijd verbonden. Geef je broer die schouder om uit te huilen of dat luisterend oor want hij zit in een rollercoaster. Uiteindelijk zullen de scherpe kantjes van de emotie eraf gaan en zal hij gaan inzien dat hij niet meer met zo'n persoon getrouwd had willen zijn.
Laat hem vanuit zijn verantwoordelijkheid naar de kinderen de alimentatie gewoon betalen en de eer aan zichzelf te houden. Verlaag jezelf niet tot hetzelfde gedrag.
Heel veel kracht en sterkte!

Kikki39
30-05-2015 om 08:05
dank je
Ja dat gevoel van onrechtvaardigheid is heel sterk.
Maar hoe komt broer daar vanaf of heeft dat tijd nodig?
Ik zal de kinderen altijd helpen, maar die hebben het ook heel zwaar...

Kikki39
30-05-2015 om 08:05
engel
Zou je mij willen mailen, mag ik je een paar vragen stellen?
[email protected]

Noet
30-05-2015 om 09:05
Tijd,
dat heeft tijd nodig, het is een vorm van rouw. En je mag rekenen op een proces van een aantal jaar. Gemiddeld een jaar of 3. Aldus mijn maatschappelijkwerker en counceler.
Ik heb ze uitgelachen maar achteraf hebben ze wel gelijk gehad.
Bij mij een vergelijkbaar verhaal als bij Engel, inmiddels 9 jaar geleden.
Wij zijn nu zo ver dat we de verjaardagen en sinterklaas samen vieren en mensen soms niet eens weten dat we gescheiden zijn.
Voor onze dochter heel erg prettig want zij heeft er ook niet voor gekozen.
En zelf ben ik echt wel klaar met mijn ex als partner, maar als vader doet hij het erg goed.
Inmiddels geniet ik wel van het alleen zijn, en als er iemand komt met wie het meer dan leuk wordt dan zien we dan wel weer.

engel
30-05-2015 om 10:05
spiegel
Hier op alle fronten ellende wat maar niet beter wordt. Financieel, contact kind, regelen van zaken en ga zo maar door. Toch (hoe moeilijk ook) blijf ik 2 treetjes boven hem staan door hem toch op de hoogte houden van bijv rapport gesprekken e.d. Ik wil mezelf recht in de spiegel aan kunnen blijven kijken al zegt mijn gevoel soms echt wel eens wat anders....
Als we geen zoon hadden gehad had ik hem echt nooit meer willen zien maar dat kan niet. Het is alleen erg vervelend dat de zure appel zo zuur blijft.....
Ik geloof wel in KARMA )

een ex
30-05-2015 om 10:05
wraakaanmoedigingen
Hoe begrijpelijk bepaalde wraakaanmoedigingen ook zijn, hou ze voor jezelf. De betrokkene heeft echt niks aan "pluk hem/haar kaal, zet hem/haar op straat, geen alimentatie betalen".
Des te meer aan Ʃchte steun, praktische steun om het leven weer terug op de rit te krijgen. Dat kan bij wijze van spreken al een pan soep zijn tijdens de verhuizing of iemand trakteren op een uitje om even de zinnen te verzetten.
Ik heb daar destijds meer aan gehad dan aan (goedbedoelde en begrijpelijke) opstokerij om mijn ex maar flink te laten boeten.
En engel heeft gelijk. Blijf er boven staan, wat er ook gebeurt. En karma bestaat, al wens ik niemand toe wat er uiteindelijk is gebeurd want het gaf alleen maar verliezers.

