U bevindt zich op het algemene (landelijke) CJG-forum.
De jongeren
Nog geen draadje hier over de nieuwe plannen voor de studiefinanciering? Verhoging van de rente, met als argument dat je er toch 35 jaar over mag doen om het terug te betalen.
En blijkbaar niemand in de kamer, die kan rekenen. Je start meestal rond je 18de met een studie, die duurt dan 4 jaar (moet snel). Daarna kun je 2 jaar gaan werken. Je btn dan 24 jaar, laten we het afronden vanwege een jaartje onverteerbaar spijbelen. Je bent dan 25 jaar. 25 plus 35 is 60 jaar. Hoe kun je daar als onderwijspartij (D66) trots op zijn?
60 jaar. Eindelijk ben je van je studieschuld verlost! Net op tijd om een hypotheek aan te vragen voor je bejaardenwoning.
Ondertussen heb je wel ergens moeten wonen. Aangezien je inkomen had moet dat wel buiten de sociale huursector zijn. Je hebt moeten sparen voor de studie van je kinderen (als die er al komen, ik zou er niet meer aan beginnen), voor je pensioen, voor de periodes waarin je tijdelijke kontrakt niet is verlengd en niemand kan berekenen of je nu wel of geen recht hebt op een werkloosheidsuitkering, voor je eigen risico van de verzekering en voor eventuele extra kosten die niet meer onder de verzekering vallen, en natuurlijk voor je eigen huis.
Met alle vreugdedansjes over een stijging van de koopkracht met 1,5% zijn we alweer het onderzoek vergeten, waaruit blijkt dat dertigers van nu het slechter hebben dan dertigers van een generatie eerder (ik dus); en die laatste groep had nog het perspectief dat het allemaal beter zou worden. Wat het ook is geworden.
Gelukkig is er breed verzet onder de jongerenorganisaties van alle partijen. Hopelijk luisteren al die kamerleden die nu vertederd naar hun pasgeborene kijken luisteren naar de jongeren van nu, want hun kindje is de jongere van straks.
Ik schaam me diep. Niet alleen voor het kostenplaatje, maar vooral ook voor de manier waarop de politiek zich schaamteloos onbetrouwbaar toont, beloftes zonder argumentatie niet nakomt en vervolgens over gaat tot de orde van de dag. Om straks te moeten ontdekken dat de mensen niet meer gaan stemmen, vooral de jongeren niet. dat het vertrouwen in de politiek gedaald is (Hoe kan dat toch? Onderzoek! Kosten? Maakt niet uit) en dat Nederland achterloopt, zowel demografisch als in innovatieve technische ontwikkelingen (Hoe kan dat toch? Onderzoek! Kosten? Maakt niet uit).
Ik ben niet voor gelegenheidspartijen, maar als de jongeren met een eigen partij komen zal ik op ze stemmen. Lid worden zal helaas niet meer lukken.
Tsjor
Aantal studenten stijgt
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2011/26/steeds-meer-jongeren-volgen-hoger-onderwijs
Het aantal studenten stijgt gestaag en daarmee stijgen de kosten van hoger onderwijs. Daarnaast neemt het aantal vrouwen dat studeert toe. (zie bovenstaande CBS artikel)
Toeval of niet: De meeste vrouwen die ik ken met een academische opleiding werken part time. Een dagje of 3 per week of zo. Vaak niet eens in het vak dat ze gestudeerd hebben. Mijn partner is geen uitzondering. Volgt dure studie op latere leeftijd -> werkt 2,5 dag per week.
Zoals ik al eerder meldde wonen in mijn straat twee vrouwelijke huisartsen die na een extreem dure studie hebben besloten dat ze toch liever iets anders gingen doen (huisvrouw & stylist).
Dus aan de ene kant kost het onderwijs de maatschappij steeds meer geld (ook al dankzij de instroom van studenten uit de EU) en aan de andere kant rendeert dat geld steeds minder. Die huisartsen en mijn partner leveren de schatkist aanzienlijk minder geld op dan iemand die fulltime in zijn eigen specialisatie werkt. Een student uit de EU die terugreist levert al helemaal geen cent op.
Dat de kosten voor het onderwijs als geheel enorm stijgen kun je lezen in dit document:
https://www.cbs.nl/-/media/_pdf/2016/50/uitgaven-aan-onderwijs-2015.pdf
De eerste paar grafiekjes spreken voor zichzelf.
