Haren: een kwestie van opvoeden

Haren: een kwestie van opvoeden, zo luidt de prikkelende kop van een artikel in het NRC van vandaag. Er is al veel geschreven over het uit de hand gelopen sweet sixteen feest, ook over de rol van de ouders. Er lijkt overeenstemming te bestaan dat het uit de hand gelopen feest het resultaat is van jarenlang niet opvoeden. Pubers die gewoon gaan en niet tegengehouden worden door hun ouders, jongvolwassenen die los gaan omdat ze geen maat hebben leren houden. Nu vraag ik me af of het gebeuren in Haren in feite niet iets is van alle tijden, met dit verschil dat dankzij social media het heel groot is geworden. Socrates had het in de oudheid al over 'de jeugd van tegenwoordig'. En dat ouders tegenwoordig niet meer opvoeden is ook van alle tijden. Het antwoord op die vraag vind ik niet in het artikel, dat ik hieronder heb geplakt. Wat zou er veranderd moeten worden in de opvoeding om herhaling te voorkomen. Of leren we als maatschappij vanzelf door cit soort uitwassen?

Ouders, houd je kinderen thuis, was de oproep in de dagen voordat het Facebookfeest in Haren uitliep op een slagveld. Makkelijker gezegd dan gedaan. ?Ik hou niet van verbieden.?

Door JOKE MAT, ESTHER ROSENBERG

Pas na half tien ?s avonds hoorde een moeder in Leeuwarden vorige week vrijdag dat haar zoon van zestien naar Haren was gegaan. Hij zat alweer in de trein terug naar huis. Hij had een klap van een wapenstok tegen zijn been gehad. Op zijn telefoon stonden foto?s en filmpjes van de rellen.

De alleenstaande moeder, Edith (45), wil niet dat haar achternaam hier wordt vermeld. Ze had die avond een etentje van haar werk. Haar zoon had gezegd dat hij naar het Facebookfeest wilde gaan, met wat vrienden en vriendinnen. Ze vond dat ?geen goed plan?, had ze gezegd. ?Niet handig.? Maar nee, ze heeft het hem niet verboden. ?Hij is geen jongen van twaalf meer, bij wie je dat nog kunt doen.?

Naast de relschoppers, autoriteiten en media kregen de afgelopen week ook ouders de schuld van het uit de hand gelopen ?verjaardagsfeest? in Haren. ?Waar zijn de ouders??, werd herhaaldelijk getwitterd. De Groningse korpschef riep op tot zelfreflectie door gebruikers van sociale media én hun ouders. De vader van het meisje met wie alles was begonnen, had zich een dag voor het feest al op de radio tot ouders gericht: ?Spreek je kinderen aan en houd ze thuis.?

De politie schat dat drie- tot vijfduizend jongeren het feest bezochten. Het liep uit op rellen, vernielingen, en plunderingen. Er waren jongeren die kwamen om te rellen, jongeren die meededen, jongeren die toekeken en jongeren die snel vertrokken toen het uit die avond de hand liep.

De Groningse vader René Steenmeijer vindt dat de ouders van alle jongeren medeverantwoordelijk zijn. De meelopers faciliteerden de relschoppers, die zo in de massa op konden gaan, liet hij deze krant weten. Zelf wilde hij per se niet dat zijn dochter van vijftien zou gaan, ook al wonen ze vlakbij en was ze bang een geweldig feest te missen. ?Er zijn dingen die kinderen niet kunnen overzien?, zegt hij. ?Daar moet je ze als ouders tegen beschermen.?

Zo denkt niet iedereen, blijkt uit gesprekken met andere ouders van wie de kinderen gingen of graag hadden willen gaan.

Tandarts Jeanine Defesche (50) woont in Haren en dacht dat het een gezellige avond zou worden. Haar veertienjarige dochter mocht er dan ook best naartoe, met twee vriendinnen. ?Ze vroeg hoe laat ze thuis moest zijn. Ik zei nog: als het echt leuk is, blijf je maar. Stuur af en toe een smsje dat het goed gaat. Ik heb haar wel instructies gegeven voor als het heel druk zou zijn: blijf aan de kant. Maar ik heb het idee dat mijn dochter wel doorheeft waar ze wel of niet moet zijn. Anders had ik haar niet laten gaan.?