Jojo
30-05-2015 om 11:05
herkenbaar????
Hoe lang geleden is het gebeurd?
Heb je hier al eerder over geschreven of ben je hier nieuw? Het verhaal komt me zo bekend voor. Volgens mij waren jullie als familie nogal close, maar misschien heb ik de verkeerde voor me.
Laat je broer en zijn omgeving vooral hun waardigheid behouden en met name de omgeving niet meestikken in verdriet en wanhoop.
Hulp van buitenaf hebben jullie momenteel, ook voor de kinderen?
Als je broer met die hulp niet vooruit komt moet hij andere hulp gaan zoeken, desnoods tijdelijk met mediciatie als dat nodig zou zijn.
Wees gewoon een goede zus voor hem. Heel veel vrouwen hebben hiermee te maken en moeten bijna fulltime verder mƩt de kinderen; ook zwaar en zonder kinderen voor vaders ook heel moeilijk. Hij is de enige niet. Schrale troost, maar mij hielp het wel. Al die mensen leefden nog. Ik ben nu bijna 2 jaar verder en ben er nog niet uit, maar ik functioneer wel.
Echt niet elke dag even goed, maar ik leef nog en ik leef per moment of per dag.
Wat mij opgelucht heeft is dat verwerken in momenten gaat.
Je hebt geen tranen om 24 uur te huilen.
Ik ben dankbaar voor de momenten dat ik er niet aan denk en hoop dat dat er steeds meer worden.
Je broer moet dus overeind. Instorten mag, maar daarna weer overeind, al is het maar een wasje vouwen of koffie zetten.
Afleiding, praten en vooral accepteren: ik heb een rotdag/-week.
Maar niet in elkaar zakken en wachten tot het over is.

Koentje Koets
30-05-2015 om 11:05
ik dacht
net als Jojo aan datzelfde draadje van even geleden.
Hoe dan ook, ik heb het gevoel dat je broer in een rol zit en dat jullie hem daar ook in houden. Hij moet uit die slachtofferrol komen. Blijven hangen in boosheid en wraakgevoelens en dat soort zaken heeft geen enkele zin en maakt het voor de kinderen en hemzelf alleen maar moeilijker.
Natuurlijk is hij rot behandeld, dat ontken ik niet. Maar er komt een moment dat je moet accepteren dat het zo gegaan is en dat je verder moet met je leven. Hij stelt als het ware afhankelijk op van de situatie maar moet het leven weer in eigen hand nemen. Zijn energie richten op de toekomst en niet op het verleden.
Dus stop ook om hem te beklagen en mee te leven, probeer hem te stimuleren zich ergens anders op te richten. Het is prim om hem te steunen maar blijf niet zo passief in die slachtofferrol zitten.
sterkte en succes

engel
30-05-2015 om 11:05
kwaliteit na huwelijk
Hoewel ik het me nog steeds niet kan voorstellen dat je zo met mensen omgaat bestaat het echt. Ik ben veel gaan lezen (boeken, internet) en geloof me, je broer is (helaas) niet de enige. Een scheiding heeft (hoe het ook loopt) alleen maar verliezers maar verlies jezelf niet. Moeras wordt weer water en water wordt weer land. Het heeft idd alleen tijd nodig en dat hangt weer van de kwaliteit van het na huwelijk af en hoe je er zelf mee omgaat. Al blijft de achterblijver met zo'n soort scheiding/nasleep wel achter met een beschadiging voor het leven....

Jippox
30-05-2015 om 11:05
goede voorbeeld
Ik denk dat jullie die kinderen -als familie- niks helpen met al die boosheid en wraakgevoelens en het verbreken van alle contact met hun moeder enz. Best begrijpelijk die gevoelens, maar daar moet je na een poosje toch wel overheen stappen, als volwassene, en dan voor die kinderen het goede voorbeeld geven. Het is tenslotte niet pas net gebeurd, toch?
Hoog tijd om de blik op de toekomst te richten. Als je broer teveel blijft hangen in zijn slachtoffer rol, heeft hij andere hulp nodig dan hij nu krijgt. En als familie ook vooral ophouden met stoken een aanwakkeren van haat en wraakgevoelens. Daar is echt helemaal niemand bij gebaat. Accepteer de situatie zoals hij is, richt je op alle positieve dingen in het leven en kijk vooruit.

engel
30-05-2015 om 12:05
waakzaam
Blijf idd waakzaam voor het voeden van mensen om je heen. Het is een begrijpelijke reactie van mensen om je heen. Ze willen (het slachtoffer) beschermen en de (dader) een halt toeroepen of koekje van eigen deeg geven. Pleur zijn spullen op zijn oprijlaan! (hebben nog heel lang bij mij gestaan) Zet zijn motor op de openbare weg! (stond nog maanden bij mij op het pad) Stop met informeren over school kind. Hij komt toch niet! Ik heb daar dus ook in gezeten en heel soms nog. Alleen het brengt je niets, misschien zelfs wel meer ellende. Laat zien hoe het wel hoort. Behandel de ander zoals jezelf behandelt wil worden. Dat betekent wel leren loslaten en heel veel tot 10 tellen...

