U bevindt zich op het algemene (landelijke) CJG-forum.
Jullie mening gevraagd over zoon (12) (sorry, lang)
In de opvoeding van oudste zoon worstel ik met een aantal dingen waar ik zelf niet goed uitkom. Ik post dit bij zorgenkinderen, ook al heeft mijn zoon geen diagnose, omdat ik denk dat hier de meeste mensen lezen die mij kunnen raden. Ik heb al veel gehad aan posts van ouders van kinderen met ADHD of PDD (ik lees veel mee, post zelf zelden).
Oudste zoon (12 jaar) is van jongs af aan anders dan zijn 2 jongere broertjes, en in de opvoeding hadden we veel uitdagingen, waaronder driftbuien, angsten en extreme jaloezie. Op 7-jarige leeftijd diagnostiek laten verrichten waaruit kwam: veel kenmerken van ADHD en van PDD-NOS maar beide niet voldoende voor de diagnose (m.n. vanwege het goede functioneren op veel gebieden), een zeer disharmonisch IQ (verbaal hoogbegaafd, performaal laaggemiddeld), en een erg laag zelfbeeld. Wij hebben ouderbegeleiding gehad en veel gehad aan de adviezen.
De huidige situatie bekijk ik, mede afhankelijk van mijn eigen stemming, of heel positief of met veel zorgen.
Positief: hij zit in 1 gymnasium (regulier onderwijs) en staat gemiddeld een 7,5. We hebben 1 keer een gesprek gehad over onvriendelijk gedrag richting medeleerlingen, verder valt hij kennelijk onvoldoende op voor negatieve berichtgeving. Hij zit op een teamsport (2x/week trainen en 1 wedstrijd) en een denksport (1x/week). Beide gaat goed. Hij heeft op school 4 vrienden gemaakt (hij kende niemand bij de start) en dat clubje van 5 is op school altijd samen.
Als ik dit opschrijf denk ik opnieuw dat ik in mijn handen moet knijpen dat het zo goed gaat. Maar daarmee gaan mijn zorgen niet weg.
Zorgen (in willekeurige volgorde):
Het lukt hem niet zelfstandig sociale contacten te onderhouden buiten schooltijd. Hij had leuke vrienden op de basisschool die grotendeels nog contact met elkaar hebben. Hij neemt zelf geen initiatief en belt ook niet terug. Ze zoeken hem inmiddels niet meer op. Zijn huidige schoolvrienden zien buiten schooltijd lijkt hij geen behoefte aan te hebben.
Hij voetbalt soms buiten met broertjes of buurkinderen en hij leest Donald Ducks, daarnaast heeft hij geen andere tijdsbesteding of interesses dan gamen (minecraft).
Wij waren t/m groep 8 streng in schermtijd omdat hij er veel verslavingsgedrag op vertoont. Vanaf klas 1 hebben we dit deels losgelaten, op proef, en op zijn dringende verzoek. Ik weet niet of we daar goed aan gedaan hebben. Ik heb vaak het gevoel dat het het enige echt belangrijke is in zijn leven en dat de innerlijke motivatie voor alles wat hij doet is ‘mogen minecraften’.
Gezinsuitjes gaat hij mee, en vindt het dan vaak ook wel leuk, maar het is hem snel te veel: te druk, te heet, te ver, te lang. Hij verlangt altijd naar huis (en naar minecraft).
Gesprekken over wat hij voelt of denkt zijn lastig. Hij lijkt dat snel bedreigend te vinden en wil altijd snel stoppen met praten. Ik plan gesprekjes met hem als we iets moeten regelen/beslissen, en kan dan 1 of 2 vragen per keer stellen 
.
Hij behaalt goede resultaten op school maar ik bied erg veel begeleiding, die hij enerzijds fijn vindt maar waar hij zich ook toenemend tegen verzet. Zelfstandig aan het werk gaan, volhouden, frustratie verdragen, plannen, concentreren, is allemaal heel moeizaam. Als hij een leraar stom vindt, gaat dat niet meer over, en wil hij eigenlijk niks meer doen voor dat vak.
In het gesprek op school wat wij gehad hebben over zijn gedrag, vertelde de mentor dat meisjes uit zijn klas zeggen dat hij soms wel ’sorry’ zegt maar het niet meent, “zijn gezicht klopt er niet bij”. Die meiden zien dus feilloos wat ik ook zie.
Thuis is het gebrek aan empathisch vermogen opvallend; buitenshuis vertoont hij vaak wel sociaal wenselijk gedrag, maar dat kost hem denk ik veel energie.
