Hoe om te gaan met een moeder die lijdt aan verborgen narcisme

wat een herkenbare verhalen

hier ook een moeder die emotionele chantage (als je niet … doet, dan vind je me vandaag of morgen bungelend in het trapgat), manipulatie en claimend gedrag absoluut niet schuwde.

Die inderdaad na mijn bevalling van de eerste dezelfde dag nog in het ziekenhuis verscheen, terwijl we toch ook die dag thuis zouden komen.

Die vond dat, toen onze tweede na een voldragen zwangerschap vlak voor de geboorte overleed, haar verdriet veel erger was en dat ik haar maar moest steunen....

Die wilde heersen over mijn agenda, ik kon, naast een fulltime baan, wel even dit, wel even dat met en voor haar doen.

Die vond dat, nadat ik enkele keren meer voor mezelf was opgekomen, "ik zo hard was", en toen ik aangaf dat ik grenzen stelde, vond dat dan die grenzen toch niet voor haar hoefden te gelden.

Uiteindelijk, na een verwijt dat ik ergens niet over kon oordelen, want ik had geen kind van dat geslacht (nee, klopt, díe was overleden), heb ik haar het huis uitgezet.

Dit deed en doet pijn, ik heb nog een poging gedaan erover te praten, toen begon ze voorwaarden te stellen. Daar ben ik niet op ingegaan, er is nog wat familie op me afgestuurd (die natuurlijk maar de helft van het verhaal te horen hadden gekregen) en verder niets meer....

zoveel spijt dat ik mijn leven daar zo door heb laten beïnvloeden.... helaas, niet terug te draaien en uiteindelijk toch wel "goed" gekomen

Mooi Mari en Mirreke!

Ik was nog aan het broeden op een reactie op de post van Mari. Want idd, pleasen is ook een vorm van manipulatie. Heeeel moeilijk om dat toe te geven aan mezelf. En om me dat te realiseren. Maar ik vermoed dat ik hiermee weer een nieuwe sleutel in handen heb om met mezelf, in mijn gezin en in mijn werk, verder te komen.

Wat doen jullie trouwens voor werk? Zit daar ook die pleasende factor in? Ik ben secretaresse. Niet heel verrassend in dit licht...