Ze fietste zelf twee keer het dorp in om te kijken. De tweede keer, rond half negen, merkte ze dat de sfeer omsloeg. ?Thuis zagen we op TV Noord dat je je kind beter kon oproepen naar huis te gaan. Toen heb ik mijn dochter een sms gestuurd. Ze belde terug dat ze al op weg naar huis was.?

Verder weg, in het Brabantse Uden, kreeg Levie Vriend (17) die vrijdag in de loop van de dag steeds meer zin om naar Haren te gaan. ?Ik volgde de live stream, er was een leuke sfeer, goede muziek. Ik wilde het wel eens meemaken.? Hij volgt een opleiding voor onderwijsassistent op een basisschool. Met zijn moeder Liesbeth zit hij thuis aan tafel.

Liesbeth: ?Het ging er al dagen over op Radio 1, het Journaal, in de krant. Ik wil gaan, zei jij. Ik zei dat ik het geen goed idee vond.?

Levie: ?Ik zei: wat maakt het nou uit??

Liesbeth: ?De burgemeester had een noodverordening afgekondigd. De vader van het meisje waarschuwde mensen niet te komen. Ik dacht: dit moet je niet willen. Er is helemaal geen feestje.?

Levie: ?Er is wel een feest, zeiden Simon en ik.? Simon is zijn oudere broer van twintig jaar.

Liesbeth: ?Ik zei hoe kan dat nou, de burgemeester zegt op het Journaal dat er geen feest komt.?

Levie: ?We lieten het je zien. Yellow Claw had getwitterd dat ze zouden optreden. Er gingen ook geruchten. Van Velzen zou komen, de dj?s van Slam FM zouden de catering doen.?

Uiteindelijk bleven de broers thuis. Levies beste vriend vond het te ver rijden. Zijn broer moest eerst werken tot half tien. De stemming was toen al omgeslagen.

In Steenwijk zag vader Teun van Noorloos (54) vrijdagavond de beelden op televisie. ?Ik dacht: dit is het resultaat van veertig jaar niet opvoeden.? Zijn zoon Jonathan (21) had willen gaan, maar was toch thuisgebleven. Van Noorloos vroeg zich af wat hij anders gezegd zou hebben. ?Hij is meerderjarig maar woont wel bij mij in huis. Ik hou niet van verbieden. Ik zou op hem inpraten. Door erheen te gaan, maak je het groter. Je draagt eraan bij dat het uit de hand loopt.?

Van Noorloos worstelt ermee, vertelt hij. Hij weet uit ervaring dat veel jongeren straffeloos de regels van hun ouders kunnen overtreden. Als ambtenaar jeugdbeleid draagt hij het lokale alcoholbeleid uit: niet te veel, niet te vroeg. ?Maar bij mijn twee zoons is dat ook niet gelukt. Ik zei wel dat ze niet mochten drinken, maar het gebeurde af en toe toch. Je zit met een dubbele moraal. Ik hou er ook wel van als een kind zelf wat ontdekt en eens wat regels overtreedt. Dat is goed voor de ontwikkeling.?

Zware straffen gaf Van Noorloos niet. ?Hooguit een weekend niet weg.? In het jeugdelftal dat hij traint, heeft hij ingesteld dat jongens die hebben gedronken niet mogen voetballen. Dat blijkt te helpen. ?Daar zit ik meer in een leidersrol. Als ouder wil je toch ook aardig gevonden worden. En: ik was vroeger niet anders.?

Edith uit Leeuwarden voerde achteraf ?een stevig gesprek? met haar zoon, zegt ze. Dat ze het niet leuk vond dat hij naar Haren was gegaan ?terwijl hij wist dat ik dat niet zo prettig zou vinden?.

Straf kreeg hij niet. Ze begrijpt ook wel dat hij het spannend vond. Ze vindt het goed dat hij deze week naar de politie is gegaan om beelden af te geven. ?En ik ben blij dat hij zich niet heeft laten meeslepen om ook dingen te vernielen.? Weet ze dat zeker? Ja. ?Ik heb gelukkig een kind dat altijd eerlijk is tegen zijn moeder. Mijn kind is gewoon niet gewelddadig.?

© 2012, NRC Handelsblad