Jaina
30-05-2015 om 12:05
Hem steunen
Die ex moet je geen energie meer in steken. Zorg er voor dat je er voor je broer bent. Geef hem praktische hulp met de kinderen, een schouder om op uit te huilen, help hem een goede advocaat te vinden (mocht dat nog nodig zijn)
En natuurlijk is hij boos, heel boos. Tegenover de kinderen moet je niks laten merken natuurlijk maar samen met je broer een avond de kroeg in gaan, de ex helemaal verrot schelden en in gedachten allerlei wraakplannen bedenken kan ook best even opluchten. Die boosheid mag er ook zijn en als hij de behoefte heeft om dat uit te uiten zou ik hem ook die kans geven.
Of je zelf nog contact met de ex houdt is aan jullie maar misschien is het gezien de omstandigheden beter om dat verder nu niet meer te doen. Dat hangt ook van je broer natuurlijk en wat je zelf wilt. Voel je in elk geval niet verplicht om nog contact te houden.

Jaina
30-05-2015 om 12:05
Kinderen
Tegen de kinderen zou ik vooral neutraal blijven. Natuurlijk slechts over de moeder zeggen. Tegelijk zou ik ook niet hun boosheid gaan ontkennen. Ja, het is een rot situatie en ja daar mogen ze best over zijn. Probeer weinig voor hun in te vullen maar geef ze wel de kans om gewoon boos/verdrietig te zijn.
Je broer hoeft ook niet hun moeder op te gaan hemelen. Als ze de reden van de scheiding willen weten zou ik ook gewoon eerlijk zijn daarover. Liegen heeft geen zin en dan neem je ze niet serieus (de oudsten dan, de 2 jarige is een ander verhaal)
Ik zou dus zelf zo neutraal mogelijk zijn tegenover de kinderen zodat ze alle ruimte krijgen voor hun emoties.
En verder praktisch er voor zorgen dat ze een bekende routine hebben bij hun vader, vaste rituelen, veel houvast, dat ze weten hoe het weekend zal verlopen. Dat hebben ze nu nodig.

AnneJ
30-05-2015 om 13:05
De toekomst vernietigen
Mijn broer is nog steeds boos op zijn exvrouw. Als is de heftige emotionele lading er inmiddels wel grotendeels af. 15 jaar later. Samen hebben ze de royale financiƫle reserves die ze hadden er doorgejaagd aan advocatenkosten over alimentatie en omgangsregeling.
Hun beide nieuwe partners hebben uiteindelijk moeten bemiddelen om de verkoop van het huis rond te krijgen.
Het was een heftige emotionele zaak voor iedereen. Je ziet inderdaad dat de hele familie meelijdt. Mijn vader heeft heel wat aan luisterende steun, begripsvorming en sturing bij beiden gedaan.
Mijn moeder heeft haar uiteindelijk pas op haar sterfbed vergeven.
Je weet niet waarom dingen soms zo dramatisch aflopen en het is geen kwade opzet.
Maar je geeft ruimte aan de emoties van woede en verdriet en toch stuur je op acceptatie en normalisatie.
Goed leven met jezelf en j e kinderen is het beste antwoord.
Maar het blijft heel pijnlijk om te ervaren dat een goed leven, en vooral ook de verwachting van een goede toekomst samen, waar je alles hebt om het samen en voor de kinderen zo goed te doen, op zo'n kwetsbaar moment met kleine kinderen door een van de partners opgeblazen wordt.
Het blijft een groot verlies en een gat in je leven. Gelukkig zijn beiden goede warme ouders waar de kinderen veel steun aan hebben gehad. Ze hebben gelukkig ook nieuwe partners die de kinderen warm hebben ontvangen. Dat stukje is geweldig. Want in die gezinnen groeien ze op. Als familie kun je aan de zijlijn alleen maar steunen en je aanwezigheid aanbieden en extra attent zijn op positieve omgang met de kinderen, luisteren en soms wat relativeren zonder de ander te ontkennen.
Biedt vooral je hulp aan aan je broer en houdt afstand van de emotionele bewegingen van hun scheiding. Het is niet jou scheiding al neig je naar partij kiezen, doe het niet.

