10 februari 2020

Krentenbaard bij kinderen

Wat is krentenbaard?

Gert van Lieshout: ‘Krentenbaard is een bacteriële infectie van de huid. Dat betekent dat er een ontsteking is van de huid die veroorzaakt is door een ziekteverwekker. In dit geval is dat een bacterie en meestal is dat een zogenaamde stafylokok of een streptokok.

Het woord krentenbaard is natuurlijk een nogal bijzonder woord voor een aandoening van de huid die voornamelijk bij kinderen voorkomt. Vaak zitten de afwijkingen van de ontsteking in het gezicht van kinderen, op de plaats waar mannen baardgroei hebben. Dus op de huid van de onderkaak, de kin, de wangen en rond de neus. Als er huidafwijkingen bestaan, geven die vaak jeuk, en wat doen mensen die jeuk voelen? Die gaan krabben. Zeker kinderen. Als er aan deze huidafwijkingen gekrabd wordt, komt er nogal eens een kleine bloeding van. Als het bloeden gestopt is en het bloed indroogt, dan ziet dat ingedroogde bloed er donker uit, soms ook wel zwart. Zo’n zwart plekje kan er uitzien als een krent. Dus krenten in de baardstreek, daarom de naam krentenbaard.

De Latijnse naam voor krentenbaard is impetigo. Impetigo komt voornamelijk bij jonge kinderen voor, meestal jonger dan 7 jaar.’

Krentenbaard symptomen

Voordat je aan de gang gaat met smeersels, is het belangrijk dat je eerst zeker weet dat het om krentenbaard gaat. van Lieshout: ‘Onderstaand een plaatje waarop krentenbaard te zien is. Je ziet dat er lang niet altijd veel duidelijk krenten te zien zijn. Wel zien we vaak een huid die kapot is, rood is, vochtig is en gele of bruine korsten heeft. Soms zijn er ook bultjes zichtbaar.'

Lees ook: Opvoeding en gedrag

Video: Hoe doen zij het? Alles over financiële opvoeding!

‘Er kunnen in korte tijd veel nieuwe plekken bijkomen als de bacteriën die in het wondvocht zitten op andere delen van de huid komen. Of als het vocht verspreid wordt door krabben van het kind. Bijna altijd jeuken de huidafwijkingen. De huidafwijking kan in het gezicht zitten, maar zoals je op de foto ziet, kan het ook op andere plekken van het lichaam voorkomen. Zoals de armen. Ooit hebben kinderen tientallen plekken.'

In het kort een lijstje met symptomen:

• Vaak verschijnt krentenbaard in het gezicht op plekjes waar de huid al wat beschadigd is. Bijvoorbeeld op de plek waar een schaafwondje zat, een krabplekje of eczeem.
• Het ziet eruit als een wondje of rood plekje. Soms verschijnen er ook blaasjes met pus.
• De plekjes kunnen in elkaar overlopen en uitbreiden.
• Wanneer er blaasjes zijn, kunnen deze gaan indrogen en ontstaan er gele korstjes.
• De huidaandoening kan behoorlijk jeuken.

Is krentenbaard besmettelijk?

Slecht nieuws, krentenbaard bij kinderen (en volwassenen) is besmettelijk. Zeer besmettelijk zelfs. Van Lieshout: ‘In het vocht van de huidafwijkingen zitten bacteriën en als die op een ander stuk huid komen of op de huid van een ander kind, kunnen ook daar de huidafwijkingen optreden. De kans dat een kind krentenbaard krijgt of dat een ander kind de bacterie overneemt, is groter als de huid (kleine) beschadigingen heeft bijvoorbeeld van schaafwondjes of eczeem.

Een kind kan de bacterie uit het vocht van wondjes krijgen van een ander kind door de vingers of handen van het andere kind. De bacterie kan ook overgebracht worden door speelgoed, handdoeken of kleding met wondvocht. Tenslotte kan de bacterie ook van het ene kind overgaan op het andere door hoesten of niezen.