Mirreke

Dank je, fijn dat ik een bijdrage kan leveren aan vernieuwde inzichten.
Je schrijft "En ook het inzicht, dat het in feite een wisselwerking is. Door je omgang met een narcist, ga je je leren gedragen als een pleaser. Maar als die constructie eenmaal is gevormd, hou je die samen in stand. Pas door zelf een ander standpunt in te nemen, buiten die verbinding van narcist/pleaser te stappen, kun je deze wisselwerking voor jezelf doorbreken, en zie je vaak ook dat het gedrag van de ander verandert."
Ja het is een wisselwerking. Maar als je bent opgevoed door een narcist zit de reactie daarop via pleasen/codependantie etc zo diep dat mensen zich vaak niet anders in een relatie kúnnen gedragen. Als je een wat gezondere opvoeding hebt gehad, komt de narcist niet eens 'binnen' zeg maar. Het enige wat je dan in een partnerrelatie kunt doen, is er uitstappen, no-contact gaan om jezelf weer te gaan voelen en te ervaren. Dan kun je je gedrag veranderen. Maar als je opgevoed bent door een narcist en je wilt de wisselwerking binnen een partnerrelatie veranderen: ik heb er een hard hoofd in. Narcisten zijn eigenlijk niet te veranderen, omdat de meesten niet zien dat ze een probleem hebben. Wat dat betreft ben je beter af als people pleaser, co dependent/ empaat omdat je dan voelt dat je een probleem hebt, jezelf tekort doet en daaronder lijdt. Dan kun je dat veranderen en er onder uit komen. Maar ik ben het volledig met je eens dat de pleaser ook de dynamiek in stand houdt.
Dat is (voor mij) ook het mooie en de uitweg uit deze dynamiek: als je ziet dat jouw gedrag ook in feite een vorm van manipulatie is, ontkom je aan het 'slachtoffergedrag' dat de boel in stand houdt. Bij mij koste het wel mijn relatie, maar die was dan ook toxisch.
Je schrijft "je wordt tot pleaser gemaakt door emotionele mishandeling, door aantrekken/afstoten, door gaslighting. En je wordt ook afhankelijk van die relatie, want zo werkt dat in dat soort relaties. Je krijgt het gevoel dat de waardering en aandacht van die ander eigenlijk nodig zijn voor je bestaan, en daarom werk je zo hard om te krijgen wat je feitelijk nooit zult ontvangen, of alleen om het als worst voor je te zien zodat je nog harder loopt om het te krijgen." Ja mee eens. die relaties zijn gebaseerd op de valse hoop van de people pleaser: als ik maar genoeg doe, mijzelf weggeef, mijn behoeftes opzij zet, zal ik ooit wel gezien worden. Maar als je volwassen bent is that shit on you. Je doet het zelf weliswaar van uit een heel oud patroon vanuit je jeugd, maar het is het ontkennen van jouw ware Zelf en daardoor narcistisch gedrag ten opzichte van jezelf.
Je schrijft ook: "Wat wellicht zou kunnen helpen voor jullie, voor degenen die zo worstelen met hun schuldgevoel, is de gedachte dat je dit niet alleen voor jezelf doet maar ook voor je kinderen. Dus eigenlijk gebruikmaken van een aspect van het pleaser-zijn: het doorbreken van het patroon, het kiezen voor jezelf doe je niet (alleen!) voor jezelf maar ook voor je kinderen, ook voor alle andere mensen die van je houden."
Ja, scherp gezien: zo is het bij mij ook gegaan. Doordat ik zag dat als ik mijzelf wegcijferde, ik mijn kinderen leerde dat je jezelf moet wegcijferen kon ik er juist mee stoppen! Want dit voorbeeld wilde ik niet zijn voor mijn kinderen.
Fijn, deze 'discussie'. We moeten er misschien een apart draadje over beginnen.

Pennestreek

je schrijft "Wat doen jullie trouwens voor werk? Zit daar ook die pleasende factor in? Ik ben secretaresse. Niet heel verrassend in dit licht..."

Ik ben zelf creatief en energetisch therapeut. Tegenwoordig geef ik workshops en trainingen om te gaan met narcisme door in je eigen kracht (het zelf waar ik hierboven over schrijf) te stappen. Daarin ben ik wel heel dienstbaar aan het proces van de deelnemers maar dat voelt niet als pleasen. Integendeel

Kanttekening

Soms kan een relatie uit balans groeien. Niet omdat de ander als narcist een beroep op je doet, maar omdat ‘taken ‘ binnen een gezin vanzelfsprekend werden; waarom is dat niet gedaan/ overgemaakt/ etc etc, dat doe jij toch altijd. En dan weer een evenwicht nastreven waarin je jezelf kan vinden, kost tijd om dat je je dit eigen moet maken.
Want pleasen ligt op de loer. Niet zo zeer omdat je partner dat van je verwacht maar omdat harmonie iets is wat je lief is.
Strijd en onrust vreten energie, zuigen je leeg, voelt niet goed.

Flanagan

Ik begrijp niet zo goed waar je een kanttekening bij plaatst?

Beroep

In de puberteit heb ik vaker dan mij lief, voor mijn moeder klaar gestaan door nog even het avondeten te maken etc. Ik leerde daardoor wel hoe ik zaken zo handig mogelijk kon organiseren en tijd over te houden voor mijzelf. Ik was bewust dat dit ook een leerzame periode was waar ik later profijt van zou hebben.

Ik werkte later als laborant; weer opdrachten zo organiseren dat alles uitgevoerd was. Het werkte als een triomf. Het gaf voldoening; was die minder leuke tijd niet voor niets geweest.
Als ik secretaresse was, zou ik, denk ik, mijn werk ook niet doen met de gedachte een ander te pleasen. Maar met het streven om zelf zo economisch productief bezig te zijn en zo tijd over houden voor leuke gebeurtenissen, het Stjakka-effect.

