Brief van ouders online over de nieuwe ontwikkelingen rond de zorg voor jeugd-- lees even mee!

Beste ouders,

Ouders Online heeft samen met een ouder een brief geschreven die we willen presenteren op de bijeenkomst van Jeugdpoort as dinsdag. Dat is een bijeenkomst van iedereen die ertoe doet als het gaat om jeugdbeleid (ministers, staatssecr. en het hele veld van jeugdzorg). Sinds kort willen ze daar ook oudersvertegenwoordigingen bij hebben.

Nu is Ouders Online formeel geen ouderbelangenorganisatie, maar aangezien die er ook vrijwel niet zijn, hebben we toch maar de handschoen opgepakt.

Let op: dit gaat over de nieuwe jeugdwet, die 2015 moet ingaan. Er wordt nu al van alles geregeld en beslist. De kranten schrijven er weinig over, maar ook voor gewone ouders gaat het enorme gevolgen hebben.

We willen jullie graag informeren. Dit is de brief die we daar gaan aanbieden. Volgende week komt hij ook op Ouders Online (www.ouders.nl), hopelijk ondertekend door zoveel mogelijk ouderclubs.

Graag jullie reactie!

Justine Pardoen (hoofdredactie Ouders Online)
-------------------------------------------
Geachte dames en heren,

Is het in het belang van ouders en hun kinderen dat er meer geld geïnvesteerd wordt in de jeugdzorg, en al of niet in preventie en vroegsignalering?

Misschien is het in het belang van ouders dat geprobeerd wordt juist met minder budget een betere inzet van de zorg na te streven, en te onderzoeken hoe je dat dan bereikt. In onze ogen kan dat namelijk wel, onder één belangrijke voorwaarde: dat wordt ingezet op een goede selectie ‘aan de poort’, dat wil zeggen met inzet van universitair geschoolde professionals. Dan kan, zo is onze overtuiging, de zorg voor jeugd toe met minder geld, terwijl de relatie met ouders verbetert.

Om een voorbeeld te noemen. In de jeugdhulpverlening zijn veel jongeren met psychiatrische problematiek. Zulke kinderen belasten de draagkracht van een gezin enorm. Bovendien gaat het vaak om psychiatrische ziekten met een erfelijke component, waardoor ouders ook psychische problemen kunnen hebben. Daar moet bij de beoordeling van de benodigde ondersteuning en zorg rekening mee worden gehouden. Deze beoordeling vraagt nogal wat van een jeugdprofessional. In de praktijk zien we het dan ook vaak fout gaan: de relatie tussen hulpverlening en ouders is in veel gevallen ronduit slecht, waardoor verkeerde beslissingen genomen worden, oneigenlijke machtstrijd gevoerd wordt, en de kinderen om wie het gaat, uiteindelijk niet voldoende geholpen worden. Wanneer een uithuisplaatsing volgt, wat door jeugdzorg vaak als enige redmiddel gezien wordt, raken kinderen én ouders zwaar getraumatiseerd.

In de praktijk blijkt dat de gemiddeld HBO-opgeleide jeugdzorgmedewerker niet over de juiste vaardigheden beschikt voor deze subtiele, en moeilijke processen van inschatten, oordelen, beslissen en begeleiden. Maar ook in andere gevallen zien we dat ouders ontevreden zijn over de bejegening, en krijgen kinderen niet wat ze nodig hebben. Het is juist zo vreselijk belangrijk dat ouders en jeugdhulpverlening kunnen samenwerken, zoveel mogelijk in harmonie, elkaar ondersteunend en aanvullend, en in alle transparantie. Maar dit lijkt haast een utopie, terwijl het toch ook een van de doelstellingen is van u, zoals u hier allemaal bij elkaar zit.

Waar gaat het dan mis?

Punt 1 (Waarheidsvinding en kwaliteit)
Op dit moment leidt de werkwijze van jeugdzorg tot veel onnodige tegenwerking van ouders. Bij pedagogische onmacht van ouders, of bij psychiatrische problematiek informeert de jeugdzorgmedewerker een multidisciplinair team onder leiding van een academisch geschoolde gedragsdeskundige, die oordeelt op basis van de bevindingen van de jeugdzorgmedewerker, nota bene, zonder de ouders of de jongere ooit gezien gesproken of onderzocht te hebben. Dat moet veranderen. Als dat namelijk niet gebeurt, verhuizen de oude fouten van het systeem gewoon mee in de transitie.