Hij is vaak gemeen tegen zijn broertjes (uitlachen, pijn doen) en nog steeds extreem jaloers (op een groter stukje worst bijvoorbeeld). Lijkt altijd te denken dat hij tekort komt. Hij kan ook leuk met hen spelen maar is dan enorm bepalend in het spel en accepteert geen tegenspraak. Verder is hij heel beweeglijk, en er gaat veel stuk of valt om. Hij is groot en sterk en kent zijn eigen kracht niet. Als hij van de trap komt, vindt er een aardbeving plaats in huis. Ook is hij onhandig in zijn motoriek dus hij bezeert zichzelf ook veel en doet ook vaak anderen per ongeluk pijn.
Op school vinden ze hem druk en lawaaierig en onvoorzichtig met anderen. De ene docent gaat daar beter mee om dan de andere.
Hij kan niet met ‘lege tijd’ omgaan (ook niet enkele minuten). Als hij aan tafel zijn bord leeg heeft, en hij eet heel snel dus dat is snel, ontstaat er grote onrust.
Op school verdraagt hij de uitleg van de leraren niet vanwege de saaiheid. Als ik hem thuis huiswerk uitleg onderbreekt hij me 10x omdat mijn verhaal te lang duurt. Ik ben er goed in om zo snel mogelijk te snappen wát hij niet snapt zodat ik de uitleg extreem kan toespitsen, maar dat is een hele techniek .
Zelfzorg is lastig en gebonden aan strikte afspraken (met begeleiding) omdat hij zich er zo moeilijk toe zet.
Ik doe nog heel veel voor hem in de organisatie van het dagelijks leven (kleren klaarleggen, sportspullen, alle planning). Gymtas is nu voor de 4e keer dit jaar kwijtgeraakt op school.
Bij problemen externaliseert hij. Altijd, zonder uitzondering. Er ligt nooit iets aan hem. Ik kan er inmiddels redelijk mee omgaan, en blijf neutraal en zoek een oplossing, maar soms word ik er stapelgek van. Als de druk wordt opgevoerd, gaat hij liegen (een kat in het nauw etc) dus dat doe ik maar niet meer.
Ik kan nog wel even doorgaan maar dit schetst wel een beeld. Om af te sluiten met leuke dingen: hij heeft veel humor, kan in 1 op 1 contact heel gezellig zijn, en kan zo lief knuffelen. Driftbuien zijn er nog maar fysieke agressie komt al lang niet meer voor, dat is grote winst.
Nu mijn worstelingen en mijn vragen aan jullie:
- Als ik hem beschouw als een kind met een diagnose (en dat doe ik meestal) ben ik apetrots op hoe ver hij komt ondanks zijn gebruiksaanwijzing, en ook op ons als ouders. We zijn goed geworden in met hem ‘puzzelen’ en weten vaak wat hij nodig heeft.
- Op andere momenten denk ik dat we wel heel veel van hem overnemen en dat we in sommige dingen strenger moeten worden, omdat hij overal zo makkelijk mee weg komt. Dat werkt overigens meestal niet als we het proberen.
- Ik vraag me soms af of we niet herdiagnostiek moeten laten doen, omdat ik zelf denk dat een diagnose wel gerechtvaardigd is. Dat dacht ik ook al toen hij 7 was, maar toen was ik ook blij dat de deskundigen het minder ernstig vonden. Anderzijds: wat heb ik aan een label? Voor wie schept het welke duidelijkheid? Ik weet dan weer niet of het primair ADHD of PDD zou zijn. Ik zie van beide kenmerken, en van beide ook dingen die er niet bij passen.
- Zouden we niet een trial met ADHD medicatie moeten doen? Wie weet maakt het zijn leven makkelijker en vergroot het de ontwikkelingsmogelijkheden. Anderzijds: hij heeft geen hulpvraag en geen probleem.
- De meest urgente vraag: moeten we minecraft-tijd beperken? Hoeveel uur per dag is acceptabel? Hoe streng gaan we bv om met moeite met aan tafel komen als het eten klaar is, vanwege minecraft?
- En: de zomervakantieweken dat we niet op vakantie gaan, hoe voorkom ik dan dat hij > 8u/dag gamet op de dagen dat wij beide werken? Of geeft dat niet? Hij wil niet op kamp, heeft zelf geen ideeën, bij opa en oma vindt hij het niet fijn meer (werkt ook niet goed). Ik heb hem 1x op kamp gestuurd maar dat heeft slecht uitgepakt, dat doe ik niet meer.
