8 maart 2010

Dutjes voor dummy's ;-)

In een ander artikel vertelden we dat je een pasgeboren baby die weer wakker wordt bij het in bed leggen, het beste even 10 minuten in je armen kunt houden voor je hem weglegt. Daarmee geef je hem de tijd om dieper in slaap te komen, waardoor de kans kleiner wordt dat hij weer wakker wordt bij het in bed leggen. Ik vertelde er toen bij dat dit meestal goed werkt, maar soms niet.

Als het langer duurt dan 20 minuten voor een baby in slaap komt, dan kán dat wijzen op een probleem, zoals late dutjes of verkeerde slaap-associaties. Of er kan sprake zijn van een medisch probleem. Maar het kan ook zijn dat er niet veel bijzonders aan de hand is. Je hebt nu eenmaal wakkere baby's en slaapkopjes.

Hoeveel dutjes?

In veel boeken over slaappatronen bij jonge kinderen vind je een overzicht van het aantal dutjes per dag. 

• 0 tot 3 maanden - Elke 2 uur een dutje. Met 3 maanden moet de totale slaaptijd overdag gemiddeld 5 uur bedragen.

• 3 tot 6 maanden - De tijd tussen twee dutjes bedraagt minstens 3 uur, wat dagelijks drie of vier slaapjes betekent. Met 6 maanden moet de totale slaaptijd overdag gemiddeld 3 à 4 uur bedragen.

• 6 tot 9 maanden - Drie dutjes: twee dutjes van elk ongeveer 45 minuten in de ochtend, en één van ongeveer 90 minuten rond lunchtijd. Met 9 maanden moet de totale slaaptijd overdag gemiddeld 3 uur bedragen.

• 9 tot 12 maanden - Twee dutjes: één slaapje in de ochtend van ongeveer 45 minuten, en één van 1½ 2 uur na de lunch. Uw baby zou tegen 15.30 uur wakker moeten zijn. Met 12 maanden moet de totale slaaptijd overdag gemiddeld 2½ uur bedragen.

• Vanaf 12 maanden - Eén dutje per dag, halverwege de dag. Rond deze leeftijd moet de totale slaaptijd overdag gemiddeld 2 uur bedragen.

Hoewel het bovenstaande overzicht door veel slaapspecialisten gehanteerd wordt, moet je het echt zien als een uitgangspunt. Neem het als leidraad om te kijken naar het slaapgedrag van jouw kind. Zie het zeker niet als een verplichting of een norm die je moet aanhouden. Niets moet. Elk kind is anders.

Lees ook: Opvoeding en gedrag

Video: Hoe doen zij het? Alles over financiële opvoeding!

Zeker als er verder geen problemen zijn (kind groeit goed en is gezond, niemand chagrijnig en iedereen blij) hoef je je nergens zorgen over te maken. Maar als je het gevoel hebt dat er iets niet goed gaat, kan zo'n schema wel nuttig zijn om te achterhalen wat er mis zou kunnen zijn.

Hoe lang duurt een dutje?

Jonge baby's hebben een slaapcyclus van ongeveer 45 minuten. Het mooiste is om twee van die slaapcycli aan elkaar te koppelen, zodat je een dutje krijgt van zo'n 90 minuten. Vooral voor het lunch-dutje is dat aan te bevelen, omdat dat dutje nog tot zo'n jaar of 3 in stand zal blijven. Dan is een vast patroon wel zo handig.

Het 'koppelen van twee slaapcycli' betekent dat je ervoor moet zorgen dat je kind na 45 minuten, als het (een beetje) wakker wordt, weer doorslaapt. Dus: niet uit bed halen "omdat hij toch weer wakker is", maar even over zijn bolletje aaien en weer door laten slapen. In principe moet een kind uit zichzelf weer in kunnen slapen na het wakker worden.

Wat is de beste plek voor een dutje?