Dus, dat is het een beetje. De kosten stijgen de pan uit en dan moet er wat gebeuren. Ofwel we stellen allemaal nieuwe belastingen in ofwel we gaan op andere posten bezuinigen.
Nederland geeft een steeds toenemend percentage van zijn inkomsten uit aan onderwijs, dus als groep krijgen studenten een steeds groter deel van de koek. Dat dat opgaat aan andere posten dan hun dagelijkse behoeften is voor hen vervelend, maar wel te verklaren.
"Poeh, ik vind jouw wereldbeeld erg hard en meer passen bij de USA dan bij Nederland."
De Nederlandse studies blijven zwaar gesubsidieerd (i.t.t. de VS). We hebben het hier over de kosten van het levensonderhoud.
Zoals met alle sociale stelsel gaat het in het onderwijs allemaal prachtig *totdat* er teveel mensen aanspraak op maken. Dan stort ieder sociaal systeem in omdat het simpelweg niet meer te betalen is, daar kun je op wachten.
Wees blij dat de NL overheid de boel min of meer in stand probeert te houden door bezuinigen. Als ze de ware kosten van een studie gaan doorberekenen breekt de hel helemaal los.
Eerlijk verhaal
Ad Hombre: ik begrijp je redenatie en begrijp ook de noodzaak tot kostenbeheersing in het hoger onderwijs. Ik vind alleen dat het oneerlijk is om dit algemeen via dergelijke bezuinigingen te doen. Die treffen met name jongeren uit minder draagkrachtige gezinnen.
Het voorbeeld van die 18-jarige zoon van een bijstandsmoeder vind ik te schrijnend voor woorden. En dan suggereer jij ook nog dat hij op zichzelf moet gaan wonen, wat tot een nog hoger leenbedrag leidt! Dat de overheid een lening beschouwt als inkomensvoorziening vind ik echt te belachelijk voor woorden. Nee, de enige uitweg voor zo'n jongen is dan om maar af te zien van een studie en direct te gaan werken (maar dan inderdaad wel op zichzelf gaan wonen, anders kan hij met zijn startsalaris zijn moeder gaan onderhouden). De vraag is of je keuzes op deze manier wilt maken als maatschappij.
Wat mij betreft stellen we limieten in voor studenten uit het buitenland (waarom investeren in de opleiding van mensen die hier waarschijnlijk niet blijven en wiens ouders hier geen belasting betalen?) of anders moeten de studievoorwaarden binnen de EU gelijk worden getrokken (collegegelden, beurzen, leenstelsels e.d.), zodat dit geen trek naar 'goedkopere' landen meer bevordert.
Dit is allemaal niet nieuw, dit speelt al decennia. Ik heb als student samengewoond met Griekse studenten, voor wie studeren in Griekenland te duur / moeilijk was (hoog collegegeld, geen beurs, toelatingsexamens), maar die in Nederland een certificaat konden halen voor het beheersen van de Nederlandse taal en daarna gebruik konden maken van de basisbeurs, OV-kaart en onze studietarieven! En nu veel studies bij ons in het Engels worden aangeboden, ligt de lat nog lager.
En ik schreef ook al dat ik niet overtuigd ben van de noodzaak van 50% hogeropgeleiden. Maar dan wel graag selecteren op niveau en niet op het inkomen van de ouders. Wat mij betreft mag er ook kritisch gekeken worden naar de baankansen die een bepaalde studie oplevert en het aantal beschikbare plaatsen daarop aangepast, hoewel dat in sommige vakgebieden moeilijk te voorspellen is. Ik heb iemand uit het onderwijs wel eens horen voorstellen om te werken met een systeem van numerus fixus met baangarantie. Het probleem blijft dat er altijd 4-5 jaar zit tussen de start van een studie en de start op de arbeidsmarkt. En dat lang niet iedere studie opleidt tot een bepaalde vastomlijnde baan.
Ik weet niet hoe je wilt voorkomen dat mensen niets/weinig met hun studie doen in hun latere leven. Wil je een contract afsluiten dat afgestudeerden minstens zoveel jaar (fulltime?) in hun vakgebied moet werken? Wil je dan banen gaan garanderen?
Voor die artsen die jij kent, die niets met hun vak doen, hadden inderdaad een paar sterk gemotiveerde mensen kunnen studeren, die nu zijn uitgeloot. Dat is inderdaad heel jammer. Maar nog steeds geen garantie dat die wel hun hele leven arts waren gebleven. En wat mij betreft staat dit los van de leenstelselproblematiek.