Het zou zo geregeld moeten worden:
• Bij forse pedagogische en/of psychiatrische problematiek dient een forse inzet aan de poort te worden geleverd. Ouders en kinderen hebben er recht op dat vanaf het begin een academisch geschoolde gedragsdeskundige wordt ingezet die het voortouw neemt om zelf met de jongere en zijn ouders in gesprek te gaan en deugdelijk onderzoek te verrichten.
• Er worden géén feiten geregistreerd van ‘horen zeggen’, maar alleen uit eigen bevinding. Als een buurvrouw constateert dat een moeder een bepaalde diagnose heeft, wordt dat niet als feit genoteerd, maar is dat hooguit aanleiding voor meer onderzoek.
• Waar uitspraken van derden niet kunnen worden bevestigd, kunnen deze niet als zodanig een rol spelen in het verdere proces. Dat dat nu wel zo is, heeft ertoe geleid dat jeugdzorg veel fouten maakt, en dat ouders zich rechteloos voelen, en vaak wanhopig.

Punt 2 (Rechtspositie ouders en kinderen)
Met de transitie worden de waarborgen voor cliënten sterk verminderd. Zo verdwijnt met de transitie het recht op zorg, en we vinden dit is strijdig met artikel 24 IVRK. Het is niet zeker of jongeren die nu een vaste behandelaar of begeleider hebben, deze kunnen behouden. Ouders maken zich nu zorgen, en terecht: ze vrezen dat een passend zorg- of hulpaanbod hun kinderen onthouden kan worden onthouden, doordat bij gemeenten het geld zomaar op kan zijn, of dat zij beslissen het anders te besteden, of dat het type zorg niet is ingekocht of omdat de gemeenten geen leveringsplicht hebben.

Met de transitie kan het dus straks zo zijn dat jongeren in Rotterdam nog wel passende zorg kunnen krijgen en in Groningen niet. We vinden dit strijdig met het gelijkheidsbeginsel. Moeten ouders straks gaan procederen om de juiste hulp te krijgen voor hun kind? Krijgen we straks net zoals in het onderwijs waar nu 16.000 thuiszitters zijn waar niet echt naar omgekeken wordt, te maken met duizenden kinderen in psychische nood die niet de zorg krijgen die ze nodig hebben? Hierdoor vallen ze buiten de boot en maken ze een valse start in hun leven. Naast financiële gevolgen zou dat een enorm negatieve invloed hebben op het welbevinden van ouders en die jongeren die dan onbetamelijk lang op de juiste zorg moeten wachten. Nog afgezien van de maatschappelijke gevolgen op de lange termijn.

Kortom, onze vraag is hoe meer geld in de jeugdzorg deze problemen kan oplossen? Ouders hebben er op dit moment niet veel vertrouwen in, om eerlijk te zijn. We zien ook niet hoe meer geld investeren in het nog vroeger aanwezig zijn in alle gezinnen, de problemen gaat oplossen van een ongezonde levensstijl, toenemende obesitas, schooluitval en radicalisering, jeugdcriminaliteit en de nu op ons afkomende grote jeugdwerkeloosheid. Ouders maken zich zorgen dat er juist meer jongeren tussen wal en schip zullen belanden met de nieuwe jeugdwet en dat hun ouders niet weten waar ze terecht kunnen als er conflicten ontstaan met de gemeente over de juiste zorg. Hoe wordt de rechtsbescherming van ouders en kinderen geregeld?

Tot slot: De voorwaarden voor succes
Het hele doel van de transitie was het geldmonster te beteugelen door de zorg dichter bij de mensen brengen en de gemeenten uitvoeringsverantwoordelijk te maken. Maar de transitie heeft alleen kans van slagen onder de volgende voorwaarden:
• als de gemeenten zich bij de hele transitie meer gaan aantrekken van het perspectief van de gebruikers, dus van de ouders en kinderen in wiens belang dit allemaal ondernomen wordt;
• als er academisch gekwalificeerde professionals (zoals orthopedagogen en psychologen) aan de poort komen, waar ouders voldoende vertrouwen in hebben;
• als al het huidige jeugdzorg personeel beter wordt opgeleid, met het doel om de eigen kracht van ouders zelf en hun kinderen te leren zien, respecteren en meer te benutten;
• als duidelijk is hoe de positie, ook de rechtspositie, van ouders en kinderen geregeld wordt, zodat zij weer vertrouwen kunnen hebben in het systeem van jeugdzorg;
• als het hele proces alleen nog gewerkt wordt met feiten die volgen uit eigen bevindingen op basis van gedegen onderzoek door wetenschappelijk geschoolde jeugdprofessionals, in plaats van op hear say uit de sociale omgeving van een cliënt.
• als ouders in de jeugdzorg recht krijgen op een second opinion;
• als er aandacht is voor de noodzakelijke samenhang en integrale aanpak binnen het gehele sociale domein, inclusief passend onderwijs;
• als ervaringsdeskundigen zoals ouders, cliënten en hun familie, een rol zullen krijgen in visitatiecommissies;
• als, kort gezegd, een transparantere, gevalideerde werkwijze wordt gecreëerd, die gecontroleerd en getoetst kan worden.