Er zijn kinderen die de bacteriën op hun huid hebben zonder zelf plekjes te krijgen, maar de bacterie dus wel over kunnen brengen op een ander kind dat er wel plekjes van krijgt. Het is een huidinfectie die vooral in de zomer voorkomt. Als een kind impetigo heeft, zijn er binnen een paar dagen vrijwel altijd andere kinderen die ook plekjes krijgen. Meestal binnen 3 dagen maar het kan soms wel 2 weken duren. Kinderen mogen wel naar school of de kinderopvang, maar let dan wel op het vermijden van aanrakingen, als dat kan! Het vocht is besmettelijk.’

Hoe ziet krentenbaard eruit in het beginstadium?

Gert van Lieshout: ‘In het begin komt er alleen een bultje dat later een blaasje wordt of meteen een blaasje. Dit gaat vaak snel kapot. Vanzelf of door te krabben en dan komen de bacteriën op andere huidstukken en kunnen ook daar de huid ziek maken. Het plekje of de plekjes worden dan snel groter en vochtiger. Als het vocht indroogt komen er korsten.’

Hoe lang duurt krentenbaard bij kinderen?

Gert van Lieshout: ‘Zonder behandeling gaat de infectie binnen één tot drie weken voorbij. De aandoening gaat sneller weg als verhinderd kan worden dat er nieuwe plekjes ontstaan. Dat kan door ervoor te zorgen dat het wondvocht zich niet kan verspreiden. Dus door de wondjes af te plakken, nageltjes kort te houden en de handen te wassen. Zeker als ze in contact geweest zijn met vocht uit de blaasjes. Dit zijn hygiënische maatregelen. Ga altijd eerst naar de huisarts om vast te stellen dat er sprake is van krentenbaard.’

Behandeling krentenbaard bij kinderen

‘Er is nog een voordeel om naar de huisarts te gaan.' Geeft dokter van Lieshout aan. 'Als het krentenbaard is, zal de huisarts een recept geven voor een crème of een zalf met fusidinezuur of een ander antibioticum. Zeker als er veel blaren zijn. Na 2 dagen smeren zal de bacterie al dood zijn en geen nieuwe plekjes meer kunnen veroorzaken. Soms moet de huisarts een antibioticum in de vorm van een drankje geven als er heel veel plekjes zijn of als er steeds plekjes bijkomen.’ 

Krijg je geen zalf of crème dan zijn de wondjes niet meer besmettelijk op het moment dat ze zijn ingedroogd. Er komen dan geen bacteriën meer vanaf. Het goede nieuws is misschien wel dat krentenbaard over het algemeen geen littekens achterlaat. Maar dan moet je kind er niet als een wilde aan gaan krabben. Het is overigens niet zo dat als je kind het eenmaal heeft gehad, je er vanaf bent, want het kan terugkomen! Gelukkig weet je dan beter wat je moet doen.

Krentenbaard bij je kind gesignaleerd? Onderneem deze stappen

Nog even een snelle een ‘eerste hulp bij krentenbaard’:

1. Het beste is als je kind er zo min mogelijk aan zit, anders zit het straks overal. Plak er een pleister op en probeer, als het kan, je kind uit te leggen dat het niet aangeraakt mag worden. 

2. Hygiëne is super belangrijk bij krentenbaard. Daarom: laat je kind vaak de handjes wassen (zeker als hij/zij naar school of kinderopvang is geweest). Voor de zekerheid is het ook goed om het speelgoed en de knuffels waarmee je kind veel speelt, dagelijks te wassen of af te nemen.

3. Knip de nageltjes goed zodat er geen hele familie bacteriën onder kan gaan zitten.

4. Geef je kind een eigen handdoek en vervang deze elke dag.

5. Stel je omgeving en school/kinderopvang op de hoogte zodat zij ook (hygiënische) maatregelen kunnen nemen.

6. Gewone zeep is genoeg, je hoeft niet aan de gang met ontsmettingsmiddelen.

Nog één ding: je hoeft je kind echt niet thuis te houden als hij/zij krentenbaard heeft. De kans is vrij groot dat de bacterie al in de groep circuleert, dus besmetting bij anderen voorkomen heeft vaak al geen zin meer. Vermeld het wel altijd op school of kinderopvang, misschien dat ze daar bepaalde regels hanteren en ze wel willen dat je jouw kind moet thuis houdt. Maar medisch gezien is daar geen reden voor.