Werkelijke kosten doorberekenen
Oja, dit vind ik ook een dooddoener. Als de overheid overal de werkelijke kosten van gaat doorberekenen, dan weiger ik verder nog belastingen te betalen. Lijkt me een vrij duidelijke deal. Ik betaal namelijk nu al mee aan de werkelijke kosten.
Maar je hebt gelijk dat in dat geval waarschijnlijk de hel losbreekt: anarchie en ieder voor zich. Prettige wedstrijd.
Blondie
Ik heb ook kinderen en ik zie dat ook liever niet gebeuren. Ik denk dat alle ouders graag zien dat hun kinderen voor weinig geld kunnen studeren, maar de cijfers zijn niet hoopgevend.
Je kunt natuurlijk niemand dwingen om na zijn of haar studie te gaan werken, maar als de boekhouding niet sluitend te krijgen is moet er iets gebeuren. Ofwel bezuinigen, ofwel meer belasten.
En als je dan toch moet bezuinigen kun je je voorstellen dat een maatregel waarbij juist het studeren en er vervolgens niets mee doen wordt ontmoedigd. Studieleningen zouden daarvoor kunnen zorgen, dan bedenk je je (in theorie) wel twee keer voor je zomaar iets gaat doen, het kost nl. echt geld.
In theorie, want in de gevallen die ik ken hielp het geen zier.
Schulden
'Studieleningen zouden daarvoor kunnen zorgen, dan bedenk je je (in theorie) wel twee keer voor je zomaar iets gaat doen, het kost nl. echt geld.' Nou ja, een dure studie en dan huisvrouw worden betekent dat je vrijwel niets terug hoeft te betalen van je lening. Een dure studie en dan werken op niveau met goed salaris betekent dat je alles terug moet betalen.
Ik deel met je, dat het irritant is dat vrouwen te weinig energie stoppen in een baan die past bij hun opleidingsniveau. Maar je weet waarschijnlijk zelf hoe de onderhandelingen zijn gegaan.
'Ik heb ook kinderen en ik zie dat ook liever niet gebeuren. Ik denk dat alle ouders graag zien dat hun kinderen voor weinig geld kunnen studeren, maar de cijfers zijn niet hoopgevend.'
Het gaat niet zozeer om voor weinig geld kunnen studeren, het gaat om kansen en om een betrouwbare overheid.
Ik ben begonnen in 1976. In die tijd kregen ouders (ook jouw ouders) dubbele kinderbijslag als het kind uit huis woonde (ik moest wel op kamers, opleiding was te ver weg). En het kind bleef in het ziekenfonds van de ouders. Daarmee waren twee dingen geregeld:
- ouders zijn financieel gezien verantwoordelijk tot het kind 21 is. Nu zeggen we: tot het kind 18 is, halen alle extra's bij de ouders weg, maar vinden wel dat de ouders nog financieel verantwoordelijk zijn. 18-jarige kinderen en ziektekostenverzekering blijkt een vaak ene probleem te zijn, waardoor schulden ontstaan.
- ook als je studeerde had je in elk geval een smalle basis waarmee je in je levensonderhoud kon voorzien.
Was het genoeg voor de studie? Nee, ik hield een schuld van 19.000 gulden over. Maar die schuld was rentevrij, kon in 15 jaar terugbetaald worden en telde niet mee voor de hypotheek. Nu wordt het rentedragend zodat de schuld meestijgt met de inflatie; omdat het in 35 jaar terugbetaald kan worden kan de hoogte ervan ook probleemloos stijgen (wat is nu 25.000 in 35 jaar; of 40.000 of 70.000); en het telt mee als schuld bij het aanvragen van een hypotheek.
Ik had een goede kans om, met de studieschuld, toch een bestaan op te bouwen. Ik kon werken, kopen, afbetalen, waarbij de hoogte van de schuld minder werd door de loop van de tijd. Toch was ik al 40 toen ik mijn laatste schuld afbetaald had. De studenten van nu zijn 60.
Het tweede grote probleem is dat de overheid inderdaad onbetrouwbaar is gebleken. Als jij niet investeert in de toekomst van de jongeren, wat maakt dan dat zij later wel gaan investeren in de overheid?
Tsjor
Tsjor
"Het tweede grote probleem is dat de overheid inderdaad onbetrouwbaar is gebleken."
Had je die illusie nog dan?