Na mijn baan als laborant, werd ik thuisblijfmoeder. Ik streefde wederom die taken te combineren met de taken als begeleider van twee dyslecten plus andere taken waar tbm vaak voor benaderd worden etc. etc. Alles ging prima, ik voelde mij niet overvraagd of gebruikt.
Daarom stoor ik mij aan mensen die voor mijn voeten gaan lopen omdat ze zelf niet slagen om wat van hun leven te maken of op anderen leunen om gelukkig te zijn.

sorry Flanagan

Ik begrijp nog steeds niet wat deze ervaringen te maken hebben met pleaser gedrag binnen toxische relaties met een narcist.

boekentips

Iemand vroeg hierboven om tips: ik kreeg destijds de volgende tips om te lezen

Ingeborg Bosch: de herontdekking van het ware zelf
en Alice Miller: het drama van het begaafde kind

De laatste heb ik in 2 uur uitgelezen. Eng herkenbaar. Het eerste boek bood vooral therapiehandvatten.

https://www.centrumzijnsorientatie.nl/boekverslag/de+herontdekking+van+het+ware+zelf

Mijn moeder had een bijnaam: Hyacinth Bucket...need I say more?

Als een ouder voor God speelt

Michael Geier, ook wel ‘Big Mike Geier’ genoemd vanwege zijn enorme postuur heeft een jazz cover gemaakt van het nummer ‘Believer’ van Imagine Dragons. In de bijbehorende clip figureert Bigfoot als zijn narcistische vader, terwijl hijzelf – zoals gebruikelijk – is uitgedost als de droevige clown Puddles. Zie:

Mari,

Er verschenen reacties waarin pleasen werd vertaald als manipulatie of als valkuil. Te snel als een voorbode voor een toxische relatie, in mijn ogen.
Het woord pleasen krijgt dan zo’n negatieve klank. Alsof elke vorm van pleasen bij voorbaat nadelig uitpakt. Dan durf je bijna niet meer vriendelijk of behulpzaam te zijn.

Ik heb ook zo'n exemplaar

Hoi

ik wou ook even reageren. Al jullie verhalen zijn zo herkenbaar. Ik vrees dat ik ook zo’n exemplaar van een moeder heb. Het doet goed dit van me af te schrijven.

Mijn 'moeder' is een emotieloos wezen, nooit kreeg ik een knuffel of een kus van haar. Als ik haar wou knuffelen, knuffelde ze me niet terug. Ze heeft geen gevoelens. Ze heeft me altijd verwaarloosd, gedumpt, vernederd en gehaat. Echt heel erg vernederd, daar draag ik tot op vandaag nog altijd de gevolgen van! Ik kan er niet over praten met haar. Ze wimpelt alles af als zijnde ‘je overdrijft’.

Sinds enkele maanden ben ik bij mijn man weggegaan en sindsdien denkt ze dat ze het voor het zeggen heeft in mijn eigen huis. Ik geraakte in een hele zware depressie, kreeg er nog een ziekte bij die me heel erg moe maakt, verloor mijn werk. Ik huilde tranen met tuiten uit onmacht, mijn moeder zag het en deed… helemaal niets. Integendeel, ze kan het niet laten me nog dieper de grond in te trappen. Ze zegt dat ik me aanstel en me niet mag laten hangen. Ik heb echt een ouder nodig die me troost en me steunt en me zegt dat het allemaal wel goed komt.

Maar dat kan ze niet, telkens ze op bezoek komt voel ik me tijdens en na het bezoek erg slecht, omdat ze er in minder dan 30 minuten in slaagt mij volledig met de grond gelijk te maken. Alles aan mij stoort haar, bepaalde kleur van kleding, soort schoenen, huisdier, noem maar op.

Ik ben er nu voor het eerst in mijn leven in geslaagd haar een sms te sturen met de vraag of ze me aub een tijd gerust wil laten. Dat negeert ze gewoon straal. Ik leg haar per bericht uit dat ik heel erg diep zit. Een normale moeder zou haar kind troosten, maar zulke berichtjes over diepe emoties blijven onbeantwoord. En dat doet veel pijn! Ze is zo met zichzelf bezig. Ik krijg therapie om de pijn die ze me aandeed te kunnen verwerken.