Emine
30-05-2015 om 16:05
Lachwekkend
Ik vind het altijd nogal lachwekkend, zo'n hele familie die dan ook gedupeerd meent te zijn en die met zijn allen vinden dat ex kapot moet en soms ook dingen doen om dat te bereiken. De verlatene soms ophitsen om vooral die dingen te doen die ex treffen en de kinderen erbij. En dan claimen dat ze het beste met de kinderen voor hebben. Maar vergeten dat die ex die ze kapot willen voor de kinderen wel belangrijk is. En zij er dus niet mee gebaat zijn als die kapot gemaakt wordt. Familie die zo meeklaagt en acties onderneemt kent in mijn ogen bovendien zijn plek niet. De kinderen zijn belangrijk, de ouders zijn belangrijk, de familie moet zich niet aanstellen. Sorry hoor.
Daarnaast, je zegt dat het uit het niets kwam en zij veel loog. Hoe weet je dat? Waar baseer je je op? En hoe zeker weet je dat die bron klopt? Wie zegt dat je broer achter de voordeur geen enorme klootzak is die zijn vrouw kleineert, kort houdt of whatever? Wie zegt dat er niet al enorm veel gesprekken zijn geweest die niet serieus werden genomen? Je broer?
Wees wijzer en wees echte steun. In plaats van ophitsen en jammeren. Van mij voor jou geen sterkte. Je bent namelijk geen slachtoffer.

Donna
30-05-2015 om 16:05
De kinderen
Ik vind dat je voor het belang van de kinderen moet kiezen en vind het jammer te lezen dat jij en jouw familie daar nog steeds niet toe in staat lijken te zijn. Ik vind je broer trouwens niet bepaald als een droomman overkomen. Na al die maanden had hij zich toch wel een beetje kunnen vermannen?

Donna
30-05-2015 om 17:05
Nog een keer: de kinderen
Die grenzeloze boosheid van jullie wordt onvermijdelijk door de kinderen opgepakt. Wat denk je wat het effect daarvan is? In plaats van dat de zorg primair op hun gericht is, moeten zij energie steken in al het gedoe wat door hun vader en zijn familie gecreƫerd wordt en tegen hun moeder gericht is.

Anke
30-05-2015 om 20:05
Broer
Is het nog mogelijk dat je broer alsnog een gesprek aangaat met zijn (ex) vrouw ? Niet om haar terug te winnen (lijkt me wel duidelijk dat het huwelijk over en uit is), maar om in elk geval te begrijpen WAAROM ze niet met hem verder wil. En er zal toch ook ooit goed gepraat moeten worden over de toekomst en hoe ze dingen gaan regelen met hun kinderen.
Ik lig zelf in scheiding na 30 jaar samenzijn en hoewel we dit samen hebben besloten is het evengoed een heel pijnlijk en verdrietig proces.
Zelfs bij ons -die in goeie harmonie- uit elkaar gaan is soms net zo goed sprake van boosheid en wrok, maar ik hoef maar naar de koppies van mijn kinderen te kijken om te zien en te voelen hoeveel impact dit alles op hun heeft. Ze hebben er al zoveel verdriet van en ik merk dat ze meteen op lijken te fleuren als papa en mama normaal met elkaar omgaan. Besef nu dus meer dan ooit hoe belangrijk het is om goed te scheiden.
Ik tel dus inderdaad ook af en toe maar tot 10 en zet m'n eigen gevoelens maar even aan de kant. Het gaat me nu om de kinderen, dat ze er maar zoveel mogelijk ongeschonden doorheen zullen rollen.
Dat gun ik de kinderen van je broer dus ook. Ik snap dat hij heel kwaad is op haar en zolang hij in die woede blijft zitten kan hij ook niet gaan verwerken en op een normale manier met haar verder als ex.
Ik hoop dat ze bereid is tot een gesprek, vrienden hoeven ze niet meer te worden, maar netjes met elkaar omgaan als vader en moeder van de kinderen en daar afspraken over zien te maken is echt zeer belangrijk.
Voor familie is het inderdaad net zo moeilijk, ik ken mijn schoonfamilie ook al 30 jaar en met sommigen heb ik zo'n fijne band dat ik vaak huil om het afscheid van deze familie. Misschien is contact houden mogelijk, maar ik ben daar reeel in. De tijd zal het leren of dat er in zit...
Sterkte voor je broer !!

