21 januari 2019
Nachtangsten
Je kind wordt schreeuwend en gillend wakker in zijn slaap, maar lijkt ontroostbaar. Je kunt je hierdoor als ouder(s) best machteloos voelen. Wat is er aan de hand? Het kan zijn dat je zoon of dochter last heeft van nachtangsten, niet te verwarren met een nachtmerrie. Wat is een nachtangst precies, vanaf welke leeftijd komen ze voor en wat kun je eraan doen?
Nachtangsten en nachtmerries lijken op elkaar, maar ze zijn zeker niet hetzelfde. In een eerder artikel schreven we over nachtmerries bij je kind. Een nachtmerrie is een nare droom die vaak optreedt tijdens de diepe Remslaap. Het grootste verschil tussen een nachtmerrie en een nachtangst is: je kind laat zich bij een nachtmerrie goed troosten, maar bij een nachtangst lijkt hij totaal onbereikbaar te zijn. Je ziet duidelijk dat je kind overstuur is, maar het lukt je niet contact met hem te maken; wat je ook zegt of doet. Een nachtangst wordt ook wel Pavor Nocturnus genoemd.
Hoe herken je een nachtangst?
- Nachtangsten ontstaan vaak tijdens de overgang van een lichte- naar een diepere slaap. Meestal dus niet midden in de nacht, wat bij een nachtmerrie vaak wel het geval is.
- Je kind lijkt wakker en heeft zijn ogen misschien open. Maar vergis je niet: ook al zit hij rechtop in bed, hij is nog steeds aan het slapen.
- Hij is erg in paniek, zijn hart gaat als een razende tekeer en soms is je kind ook wat bezweet.
- Troosten of geruststellen; het helpt allemaal niets.
- Je kind kan schreeuwen, om zich heen slaan en schoppen tijdens een nachtangst.
- Je kind weet er de volgende dag helemaal niks meer van.
Hoe ontstaan nachtangsten?
Kinderen van 3 jaar tot 12 jaar kunnen last krijgen van nachtangsten. Rond de 3,5 jaar krijgt je kind de eerste verschijnselen, na hun twaalfde jaar komen nachtangsten bijna niet meer voor. Sommige kinderen hebben maar een korte periode nachtangsten, terwijl ze bij anderen jarenlang voorkomen: dat is per kind weer verschillend. Ook hoeft niet ieder kind deze nachtangsten te krijgen, ze zijn namelijk erfelijk bepaald. Misschien dat jij (of je partner) er zelf vroeger ook last van had?
Hoe een nachtangst precies ontstaat is (nog) niet bekend. Onderzoekers denken dat een deel van de hersenen nog actief is tijdens een nachtangst, terwijl het andere deel al slaapt. Dit zou ook een logische verklaring kunnen zijn voor het feit dat je kind zich er de volgende dag niks meer van herinnert. Het deel van de hersenen dat nog wakker is, zorgt dan voor de bewegingen en het gillen tijdens een nachtangst.
Tips bij het omgaan met een nachtangst
Heeft je kind last van nachtangsten? Dan kan dat erg vervelend zijn om te zien. Wat kun je eraan doen? Ouders Online geeft je wat handige tips:
- Het is goed om te weten dat je kind nog slaapt tijdens een nachtangst. Hem aanraken of troosten kan hem dus alleen maar wakker maken, waardoor hij nog meer overstuur kan raken. En alhoewel je je kind natuurlijk het liefst wil geruststellen, werkt het eigenlijk het beste om hem zoveel mogelijk met rust laten. Hij valt na een paar minuten vanzelf weer in slaap.
- Zorg dat de omgeving veilig is. Op die manier kan je kind zich niet bezeren, mocht hij om zich heen gaan slaan.
- Een vast bed ritueel aanhouden en de dag rustig afbouwen is altijd aan te raden.
- Je kunt je kind een slokje water geven (bijvoorbeeld uit een flesje met een vast rietje) of zachtjes zingen om hem gerust te stellen tijdens de nachtangst. Probeer voorzichtig uit wat bij jouw kind werkt. Misschien is dat dus ook wel: helemaal niks doen.
- Blijf er wel bij als je kind een nachtangst heeft. Mocht hij wakker worden, dan ben je in de buurt om hem te helpen en geruststellen.