Ik sta nu op het punt om al dan niet met haar te breken. Ze is geen meerwaarde voor mijn gezin, ik zie haar liever gaan dan komen. Toen ik haar ooit vertelde dat ik zwanger was, stak ze haar vinger in haar keel en maakte braakgeluiden. En nu eist ze voortdurend mijn kind op om ‘leuke’ activiteiten met haar te doen. Ze plant een reisje met mijn dochter, zonder te overleggen met mij, ik sta het allemaal toe omdat 'ze mijn moeder is'. Mijn kind zegt ‘het is niet leuk met oma, ze doet zuiver haar eigen zin’. Nu merk ik dat ze ook mijn kind voortdurend kwetst met nare opmerkingen en dat is een stap te ver voor mij. Ik heb het meer dan gehad met haar.

Wat ook storend is aan haar, is dat ze op 70% van de gestelde vragen niet antwoord. Dan voel je je pas belachelijk. Als ik dan vraag om te antwoorden, negeert ze me nog harder en als ze uiteindelijk toch wil antwoorden is het met ‘zeg, doe toch niet zo belachelijk’ of ‘stel je toch niet zo aan’.

Ik ben haar echt beu. Zondag was moederdag en ik ben voor het eerst in jaren niet bij haar geweest. Heb enkel een berichtje gestuurd, maar het heeft een hele dag heel erg geknaagd bij mij. Ik was altijd de dochter die sprong voor haar moeder, en dit jaar opeens niet meer. Ik voelde me vrij dat ik op moederdag kon doen wat IK wil en dat ik geen rekening moest houden met haar, maar naderhand komen er enorme schuldgevoelens opzetten. Nadat ik het berichtje op zondag gestuurd had, voelde ik vandaag alweer de drang om haar wat te sturen of op zijn minst een teken van leven te geven. Ik vertelde haar dat ik nog steeds erg diep zit. Geen reactie.

Ik blijf haar contacteren omdat ze me ooit gezegd heeft ‘als ik morgen dood ben, ga je spijt hebben dat je me niet vaker bezocht, belde’. En ook de zin ‘het blijft altijd je moeder, dat is een bloedband, die doe je niet kapot’ kan ik niet van me afzetten.

De laatste tijd klaagt ze ook bij mij dat ze eenzaam is en dat ze dringend nieuwe vrienden nodig heeft. Ze vraagt ook aan mij en dochter om met haar op vakantie te gaan. Ik zou het willen uitschreeuwen: IK WIL MET JOU NERGENS NAARTOE, je bent niet leuk, maar het komt niet, ik krijg het niet gezegd. En ook om deze gedachten voel ik me dus ook weer schuldig.

Hebben jullie ook last van schuldgevoelens? Hebben jullie ook zo’n soort drang om contact op te nemen met jullie moeder hoewel jullie hart schreeuwt ‘niet doen, ze maakt je anders weer kapot’?

Ik hoor het graag.

Lieve groet
Mariet

Oh maar Flanagan,

Gewoon aardig zijn of een 'mensch' zijn is natuurlijk heel wat anders dan een pleaser zijn. Dat laatste gebeurt uit oude pijn en valse hoop. Ik geloof niet dat iemand bedoeld heeft dat als je iets aardigs doet, dat je dan een toxische pleaser bent. Dat ben je pas als je je zelf gaat ontkennen in de hoop dat de ander dan wel iets terug voor je zal doen. Of als je je schuldig voelt als je aan je eigen behoeftes denkt.

Mariet, schuldgevoelens

Je vraagt: "Hebben jullie ook last van schuldgevoelens? Hebben jullie ook zo’n soort drang om contact op te nemen met jullie moeder hoewel jullie hart schreeuwt ‘niet doen, ze maakt je anders weer kapot’?"

Volgens mij hebben ALLE ervaringsdeskundigen die hier schrijven het over hevige schuldgevoelens. Het is onderdeel van de toxische relatie. Daarom is het zo belangrijk toch afstand te nemen en te doen wat goed is voor JOU, zonder daarbji rekening te houden met je moeder.