Emine
30-05-2015 om 20:05
Donna, je posting 22
Amen.
Een kind is echt never nooit gebaat bij bestrijding van een ouder!

dito
31-05-2015 om 21:05
andere kant
De familie van mijn ex is na een aantal jaar nog steeds enorm boos op mij. Omdat ik wilde scheiden. Wat zij in die jaren niet hebben meegekregen dat onze relatie allang niet meer goed was. Hij nooit in therapie wilde. Zn kop in het zand stook en mij in mn eentje verantwoordelijk had gemaakt voor onze relatie. En toen het niet meer ging en ik definitief vertrok waren alle pijlen op mij gericht. En nog. Op feestjes van mn kind kom ik ze nog eens per jaar tegen. Niemand zegt ook maar 1 woord tegen me. Zn vader weigert me zelfs de hand schudden. De enige zin die een van de zussen ooit naar me gesist heeft is 'hoe denk je dat het voor ons is dat jij bent vertrokken'.
Ik ben zo enorm blij met mijn familie die heel bewust heeft gekozen nooit anders met mn ex om te gaan dan dat ze altijd deden. Want waarom zouden ze? En dus was ex een jaar na onze scheiding getuige op de trouwerij van mn broer omdat mijn ex en hij het nog steeds goed met elkaar kunnen vinden. En past mijn nicht van 15 regelmatig op op onze dochter als ze bij ex is.
Zorg voor je broer, voor zn kinderen en hou je er verder zoveel mogelijk buiten. Dat is echt het beste voor iedereen.

Paddington
01-06-2015 om 08:06
Herkenbaar
De pijn, het gevoel van onrechtvaardigheid.
Ik ben nu 3 jaar verder en de ellende houdt niet op. Financieel nog steeds niets rond, mijn ex en ik hebben nog steeds over alles onenigheid. Ik ben namelijk de schuldige in zijn ogen, hij is het slachtoffer. We vertrouwen elkaar niet meer enzovoort.
Wat we wel hebben is: een dochter die er nu minder last van heeft. Helaas heeft ze nog wel eens het gevoel dat ze moet kiezen (mijn ex begrijpt niet dat als onze dochter vraagt of ze een uurtje later mag komen, omdat ze mij dan nog even kan zien, hij niet moet beginnen over wat voor leuke dingen zij allemaal gaat missen bij hem. En dat wel in een heel uur!). Bij mij is dochter gelukkig er vrolijk en durft ook gewoon over haar vader te vertellen en de leuke dingen die ze daar doet.
Kortom, wat ik voel voor mijn ex, is niet het gene dat ik ventileer naar mijn dochter. Dat houdt ik voor mezelf en wat vrienden en familie.
In mijn gedachte heb ik al van alles bij mij ex gedaan, vooral samen met een goede vriend (die heel goed begrijpt dat ik het allemaal toch niet ga doen) kan ik allerlei nare dingen verzinnen. Sommige mensen hebben dat nodig, anderen hebben het juist nodig dat je dat afremt.
Wees er voor je broer, ook nog na een paar jaar. Zorg dat hij zijn verhaal kwijt kan. Blijf neutraal naar de kinderen. Kinderen zijn nu eenmaal loyaal aan beide ouders. Probeer ervoor te zorgen dat zijn hun 'mama'-deel ook mogen laten zien bij je broer.
Reageer op dit bericht
Op dit topic is al langer dan 4 weken niet gereageerd, daarom is het reageerveld verborgen. Je kan ook een nieuw topic starten.