- VUT te duur? VUT opgeheven
- WAO te duur? WAO opgeheven en vervangen door versoberde WIA
- WIR (Wet op de investeringsregeling) te duur? WIR opgeheven (plotseling in 1 weekend)
- Grijze kentekens te duur, regeling uitgekleed
Bijna alle regelingen die te duur worden, worden opgeheven of uitgekleed. Daar is de overheid echt heel betrouwbaar in.
"Als jij niet investeert in de toekomst van de jongeren, wat maakt dan dat zij later wel gaan investeren in de overheid?"
Ik linkte net naar een CBS document dat aangeeft dat het aandeel van onderwijskosten in het BBP al jaren sterk toeneemt. Dus, hoezo niet investeren?
Betrouwbaarheid
Tsjor: ik sluit me volledig bij je aan.
De overheid verandert IEDER JAAR de belastingregels en andere inkomensmaatregelen, zodat je eigenlijk nooit weet waar je aan toe bent. Een bijzonder wankele basis om een contract met een potentiële looptijd van 35 jaar op af te sluiten, waarbij ook de voorwaarden van dat contract tussentijds weer kunnen worden gewijzigd.
Het gaat mij er ook niet om dat ik zo graag wil dat mijn kind voor weinig geld kan studeren. Ik wil dat mijn kind weet waar ze aan toe is. Zodat van daaruit gefundeerde beslissingen kunnen worden genomen. Het kiezen van een studie is op zich al een uitdaging genoeg.
Daarnaast is het een vreemde spagaat dat kinderen vanaf 18 volwassen worden verklaard (en daarmee de kinderbijslag stopt en ze een eigen zorgverzekering moeten afsluiten), maar de ouders wel tot 21 jaar financieel verantwoordelijk blijven.
Waarom te duur?
Ad Hombre: wel wonderlijk dat al die regelingen te duur worden, terwijl we niet minder belasting gaan betalen.....
Blondie
Dat zou je dan per regeling moeten bekijken. Ik heb hierboven al uitgelegd wat er volgens mij (maar wie ben ik?) met het onderwijs aan de hand is.
We hebben daarnaast nog steeds te maken met stakende onderwijzers die vinden dat ze schromelijk onderbetaald worden. Dat zal allemaal best, maar maakt het onderwijs natuurlijk duurder. (terzijde: er loopt een 'wat verdien jij' draadje waar de leraren er trouwens behoorlijk goed uitspringen...)
Het is in ieder geval volgens het CBS een feit dat het onderwijs steeds duurder wordt, wat ook de oorzaak mag zijn. De overheid zal daarop op een of andere manier moeten reageren.
Misschien dat een SP/GL/PvdA regering dan de belasting voor de hogere inkomens verhoogt (misschien ook niet), maar van een rechtse regering kun je dat niet verwachten.
De primaire verantwoordelijkheid van de overheid is dat de financien op orde zijn. Anders krijg je Griekse, Turkse en Venezolaanse toestanden. Vraag maar eens aan de mensen daar hoe dat bevalt...
'Niet iedereen woont dichtbij de studie die hij/zij graag wil doen. '
Waarom geven we de studenten die aantoonbaar een studie willen doen die niet dichter bij huis kan dan x km niet meer geld per maand?
Ad Hombre
"Toeval of niet: De meeste vrouwen die ik ken met een academische opleiding werken part time. Een dagje of 3 per week of zo. "
Bijzonder. Ik werk al ruim 25 jaar in functies waarvoor academische opleiding vereist is. Daar werkt vrijwel niemand minder dan 32 uur. O, en zeker de helft van mijn collega's zijn vrouw.
Ik denk dat het een beetje aan jouw bubbel ligt dat ook hoogopgeleide vrouwen liever niet werken. Of misschien hebben ze mannen die met grote stelligheid beweren "dat het in hun functie echt niet kan om iets minder te gaan werken".
Alkes
De vrouwen waarover ik het had ken ik trouwens prive. Zakelijk ligt dat iets anders, maar in mijn branche vormen vrouwen een minderheid, die solliciteren bijna niet.
"Of misschien hebben ze mannen die"
Misschien, ik heb het ze niet gevraagd. Het gaat er mij niet zozeer om wie de 'schuld' heeft, maar om de financiële effecten.
Bubbel
In mijn HBO en academisch opgeleide vriendenkring en op mijn werk (en nee, dat is niet bij de overheid) is het inderdaad gebruikelijk dat beide ouders 4 dagen gaan werken, als er kinderen komen. Dus het hangt idd maar net van je bubbel af.