- Een periode met veel nachtangsten kan erg vermoeiend zijn. Je schrikt steeds wakker en je maakt je misschien zorgen om je kind. Kijk of je ergens een moment kunt creëren om wat bij te slapen.
- Zorg voor een rustige slaapruimte voor je kind, als het kan met zo min mogelijk omgevingsgeluiden.
- Besef je dat deze nachtangsten heel normaal zijn, je kind er zelf niet veel last van heeft en hij er (gelukkig) vanzelf weer overheen groeit.
Heb jij een gouden tip over hoe om te gaan met nachtangsten? Deel ze gerust met ons. Slaap lekker!
Monique bb
06-01-2020 00:01<p>Wij hebben veel ervaring met angstdromen – pavor nocturnus – nachtangsten of hoe het wordt genoemd. Onze oudste dochter heeft vanaf haar dreumestijd (ong. 1 jaar) tot en met haar 11e jaar last gehad van angstdromen. Toen ze klein was wisten we echt nog niet wat er aan de hand was, maar achteraf gezien had ze als dreumes al dezelfde ‘verschijnselen’.
</p>
<p>Ze heeft altijd alleen in de eerste paar uur van de nacht last gehad, meestal een paar keer per week. We hebben er soms ook heel rare situaties door gehad, zoals op de camping waar ze de hele boel bij elkaar had geschreeuwd. En het gaf ook onzekerheid: we wisten niet of we haar wilden laten logeren of op kamp zouden sturen (wij hebben het gewoon gedaan en hebben de ouders/begeleiders geïnformeerd en alles uitgelegd wat er gebeurt en wat goed helpt bij haar).
</p>
<p>Onze gouden tip wat bij ons meestal hielp, na jaren aanmodderen, is: we hebben een babyfoon op haar slaapkamer gezet. Wij hoorden namelijk aan het ademhalen (onrustiger) en een beetje kreunen/geluiden maken dat ze in een angstdroom aan het glijden was. Dan gingen we heel snel naar haar toe en raakten haar aan, of aaiden haar arm, zonder haar wakker te maken! Ook gingen we kort, en zachtjes tegen haar praten. Dat waren positieve woorden bijvoorbeeld: “goedzo , ga maar lekker slapen, welterusten, tot morgen” etc. Het lukte ons daardoor heel vaak om te voorkomen dat ze in een angstdroom terecht kwam.
</p>
<p>Wat ons vermoeden is waarom onze dochter veel angstdromen heeft gehad: dat ze te moe was. Toen ze 11 jaar oud was (groep 8) was ze al rond 17/18 uur zo moe, dat ze eigenlijk al naar bed zou moeten. Ze stortte dan ook vaak in en we hadden crisissituaties: niks was meer goed en alles moest overnieuw. De dag was blijkbaar voor haar gewoon té inspannend, kostte haar té veel energie. Als klein kind sliep ze altijd al erg veel en lang en we hielden haar in groep 3 op woensdag vaak thuis zodat ze op tijd overdag on gaan slapen. Ze sliep bijna altijd nog overdag tot haar 4e verjaardag. Terwijl onze andere dochter vanaf ong. 2 jaar oud niet meer ’s middags sliep.
</p>
<p>Ik lees dat deskundigen zeggen dat de kinderen met angstdromen juist door het slechte slapen zich overdag slecht kunnen concentreren etc. Maar ik denk dat het bij onze dochter juist andersom is: doordat ze zich slecht kon concentreren overdag (ze heeft op haar 11e de diagnose ADD gekregen), kost het haar veel energie om alles te volgen en alles goed mee te doen. En dus was ze erg moe … en dus denken we dat ze daardoor angstdromen heeft gekregen.
</p>
<p>Want hoe toevallig is het dat nadat ze ADD medicatie heeft gekregen, ze om 18 uur echt heel veel minder moe was dan voorheen? Ze kon toen ook gewoon ’s avonds haar huiswerk maken (brugklas) en op gewone puber-tijden (20.30/21.00 uur) naar bed toe gaan. En de angstdromen …. stopten acuut sindsdien. En ze heeft nog maar 1 of 2x een angstdroom heeft gehad…. ze is inmiddels 16 jaar oud.. Ik wil hiermee niet zeggen dat alle kinderen met angstdromen ADD hebben!
</p>
<p>Hopelijk geeft onze ervaring jullie wat duidelijkheid en kunnen jullie iets met onze babyfoon-tip.<br />
Succes en sterkte ermee!
</p>