Kleine toevoeging
Een vrijgevestigde psychiater. Die grote instellingen zijn bezig met reorganisaties en je kind gaat van hand tot hand tot de laagstopgeleidde. En ze kunnen er een drama van maken.
AnneJ
Ja, helemaal eens met je toevoeging
langer
TS:
Heb jij voldoende zelfvertrouwen om bij jouw kind dat (nog) geen diagnose heeft, een aanpak te hanteren die soms niet standaard is, of waar andere mensen vraagtekens over hebben? Hoe weet je het zo zeker?
Je moet meten aan jouw kind; dat is het enige dat telt. En dat stel je steeds met muizenstapjes bij. Dat is meestal buiten het niets aan de hand-kind pad. Daar hoort ook bij dat je zijn verwachtingen en de verwachtingen van de omgeving bijstelt (naar boven maar meestal is het naar beneden). Mijn man zegt altijd; niet te veel bepalen of doornemen, wel de piketpaaltjes uitzetten en bespreken en daarbinnen mag hij iets zelf bepalen. Als ouder moet je een soort rekverband zijn; je geeft wat mee maar je bepaalt de grenzen, de kaders, die je dan weer aanschroeft, dan weer wat losser kan laten, naar gelang het de vorige keer ging en hoe de sfeer en stemming nu is.
Welke andere mensen hebben daar vraagtekens bij?
Wat ook niet helpt is als je iets flink fout hebt zien gaan is boos worden of straffen. Je moet voor hem, met hem, die kluwen langzaam uit elkaar trekken. Vraag hem: wat gebeurde er nou? Dan ontrafel je een deel in stukken en ook bij die stukken, vraag je weer, wat gebeurde er nu? Als jij hem daar in een veilig gevoel kan geven, dat hij zich niet bekeken of berispt voelt, kan hij er ook wat van leren.
Dat kan veel tijd innemen maar het is het wel waard.. ook om te doen bij de andere kinderen, waar hij bij is. Zo zijn wij ruim een weekend bezig geweest met het ontrafelen van een voorval dat maar 1 minuut duurde (kind dacht dat iemand expres geduwd en getrokken had en was daar heel heel boos over).
TS:
Ik weet dat er een probleem is hoor Alleen hij vindt van niet. (en sommige mensen die hier reageren ook niet, dus hij heeft wel een punt…).
Hij is daar dus geen goede graadmeter voor. Dat past weer heel typisch bij ASS.
TS:
Je legt wel de vinger op de zere plek: leert hij wel genoeg als ik veel voor hem oplos? Met die vraag worstel ik. Tegelijk zie ik dat hij vooral kan leren als hij ontspannen kan zijn en weinig stress heeft.
Ja en nee. Je moet hem erbij betrekken, hij moet weten welke afwegingen je maakt en waarom. Alles voor hem oplossen, werkt niet, hem in het diepe loslaten ook niet. Ergens tussenin: waar zit zijn leercurve? Die moet je zien te vinden. En alles expliciet maken.
TS;
Het is voor mij zinvol te zien dat ook over dit onderwerp de meningen erg verschillen, bv verschil tussen jouw advies en dat van AnneJ en de ervaringen van Maankind. ...
Als we hem ontnemen wat hem het dierbaarste is, dan gaat hij over alles strijd voeren. Dat klinkt als chantage en zo heb ik het ook wel opgevat.
Mijn kind is net zo. Ik denk dat jouw zoon gamen nodig heeft, voor een deel. Hij loopt waarschijnlijk constant op zijn tenen in een wereld die vol zit met allerlei betekenisvolle hints die hij niet mee krijgt en waar hij wel op afgerekend wordt. Hij doet zo zijn best! De wereld zit ook vol met allerlei onzichtbare regels die hij niet weet. Had hij dat kunnen leren, was het al gebeurd.. hij leert het dus niet vanzelf. Die zijn wel voor een deel expliciet te leren. Dat zal hem enorm helpen. Het gevoel ervoor zal hij misschien nooit krijgen; dat moet je in je hebben. Hij heeft dat dus niet. Dus vanzelf leren zal niet lukken.
Dat is dus heel spannend voor hem, allemaal. Want hij heeft wel een grote hang naar sociaal contact, alleen is het voor hem enorm inspannend. Met het gamen, kan hij zijn hoofd even leeg maken, weer opladen, ontspannen. Dat is ook iets dat hij kan leren van jou. Hoe reageer ik als het teveel wordt, wat heb ik nodig, hoe merk ik dat het weer even kan?