Mari zegt het mooi: "... een toxische pleaser .... Dat ben je pas als je jezelf gaat ontkennen in de hoop dat de ander dan wel iets terug voor je zal doen. Of als je je schuldig voelt als je aan je eigen behoeftes denkt."

Dus als jij je moeder geeft wat zij wil, omdat jij je anders schuldig voelt, niet omdat jij er beter van wordt (maar zelfs slechter), dan doe jij mee aan het spelletje en ben je zelf dus een toxische pleaser. Alleen jij kunt daarmee stoppen, niemand anders kan het voor je doen.

Mariet

Oh oh oh, wat een herkenning, echt precies mijn moeder tot sommige letterlijke uitspraken aan toe. Ook hoe ze omging met jou zwangerschap. Ik vind dit heel erg rot voor je. En wat goed dat je in therapie zit. Begrijpt de therapeut wel hoe diep dit zit en hoe destructief het gedrag van je moeder is?
Dat schuldgevoel is heel logisch maar zou je eigenlijk kunnen zien als een emotional flashback: ooit was je afhankelijk van je moeder om te overleven. Dat gevoel zit er nog steeds. Dus als je nu afstand neemt, komt je innerlijke kind met een emotie: "nee dat kunnen we niet doen, we moeten overleven" En, wat ik al eerder schreef, het is iets wat door haar narcisme er in is gezet: je moest er wel voor haar zijn, anders was je helemaal alleen. En misschien ook angst? Dat je weer veel gedoe over je heen krijgt? Dat was het bij mij. Je bent nooit vrij om jezelf te zijn, je moet er zijn voor je moeder.
Ik zou haar zoveel mogelijk weren. Ik begrijp wat je bedoelt met 'in minder dan 30 minuten maakt ze me met de grond gelijk'. Ik kon het jarenlang alleen maar opbrengen om een uur bij haar te zijn, deed dat uit verplichting maar was dan helemaal moe en afgeknoedeld. Wist je trouwens dat er onderzoeken lopen naar de samenhang van bepaalde vermoeidheidsziektes en het hebben van zo'n soort moeder?
Je weet het waarschijnlijk al: zij gaat er nooit voor je zijn, zij gaat nooit een moeder voor je worden. Het is ook moeilijker nu je geen partner hebt: zij denkt je dan wel weer kunnen bezitten, Samen sta je sterker. Het enige wat je denk ik kunt doen, is eerst hele sterke grenzen stellen (ik heb mijn kinderen bijvoorbeeld beschermd tegen haar kwalijke invloed) desnoods verhuizen. Daarnaast je laten steunen door een therapeut die begrijpt hoe giftig ze is. En dan, het allerbelangrijkste: heel erg lief voor jezelf worden. Zelf die moeder worden die je nooit hebt gehad. Ik weet het, het is moeilijk, waar moet je het vandaan halen maar je bent het waard en het zal je sterken hierover heen te groeien. Nogmaals: ik zie in wat voor tangconstructie je zit, en mijn hart gaat uit naar je, kies voor jezelf alsjeblieft.

Dood

Mijn moeder is in korte tijd overleden, maar ik heb geen moment spijt gehad van iets*. Ik heb ook geen moment verdriet gehad.

* Dat ik er vaker heen had gemoeten, dat ik iets uit had moeten praten, dat ik aan haar bed had moeten zitten,....

Dood = weg = einde van het negatieve.

Iets positiefs had het nooit kunnen worden. Al helemaal niet als een moeder zelf al over jouw spijt begint, denk ik.

Mariet2

Inderdaad, je schrijft "Ik blijf haar contacteren omdat ze me ooit gezegd heeft ‘als ik morgen dood ben, ga je spijt hebben dat je me niet vaker bezocht, belde’. En ook de zin ‘het blijft altijd je moeder, dat is een bloedband, die doe je niet kapot’ kan ik niet van me afzetten.'
Letterlijk de tekst van mijn moeder. Ik heb nooit met haar gebroken omdat ze verder niemand had, dat kon ik niet over mijn hart verkrijgen. Wel behoorlijk grenzen gesteld. Ze is nu drie jaar dood en hoewel ik nog steeds graag gewild had dat het was goedgekomen (en dat is voor mij: dat ze had kunnen ontvangen dat ik wel degelijk van haar hield), voel ik me niet heel schuldig. Ik heb gedaan wat ik kon en zelfs meer dan dat. Ik zeg altijd: als ik brussen had gehad, had ik het wel geweten en veel meer afstand genomen.

de bloedband

Dat kan best kapot. Zo'n moeder kan dat helemaal in haar eentje voor elkaar krijgen.