De beste plek voor een dutje is gewoon het eigen bed van je kind. Dus niet in de box, de kinderwagen of het wipstoeltje. Zo wen je je kind eraan dat zijn bed bedoeld is om te slapen, wat grote voordelen biedt voor later. Sommige baby's hebben meer moeite met zelf in slaap vallen dan anderen, en een baby die niet slaapt, raakt oververmoeid en slaapt daardoor tijdens het volgende slaapje nog onrustiger. Dan kan de draagzak of de kinderwagen zeker uitkomst bieden. Door je kindje uitgerust de dag door te laten komen, is het makkelijker om het slaapje erna weer te oefenen met in het eigen bedje slapen.

Op zich is er dus niets op tegen om je kind te laten slapen in een draagzak of in 'het grote bed', maar realiseer je wel goed dat als je dit standaard en steeds meer doet, het ook steeds lastiger wordt om die gewenning weer af te bouwen. De draagzak zorgt juist bij kleine baby's voor een veilig gevoel en kan uitkomst bieden als je kindje moeilijk in slaap valt. Blijf daarnaast regelmatig oefenen met het eigen bedje, om de gewenning te voorkomen.

Er zijn veel kinderbedjes te vinden die handig zijn voor moeilijke slapers, zoals wiegjes die schommelen of meewiegen, co-sleepers waar de zijkant vanaf kan zodat je het bedje aan je eigen bed kan schuiven en zo je kindje snel gerust kunt stellen. Ook zijn er bedjes op de markt die een reflux-stand hebben waarmee je de hoofdzijde omhoog kunt zetten. Fijne details die het zelf in slapen leren vallen van je kindje stimuleren.

Dutjes verdelen

Streef ernaar om de dutjes zo goed mogelijk te verdelen over de dag. Dat kan soms wel moeilijk zijn, bijvoorbeeld als je kind vanzelf in slaap is gesukkeld tijdens een rit in de auto of de kinderwagen. Op een moment dat je het niet gepland had dus. Maar probeer daarna het oude patroon toch weer op te pakken.

Een andere valkuil is dat je het aantal dutjes onnodig gaat verminderen of bekorten, om 's nachts wat meer rust te hebben. Niet doen! Het gevolg is namelijk dat de baby erg moe kan worden overdag, waardoor hij gestrest raakt, met alle vervelende gevolgen van dien. Dan neemt namelijk het stresshormoon cortisol toe, waardoor je kind moeilijker in slaap komt op het moment dat het echt nodig is.

Waar het uiteindelijk op neerkomt, is tóch weer het oude principe van rust en regelmaat. Het klinkt ouderwets, maar het werkt wel.

Kind in slaap duwen

Okee, rust en regelmaat dus. Maar hoe zorg je er nou voor dat je kind gaat slapen volgens het patroon dat je zelf bedacht had? Soms helpt het om je kind 'in slaap te duwen'. Beweeg duim en vingers uit elkaar met een lichte druk over de wenkbrauwen naar beide slapen, en strijk daarna zachtjes naar de kruin met je hele hand. Succes verzekerd, bij kinderen van alle leeftijden!

'Verkeerde slaap-associaties'

De slaapspecialisten hameren erop dat je je kind geen 'verkeerde slaap-associaties' moet bijbrengen. Daarmee bedoelen ze dat je moet vermijden dat je kind alleen maar kan slapen als er voldaan is aan bepaalde voorwaarden, zoals wiegen, strelen, erbij gaan liggen, zorgen dat er een bepaald speentje of een specifieke knuffel aanwezig is, etc.

Dat gaat ons eerlijk gezegd wat te ver. Natuurlijk moet je je niet laten leven door je kind, en niet toegeven aan elke gril, maar wat ons betreft mag je best slaap-tradities ontwikkelen. Een slaap-traditie is immers ook een vorm van regelmaat, en dat werkt gewoon goed.

In dit artikel wordt gebruik gemaakt van affiliate links.