17 maart 2012 door Henk Boeke

Moedermelk in de magnetron?

Tot nu toe werd altijd afgeraden om afgekolfde moedermelk te verwarmen in de magnetron; een pannetje warm water (au bain marie) of een elektrische flessenwarmer hadden altijd de voorkeur. Daarvoor werden altijd de volgende redenen gegeven:

• bij verwarming in de magnetron kunnen er hot-spots (plaatselijk hete plekken) in de melk ontstaan;
• de melk van de hot-spots kan verbrandingen in de mond van de baby veroorzaken;
• op de plaats van de hot-spots kan de melk in kwaliteit achteruit gaan: zowel de vitamines als de afweerstoffen kunnen kapot gaan.

Sinds begin 2004 is men – of althans het Voedingscentrum – hier anders tegenaan gaan kijken. Het Voedingscentrum, dat in opdracht van de overheid belast is met de promotie van borstvoeding, heeft besloten om het advies voor het verwarmen van afgekolfde moedermelk aan te passen. Vanaf nu ziet men geen bezwaar meer in het verwarmen van afgekolfde moedermelk in de magnetron.

Het nieuwe advies is gebaseerd op een wetenschappelijk artikel [1] waarin wordt beschreven dat alleen de temperatuur van belang is en niet de manier van verwarmen.

Het nieuwe advies komt erop neer dat het niet uitmaakt of de moedermelk met een waterbad, een flessenwarmer of een magnetron wordt opgewarmd. Zolang de moedermelk maar niet warmer wordt dan 50 graden Celsius. Een goede indicatie hiervoor is dat een druppel melk op de pols niet heet aanvoelt.

Lees ook: Opvoeding en gedrag

Video: Hoe doen zij het? Alles over financiële opvoeding!

In het artikel waar het Voedingscentrum naar verwijst, wordt wel erkend dat er hot-spots kunnen ontstaan (vooral de bovenkant van de fles kan heter worden dan de rest), maar dat zou geen probleem hoeven zijn als je de melk halverwege het verwarmen én aan het eind even door elkaar schudt.

De manier van verwarmen doet dus niet terzake, alleen de temperatuur. De melk mag dus niet te heet worden, omdat dan de kwaliteit achteruit gaat:

• Vitamine E daalt 10% bij temperaturen boven 67 graden Celsius;
• Vitamine B1 blijft onveranderd bij temperaturen tot 77 graden Celsius;
• Linoleenzuur blijft onveranderd bij temperaturen tot 77 graden Celsius;
• IgA, IgG en IgM dalen bij temperaturen boven 57 graden Celsius [IgA, IgG en IgM zijn antistoffen - red.];
• de temperatuur in de hot-spots is ongeveer 15 graden hoger dan in de rest van de fles.

Commentaar Ouders Online

Een magnetron is handiger dan een pannetje water of een flessenwarmer. Het gaat in ieder geval een stuk sneller en behalve de fles hoef je niets op te ruimen of af te wassen. De vraag is echter of het wetenschappelijk verantwoorde advies van het Voedingscentrum wel zo praktisch is.

Ons eerste bezwaar betreft dat gegoochel met temperaturen. Alles goed en wel, maar melk verwarmen doe je natuurlijk niet met een thermometer. Dat gaat gewoon op het gevoel. En dan is een pannetje water of een flessenwarmer toch handiger dan een magnetron, omdat je dan voortdurend kunt voelen hoe het ermee staat. We zien onszelf niet alsmaar het deurtje van de magnetron open en dicht doen. Hoe zou je trouwens het verschil in temperatuur tussen de hot-spot (de bovenkant van de fles) en de rest moeten meten?

Ons tweede bezwaar betreft die rare instructie voor het omschudden van de melk (halverwege en aan het eind). In de praktijk komt daar natuurlijk niets van terecht. Een magnetron wordt immers gebruikt voor het gemak en voor de snelheid; dan ga je niet halverwege de magnetron uitschakelen om extra handelingen te verrichten. Misschien dat je het de eerste paar dagen nog wel doet, maar daarna niet meer. En bovendien: misschien dat je het als zorgzame ouder nog wel doet, maar wat te denken van een willekeurige oppas?

Kortom: dat nieuwe advies, dat lijkt ons niet handig. Wij houden het gewoon maar bij het klassieke bain marie. (De flessenwarmer hebben we na één dag al bij het oud vuil gezet, omdat het snoer zo stug was dat dat rotding alsmaar omviel.)

Tip: nog handiger dan een pannetje is een grote kan met warm water. Zo is er voldoende warm water om de fles te verwarmen en wordt de fles nooit te heet. Maar wat u ook gebruikt: zet de pan of de kan nooit op het fornuis. Doe je dat wel, dan kan de temperatuur alsnog te hoog oplopen. Zeker als tussentijds de telefoon nog gaat. En bedenk dat lauwe melk van een graad of 30 warm genoeg is voor een zuigeling.

Voor alle flesvoedende ouders die geen moedermelk maar poedermelk gebruiken, geldt natuurlijk precies hetzelfde.

Literatuur

[1]
Ovesen,L., J.Jakobsen, T.Leth and J.Reinholt: 'The effect of microwave heating on vitamins B1 and E, and linoleic and linolenic acids, and immunoglobulins in human milk'. In: International Journal of Food Sciences and Nutrition (1996) 47, 427-436.