[Misschien weet AnneJ wel games waar je sociale interactie kan leren, trouwens. Maar rust kan ook door te op te gaan in een Donald Duck of... ligt er maar net aan wat voor hem werkt.]
Maar voor je het weet wordt het gamen een soort excuus om in te verdwijnen. Daar ligt dus een lijn, die hij niet kent, die jij helder moet maken, liefst samen met hem. Bespreek dat met hem; we moeten het ontdekken, zullen we dat samen doen? Kan jij aan hem zien waneer hij spanning heeft en wanneer hij het kwijt is? Kijk naar je kind. Na een drukke dag op school, heeft hij zoiets nodig. Je kan dingen zeggen als: Ik kan zien dat jij nu beter oogcontact met mij kan maken dan net, hoe voel jij je nu? In welke versnelling voel jij je staan? Mijn ervaring is dat als je heldere afspraken maakt, waar hij ook het gevoel heeft dat hij daarin zelf iets mag bepalen (binnen het piketpaaltje) en vervolgens consequent bent, lukt dat uiteindelijk wel.
En gebruik een timetimer of een kookwekker als externe prikkel. Gaat hij over de tijd heen, dan heeft dat bijvoorbeeld consequenties voor de gametijd voor morgen. Blijft hij binnen de tijd, mag hij morgen weer de volle tijd gamen, als hij het verdiend heeft (met douchen, op tijd op school etc). Of als je denkt dat dat teveel verandering is voor dit moment, laat je dat even achterwege. Geef hem een compliment en benoem bijv ook expliciet dat hij bezig is met het leren van verantwoordelijkheden en de consequenties ervan. Bewaar alleen die straf voor die consequentie. Dat is duidelijk. Gamen is geen wisselgeld voor rommel maken, brutale mond, etc.. Gun hem gametijd onder voorwaarden dat hij laat zien dat hij andere dingen aan het leren is.
TS:
Hij zegt zelf dat hij wil bewijzen dat hij het goed blijft doen op school, naar sport/hobbies gaat, voldoende douchet, niet te laat komt op school, en ook buiten speelt. En dat hij daarmee vrijheid wil verdienen voor wat hij in zijn overige uren doet. Tja, zit wat in. Maar ik vind mezelf dan vaak een te softe ouder die gewoon regels zou moeten kunnen stellen.
Je kan ergens een voorschot op krijgen of achteraf verdienen maar het beste werkt alle twee, niet te groot, behapbaar. Dat geeft vertrouwen ook. Ook nu weer; kan hij het aan? Stel de verwachtingen bij (van hem, van jou). Het beste is iets te verdienen dat je meteen kan inzetten (bijvoorbeeld extra gametijd). Die dag verdiend? die dag inwisselen! Als dat goed gaat, kan je stellen dat het tijdstip in overleg moet, maar wel die dag (leert hij al iets meer over een uitgestelde beloning). Of leren sparen voor inzetten voor later in dewelke en dan alles in 1 ochtend. Maar schat wel in of het een positieve leermoment wordt. Eerst het mechanisme leren, dan het vertrouwen leren krijgen dat het systeem ook eerlijk is en dan kunnen de stapjes iets groter en kan je experimenteren.
Wil ons kind iets, roepen we dat het een prima idee is, hoe gaan we dat doen (of moeten we het eerst voorzichtig leren): het gesprek over de piketpaaltjes begint dan. Staan de paaltjes in het veld 'leren' of in het veld 'doen'? We gunnen het je maar we willen je ook helpen om jou te doen slagen. Het gaat dan om het 'hoe'. Hou het positief want de ontwikkeling van deze kinderen gaat niet vanzelf, is langzaam en je wilt niet dat een gebrek aan aanmoediging of steun, hulp, ook mee gaat spelen.
Overigens zijn er TOM-cursussen voor kinderen met ASS om het sociale (met onzichtbare regels) te leren. Daar heb je dus wel een diagnose voor nodig.
Games
http://atelier801.com/topic?f=6&t=772854
Dochter is op haar 12e begonnen aan Transformice. De Nederlandse server.
Het is niet zo'n grote groep. Er zitten al kinderen op vanaf 8 jaar, maar ook nog van 20. Tot nu toe heeft dochter nog geen pedo's of zo gezien. De oudere kinderen zijn vaak moderator.
Onlangs heeft dochter voor het eerst een ontmoeting met een aantal deelnemers gehad IRL. Dat hadden ze zelf afgesproken. Kinderen die elkaar al heel lang kennen van het spel. En waarmee ze op een gegeven moment ook skypegesprekken hebben gehad. Ook kinderen met autisme, maar niet uitsluitend.