Het zijn vooral buitenstaanders, met een goede band met hun eigen familie, die dingen zeggen als 'het is toch je moeder' / 'jij hebt tenminste nog een moeder', denk ik, maar het zouden ook mensen kunnen zijn die zelf ook een slechte band hebben en zich slecht zouden voelen als jij je hard opstelde en zij niet, omdat ze niet durven, en dan maar vasthouden aan 'het is toch mijn moeder, dus ik ben goed bezig'.

Gelukkig kwam ik zulke uitspraken in het echte leven eigenlijk niet tegen, behalve van mensen die niet meer informatie hadden dan 1 zin.

Floria

Ik hoor je maar andersom is ook best lastig: mensen, vaak therapeuten, die zeggen "ja maar waarom bleef jij dan voor je moeder zorgen, je kan het toch verbreken". Dan denk ik: 'tja, nee dat kon ik dus niet. Iemand die alleen is, verder geen familie had, uit mijn leven bannen'. Maakt dat mij slap of bijdragend aan de toxische band? Mind you toendertijd was er weinig tot niets bekend over narcisme. Zeker niet verborgen narcisme. Maar ik vind therapeuten in Nederland hier erg hard en makkelijk over, alsof ze er vanaf willen zijn. "nou dan verbreek toch de band". Ik merk dat mensen die ik hier op wereld niveau over spreek (er zijn hele goed fb groepen), daar veel meer mededogen voor hebben en bijvoorbeeld zeggen: "wow ja dan zit je in een hele moeilijke situatie". En dat doet me dan goed. Dan voel ik me gezien. Anders zou ik nog wroeging krijgen dat ik anders had moeten handelen, terwijl ja, het was kiezen uit twee kwaden. Nogmaals: het is heel anders als de narciste veel meer familie heeft

Kind af,

Een contact hoeft niet verbroken te worden als je er een andere invulling aan geeft. Niet meer ‘kind van’ , of ‘partner van’, maar als bezoeker of (mantel)zorger of als vriend. Net dat beetje afstand waardoor het contact minder eisend is, maar niet verbroken.

Het voelt zoveel beter als contact meer gelijkwaardig aanvoelt.

mari

Even een heel korte reactie, want ik wil niet mijn hele verhaal uit de doeken doen, maar ik sla ff aan op je opmerking dat het zo anders was geweest als je broers/zussen had gehad; dat je dan makkelijker afstand had kunnen nemen. Hoewel dat voor jou wellicht had kunnen gelden, wil ik even zeggen dat dat zeker geen garantie was geweest. Ik heb twee zussen, maar heb zeker net zo'n moeite gehad om afstand te nemen. Sterker nog, mijn 'verantwoordelijkheid' voor mijn jongste zus, die het zwaarst onder de invloed stond, maakte dat ik meer contact met mijn ouder had dan me lief was, om haar maar te beschermen.
Verder een en al herkenning hier, tot en met het mantelzorgen voor de hulpbehoevende ouder, vanuit plichtsgevoel ipv uit liefde. Bij bezoek aan ouder zette ik een herinnering in mijn telefoon ('Ga weg!), om me eraan te helpen herinneren dat ik - voor mijn eigen gezondheid - moest vertrekken.

Drang en schuldgevoelens

Ik lees hier over schuldgevoelens. En dan de drang om contact op te nemen met de moeder, die Mariet vervolgens in 30 minuten weer helemaal kapot maakt.

Als je dat weet, lijkt het me toch verstandiger om niet contact met je moeder op te nemen. Dus die drang zou je beter weerstaan.

Wat vinden de ervaringsdeskundigen?
Wel toegeven aan de drang?
Of niet toegeven aan de drang?