Anyway, Ad Hombre gooit in deze discussie alle onderwijsuitgaven op één grote hoop en vertroebelt daarmee de discussie. Het ging nu even niet om de salarissen van leraren in het basisonderwijs. Maar de regering kijkt daar begrotingstechnisch wel zo naar, dus in die zin is het wel een aardige aanvulling. Er zit dus geen gericht beleid achter de keuzes die worden gemaakt. Het gaat slechts om het sluitend maken van de begroting voor het komende jaar. En dat vind ik slecht. Ik verwacht van een regering iets meer visie achter de keuzes die ze maken. Wat nu gebeurt, is dat de begroting kloppend wordt gemaakt door hier en daar wat te schuiven, schrapen en schaven en er achteraf 'mooie' verklaringen bij worden gemaakt die het doen lijken alsof er doordachte keuzes zijn gemaakt.
Ik ben wel zo 'rechts' dat ik vind dat het huishoudboekje op orde moet zijn, maar ook zo 'links' dat ik vind dat de kans om te gaan studeren niet moet afhangen van de portemonnee van je ouders, maar van je talenten. Hoe dat moet passen in de begroting, mag iemand anders uitrekenen. Maar graag iets meer visie en niet elk jaar de spelregels veranderen.
Blondie
Daar ben ik het wel mee eens. Het is vaak een soort paniekvoetbal. Als een maatregel verkeerd uitpakt wordt ie na een paar jaar weer teruggedraaid. Je zou een wat beter inzicht migen verwachten. We hebben toch allerlei duurbetaalde rekenkamers en wetenschappelijke bureau's?
Met de kinderopvang toeslag is in het recente verleden toch ook zo gezwabberd? Eerst een te luxe regeling, toen weer te krap. Dan weer wat erbij. Het probleem is dat je als belastingbetaler daar wel je eigen 'beleid' op af moet stemmen.
Ik verklaar het eerder door incompetentie dan door kwade wil. Men wil ook vaak de kool en de geit sparen en dat lukt - per definitie - nooit
Ad Hombre
Ik heb inmiddels een iets cynischer kijk op de overheid. :-)
Primaire verantwoordelijkheid
' De primaire verantwoordelijkheid van de overheid is dat de financien op orde zijn. Anders krijg je Griekse, Turkse en Venezolaanse toestanden. '
De primaire verantwoordelijkheid van een regering is dat ze betrouwbaar is in haar relatie tot de burgers. Dat wil niet zeggen dat er geen dingen kunnen veranderen. Dat kan. Of dat er bezuinigd moet worden. Of wetten veranderen in een democratisch proces. Dat kan allemaal. Maar de invoering van de studielening is omgeven door een aantal beloftes die geen van allen zijn waargemaakt. En dat kan niet.
' Had je die illusie nog dan?' Nou ja, ik ben niet zo cynisch dat ik dit laat varen. Het is echt te belangrijk. Anders krijg je toestanden zoals in Syrie, Eritrea etc. etc. etc. Als je wel eens met vluchtelingen praat dan zou je kunnen horen dat het vooral de problemen met de regering zijn waardoor zij hun land willen verlaten.
Tsjor
Tsjor
"Nou ja, ik ben niet zo cynisch dat ik dit laat varen. Het is echt te belangrijk. Anders krijg je toestanden zoals in Syrie, Eritrea etc. etc. etc. Als je wel eens met vluchtelingen praat dan zou je kunnen horen dat het vooral de problemen met de regering zijn waardoor zij hun land willen verlaten. "
Wauw, zo leer je nog eens wat. Die vluchtelingen uit Syrie en Eritrea hebben blijkbaar last van het gebrek aan consistentie in de studiefinanciering.
Dus de misdaden tegen de menselijkheid en het feit dat je er wordt opgesloten of geexecuteerd om je mening verzinnen ze dan zeker uit hun duim? Alleen maar om binnen te komen?
Ik denk dat hieruit blijkt dat jouw cynisme geen grenzen kent. En dat je verblijf in een comfortabel land jou alle realiteit uit het oog laat verliezen. Hoe krijg je het uit je pen?
Problemen met de regering, Ad
weet je in je post flauw te bagatelliseren. Het gaat om de problemen die mensen ervaren als een overheid in toenemende mate onbetrouwbaar blijkt te zijn.
Hoeveel vluchtelingen spreek je zelf persoonlijk?
Bagatelliseren
Je kent het woord? Nederland met een oorlogsgebied vergelijken omdat de studiefinanciering wordt aangepast. Dat is de hogeschool van bagatelliseren.