Op het forum zitten de moderators waar je altijd wat aan kunt vragen. En als je niet weet of er een moderator online is doe je /mod enter in het tekstvak
Daarvoor had je Club Penguin, maar dat staat niet meer op het net. Kinderen kunnen elkaar tippen over dit soort games. Zoon vond die dingen op het internet, dochter leerde het weer van hem. Ik keek mee of zorgde voor een abonnement. En kinderen tippen elkaar ook onderling.
Je zoekt dus een game, een spelletje, waar kinderen onderling ook contact kunnen hebben terwijl ze aan het spelen zijn.
Er zijn er vast wel meer.
Dochter vind SIMS overigens leuker dan Minecraft. Dat is ook een bouwgame dat je alleen speelt. SIMS is in principe niet online maar van een CD ROM.
Bij Minecraft kun je wel interactie hebben. Alleen als je iemand al kent, of via skype rondom Minecraft.
Het is ook handig om aan je zoon zelf te vragen wat hij er allemaal mee kan of doet. En dan kun je ook attentie geven op regels.
Zelf oefenen wat je kunt zeggen en wanneer. Of juist door vragen te stellen de aandacht vestigen.
Voor ik het vergeet
Met medicijnen, een langwerkend ritlin-soort in ons geval, zijn er veel en veel minder prikkels, meer concentratie, betere regulering. De prikkels die er nog zijn, zijn beter te hebben, voor kind en omgeving. Bovendien denk ik dat het puberbrein heel snel overprikkeld is en dat je dus een toename in game-behoefte zal zien.
goed bezig
Magnolia, ik vind dat jullie het als ouders heel goed doen. Ik zou me geen zorgen maken over waarom 'gewone' dingen hem nou zo veel meer moeite kosten. Medicatie zou ik in jullie geval niet overwegen. Zolang het voor jullie allemaal vol te houden is, heeft hij er veel meer baat bij om zonder medicatie te leren omgaan met wie hij is.
Met mijn werk als begeleider van groepen adhd-ers/ass-ers deden we vaak uitstapjes naar bijvoorbeeld het zwembad of de dierentuin. Dat ging natuurlijk wel eens mis, maar het ging vaker juist heel goed. Zo goed zelfs dat wij als begeleiders van een afstandje naar de kids keken en zeiden: nou, die 'normale' kinderen doen veel gekker. En ja, die 'normale' kinderen deden ook gekker en gilden en huilden ook vaker, maar die konden dat zich veroorloven zonder dat het echt uit de hand liep. Zij konden omgaan met een tegenvaller, er even om schreeuwen of een driftbui krijgen, maar daarna was het over. 'Onze' kinderen hadden die luxe niet want zodra het misging, had dat gevolgen voor de hele groepen de héle dag, soms het hele weekend zelfs. Wij moésten er wel voor zorgen dat ze zich gedroegen. Dus leek het van een afstandje, objectief bekeken, prima te gaan. Maar hoeveel afspraken, stickers, pictogrammen enz. dat ons kostte was een ander verhaal. Daarom begrijp ik wat je zegt over dat jouw zoon hij wel zo 'gewoon' kan lijken maar dat je van buiten niet kan zien hoeveel dat jullie kost. Ja, waarschijnlijk doe je veel en veel meer dan de gemiddelde ouder om hetzelfde resultaat te krijgen. Dan is het lastig uitleggen wat er nou aan de hand is met je voor de buitenwereld 'normale' zoon.
Over schermtijd: als hij belooft dat het zijn schoolresultaten niet zal beinvloeden en hij doet al twee keer per week aan sport en ook nog eens per week aan denksport, dan zou ik hem zijn overgebleven vrije tijd lekker zelf laten invullen. Ga er inderdaad net als Sanme hierboven gezellig bij zitten. Door er bij aanwezig te zijn en interesse te tonen laat je hem ook zien dat je het hem gunt en het leuk voor hem vindt.
Kortom ik zou dus gewoon doorgaan met wat je doet, ik vind dat je het heel goed doet. Pas als je het idee hebt dat het niet meer gaat en het jou en iedereen te veel moeite en energie kost, kan je het overwegen. Ik denk ook dat je meer zelfvertouwen mag hebben. Met een diagnose krijg je inderdaad meer aangereikt, maar alsnog ken jij jouw kind het beste en weet jij ook beter wat hij nodig heeft. Elke ass-er of adhd-er heeft weer zijn of haar eigen aanpak nodig.