En hoe doe je dat?
Niet toegeven aan die drang?

Band verbreken

Ja, dat klinkt makkelijk, maar zo werkt het natuurlijk niet.
Jullie verhalen lezend realiseer ik me dat het echt nog veel erger kan dan in mijn geval. Ik schreef ook al ergens dat ik niet het idee (meer) heb dat ze het allemaal moedwillig deed en doet. Ze is ergens natuurlijk ook het product van haar opvoeding. En ik zie ook wel dat ze op haar manier haar best doet, vaak de beste bedoelingen heeft, maar het komt er gewoon vaak heel rottig uit. Ik denk overigens niet dat ze de kwalificatie narcist zou krijgen hoor, maar er klopt wel veel niet...
Maar terug naar de band verbreken. Los van dat ze het allemaal niet zo bedoelt, ik heb ook nog een vader en brussen, die daar wel gewoon woonden toen ik met en na veel ellende het huis uit ging. Bovendien hadden mijn ouders twee honden waar ik gek op was. Had ik toen de band verbroken, dan was het wel heel lastig geweest om wel contact te houden met de rest van het gezin.

Nu wil ik mijn kinderen hun enige oma niet onthouden. Ik stimuleer ze om regelmatig wat van zich te laten horen of langs te gaan. En dat doen ze ook. Tegen de kinderen is ze ook heel wat gezelliger dan tegen mij destijds.

Nu zijn mijn ouders intussen op leeftijd, hoewel nog niet bejaard, maar gelukkig zijn ze allebei nog helemaal gezond en fit. Mocht het nodig zijn, dan gaan wij kinderen zeker mantelzorgen. Maar... ik zal daarbij wel beter mijn grenzen aangeven. Aan verwachtingsmanagement doen. En gelukkig is het me de afgelopen jaren al steeds beter gelukt om afstand te nemen en te houden (koetjes en kalfjes, echt belangrijke dingen of juist de heel erg onbelangrijke bespreek ik wel, maar alles wat mij raakt hou ik bij haar vandaan). Dus onze verstandhouding is al heel anders geworden. De laatste jaren ben ik ook wel in haar achting gestegen. Ik doe het uiteindelijk, ondanks die niet afgemaakte studie, lang niet slecht. Mijn man, die vroeger thuis niet welkom was (waarom? Géén idee, zij ontkent dat nu ook heel stellig) blijkt toch ook wel een hele fijne schoonzoon. Sowieso boft ze met haar schoonkinderen, die natuurlijk allemaal ook wel moeite met haar hebben, maar haar allemaal op hun eigen manier door hun eigen opstelling hebben geholpen wat meer 'normaal' te worden in de omgang. En dat doen ze op een heel respectvolle manier. Ik heb daar veel bewondering voor. En doe er mijn voordeel mee .

Kortom, als ik nu kijk naar hoe het nu is, dan gaat het eigenlijk wel heel erg goed. De pijn zit voor mij echt (vooral) in vroeger. En dan vooral vanaf mijn (vroege) puberteit. Maar die periode is wel heel bepalend voor je verdere leven, heb ik gemerkt.

Nee, breken met je moeder is altijd moeilijk. En misschien juist zéker als je in zo'n toxische relatie zit, waar ook nog eens heel veel schuldgevoel meespeelt. Kleine stapjes werken denk ik in veel gevallen goed, maar soms is 'cold turky' beter denk ik. Dat hangt van de situatie af. In het geval van TS zou ik nu echt kiezen voor mezelf en het contact voorlopig verbreken. Zeker als je het zelf moeilijk hebt, wil je alleen mensen om je heen waar je wat aan hebt. Waar je energie van krijgt, die je begrijpen, die je kunnen troosten, die voor je zorgen. Iemand die dat niet kan geven, maar die dat alles juist opslorpt, die moet je kwijt.

Zelf

Ik ben zelf niet verder gekomen dan me afvragen of ik een drang zou moeten voelen.

Wat best lastig was, maar op een gegeven moment wist ik wel wat het beste voor mijn geestelijke welzijn was. Ik hoefde dat ook niet te checken of valideren.