29 juni 2016 door Henk Boeke

Paspoort-perikelen

Ervaren reizigers maken zich nergens druk om als ze op vakantie gaan: een paspoort en een credit card of een pinpas, dat is zo'n beetje alles wat je nodig hebt. Eventueel een vliegticket erbij; de rest is bijzaak. En wat je vergeten bent, koop je gewoon ter plekke.

Maar als je met kinderen reist, is het toch wat ingewikkelder. Vooral sinds de overheid zich steeds meer druk is gaan maken over kinderontvoering. Niet dat dat nou zo'n toenemend probleem is, die kinderontvoering, maar in het kader van risicopreventie moet alles wijken.

Pak alvast maar een extra koffer: volgens de Nederlandse marechaussee zou je maar liefst 7 (zeven!) aanvullende documenten moeten meenemen. En neem vóór het vertrek een extra vrije dag (of meer) om alles voor elkaar te krijgen...

Om welke kinderen gaat het?

Het probleem van al die extra documenten speelt vooral bij kinderen die een andere achternaam hebben dan de vader of de moeder met wie ze reizen. Dus:

Lees ook: Opvoeding en gedrag

Video: Hoe doen zij het? Alles over financiële opvoeding!

• kinderen van gescheiden ouders;
• kinderen van moeders die hun meisjesnaam hebben behouden;
• kinderen van andere ouders (dus als je een vriendje of vriendinnetje meeneemt).

Dat is het officiële verhaal. Maar in de praktijk zal de marechaussee (de militaire politie die de paspoortcontrole uitvoert) ook moeilijk doen in alle gevallen die ze zelf 'verdacht' vinden. Denk bijvoorbeeld aan:

• kinderen die een andere huidskleur hebben (bijvoorbeeld als ze geadopteerd zijn);
• kinderen die geen vader lijken te hebben (bijvoorbeeld als ze geboren zijn met behulp van een anonieme spermadonor).

Wat moet je meenemen?

Op de overheidspagina Reizen met kinderen wordt aangeraden om behalve het paspoort van het kind (vanaf 26 juni 2012 moet ieder kind een eigen paspoort hebben!) ook mee te nemen:

• retourticket van het kind;
• eventueel recent uittreksel Gezagsregister;
• recent gewaarmerkt afschrift uit het basisregister (BRP) van het kind;
• kopie paspoort van toestemming gevende ouder(s);
• eventueel uitspraak van de rechter over gezag en omgang;
• eventueel het ouderschapsplan;
• eventueel de geboorteakte van het kind.

Dat zijn dus vooral papieren die betrekking hebben op kinderen van gescheiden ouders. Maar ook in andere gevallen zul je extra papieren moeten meenemen.

Toelichting op de papierwinkel

• Verklaring toestemming voor vakantie is een document waarin 'de andere ouder' toestemming geeft dat het kind daadwerkelijk met u op vakantie mag. Daarvoor zijn modellen beschikbaar:
  
  - Formulier Toestemming voor reizen met een minderjarige naar het buitenland (pdf)
  
  - idem, maar dan in het Engels (pdf)

NB: dingen die je niet kunt invullen, hoef je natuurlijk niet in te vullen. Bijvoorbeeld: het adres (of de adressen) waar je zult verblijven. Als je gaat trekken, kun je geen adressen geven. En als er geen sprake is van echtscheiding, kun je een aantal bijlagen doorstrepen (met de vermelding "niet van toepassing").

• Uittreksel uit het gezagsregister is een document waarin staat wie ouderlijk gezag heeft over het kind. Je haalt dit document bij de rechtbank.

• Een recent uittreksel uit de GBA (Gemeentelijke Basisadministratie) is een document waarin de gemeente verklaart dat het kind daar staat ingeschreven. Je haalt dit document bij de gemeente waarin het kind woont.

NB: dit uittreksel kan de paspoortcontrole misschien bespoedigen of vergemakkelijken, maar is niet strikt noodzakelijk. De marechaussee heeft namelijk online-inzage in de GBA. Dit document zou hoogstens interessant kunnen zijn voor gebruik in het buitenland.

• Kopie van het paspoort van de toestemming gevende ouder spreekt voor zich.

• Uitspraak met betrekking tot gezag en omgang is het document waarin staat wat de rechter bepaald heeft bij een scheiding.

• Ouderschapsplan is een document dat sinds 1 maart 2009 moet worden opgesteld wanneer ouders gaan scheiden. Zo'n plan bevat in ieder geval afspraken over: taakverdeling, omgangsregeling, informatie-uitwisseling en kinderalimentatie. Maar afspraken over de vakanties zijn ook meegenomen natuurlijk.

• Geboorteakte is een document waarin bevestigd wordt dat het kind daadwerkelijk geboren is, op de aangegeven plaats en tijd. Je kunt dit document alleen krijgen in de gemeente waarin het kind geboren is.

Commentaar van de overheid

We vroegen het ministerie van Defensie, verantwoordelijk voor marechaussee-zaken en grenscontroles, wat de wettelijke grondslag is voor deze adviezen. Dat blijkt te zijn: de Uitvoeringswet internationale kinderontvoering.

In essentie gaat het dus om het tegengaan van kinderontvoering. Okee. Maar vindt het ministerie niet dat die berg documenten die je mee zou moeten nemen niet érg belastend is voor ouders? Nee, dat vinden ze helemaal niet. Om kinderontvoering tegen te gaan is alles geoorloofd, aldus de woordvoerder.

De woordvoerder gaf nog wel een tip. Namelijk dat je van alle rompslomp af zou zijn wanneer je als moeder – net zoals tot nu toe al gebruikelijk was – in je paspoort de vermelding laat opnemen "e.v. [naam van de vader]", waarbij "e.v." staat voor: "echtgenote van". Zodat de naam van het kind alsnog geduid kan worden.

Ons lijkt deze tip niet echt afdoende, althans niet in alle gevallen. Denk aan situaties waarin domweg geen sprake is van een huwelijksrelatie, of als er een vriendje of vriendinnetje meegaat op vakantie. Overigens kun je zo'n soort vermelding ook laten opnemen als je gescheiden bent.

Ons eigen advies

Wilt u eigenzinnig en pragmatisch te werk gaan, omdat u zeven aanvullende documenten wel érg overdreven vindt, dan kunnen we u het volgende aanraden.

Op basis van gezond verstand, én op basis van de praktijkervaringen van reizende ouders, raden wij aan:

• neem behalve het paspoort van het kind ook een kopie van de geboorteakte mee;
• maak een kopie van het paspoort van de andere ouder (of van beide ouders, als het om een vriendje of vriendinnetje gaat), en plaats daarop een ondertekende tekst waaruit de goedkeuring voor de vakantie blijkt;
• neem vóór je op vakantie gaat contact op met de ambassade van het land waar je naartoe reist, en vraag wat ze daar voor aanvullende eisen stellen.

Meer informatie

• Paspoort en identiteitskaart - Algemene informatie van de overheid.
• Reizen met kinderen - Specifieke informatie van de marechaussee;