Blondie
Wie of wat versta jij onder de overheid? Kabinet dat met meerderheid gekozen is (niet de mijne hoor) ambtenaren? Politici in algemeen? Ons politiek bestel?
Alkes
Ik bedoelde eigenlijk de regering. Het kortetermijnbelang (een sluitende begroting, hoe komen zaken in de media, wat voor effect heeft dit op de peilingen etc) weegt zwaarder dan betrouwbaarheid naar de burger en een duidelijke visie waarop beleidskeuzes worden gemaakt.
Maar door het principe van partijtrouw kan/wil het parlement er weinig tegenin brengen. Daar hebben we als burgers dan ook niet veel aan, terwijl het hun taak is om de regering te controleren.
Ik noem mezelf cynisch, omdat Ad Hombre uitgaat van incompetentie (wat ik ook schrikbarend vind, zeker gezien alle adviesorganen en wetenschappelijke bureaus rondom de regering). Ik dus eerder van moedwil.
Ik heb het hier niet over ambtenaren die ook maar moeten uitvoeren wat boven hen wordt beslist.
Democratie
Ik weet dat de regering een afspiegeling is van wat er democratisch is gekozen. Maar niemand stemt over zulke details of zelfs op een bepaalde regeringscoalitie.
Kritiek op Den Haag wordt vaak te makkelijk afgedaan met ‘hier heeft Nederland nu eenmaal voor gekozen’ of ‘het staat je vrij om zelf een politieke partij te beginnen’.
Maar daar los je het zwabberende beleid en de onbetrouwbaarheid niet mee op.
Blondie
Een paar Rutte regeringen terug hadden ze het lumineuze idee bij de formatie om de ziektekosten premies inkomensafhankelijk te maken. Gewoon om de boekhouding kloppend te krijgen. Stond in het regeerakkoord.
Toen het kabinet van start ging bleek dat een grote impact te hebben juist op de bovenmodale inkomensgroep. Dus precies op de vvd stemmers. Dat was niet lullig, volgens de planning zou het mij geloof ik meer dan 10k p/j kosten. De vvd schrok zich natuurlijk dood en ging op de knieën bij de coalitiepartijen om dat terug te draaien. Dat mocht, gelukkig voor mij.
Ken je dat verhaal nog? Dat heeft bij mij de indruk gegeven dat ze bij financiële zaken vaak niet echt weten wat ze doen. En geloof maar niet dat dat uniek is voor de vvd.
Het is wel bijzonder dat een maatregel wordt teruggetrokken voor hij ingevoerd is. Meestal wachten ze tot het onbetaalbaar c.q. onhoudbaar is geworden
Terug naar de discussie
Als iets dus veel commotie veroorzaakt bij een achterban en/of in de media, kan er snel gehandeld worden. Zie ook het effect van grootschalige stakingen.
Helaas bestaat nog steeds het beeld dat studeren iets voor de elite is, terwijl dus bijna de helft van de jongeren inmiddels havo of vwo doet. En omdat je daar niet veel mee kunt op de arbeidsmarkt, daarna gaat studeren. Oja, en dat je dan altijd een dikbetaalde baan krijgt. Dat wordt ook geframed door de politiek met tegenstellingen als de advocaat en de loodgieter, maar de meeste afgestudeerden vinden een doodnormale baan zonder exorbitant salaris.
Het invoeren van het leenstelsel is tamelijk geruisloos gegaan. Zittende studenten hadden er geen last van, aankomende studenten gingen er ook niet tegen op de barricaden. Die hadden nog geen beeld van wat hen boven het hoofd hing. En er werd beloofd dat de onderwijskwaliteit zou worden verbeterd.
Gezwabber
Ad, ik snap je punt, gedoe over studiefinanciering is een kleinigheidje vergeleken bij gewelddadigheid en consequent achterstellen van bepaalde bevolkingsgroepen.
Alles is relatief. Het is wel lastig dat het financiele beleid zo zwabbert.
Twaalf jaar geleden gaf de ziektekostenverzekering zelfs een bijdrage voor iets eenvoudigs als een leesbril. Nu krijg je zelfs amper iets terug als je een multifocale bril koopt met glazen van 350 elk. Of zoiets.
Maar kom, we spraken af. Het gaat om het effect van het huidige overheidsbeleid op jongeren die net aan een zelfstandig bestaan beginnen. Bij ons thuis zijn ze die fase net door, maar voor jonge twintigers van nu zijn er veel hindernissen,