25 september 2018

Alles over pap!

Veel volwassenen gruwen ervan, maar kinderen vinden het meestal best lekker: pap! Dat is: een beetje dikkig kooksel van een graanproduct (in de vorm van meel, brood of vlokjes) met melk of water. Tot je baby 1 is, maak je pap met moedermelk of poedermelk. Als kinderen wat ouder zijn, kan het ook gemaakt worden met koemelk of plantaardige melk en met toevoegingen zoals fruit en zaden. Let er op dat aan sommige kant-en-klaarproducten suiker is toegevoegd, dus lees even goed de ingrediënten op de verpakking.

Bij de eerste papjes gaat het in feite om de eerste hapjes. Bijvoeding dus. Daarom beginnen we ons pap-verhaal met wat algemene opmerkingen over bijvoeding. Daarna meer over de pap zelf.

Starten met bijvoeding

Het officiële advies om te beginnen met bijvoeding – zoals een groentehapje, fruithapje of pap – is: vanaf 6 maanden.

Sommige ouders beginnen al wat eerder, bijvoorbeeld met 5 maanden, of soms nog eerder, met 4 maanden. Toch wordt geadviseerd om niet veel eerder dan 6 maanden hier mee te beginnen. Dit heeft te maken met de rijping van de darmen, die pas met 6 maanden is afgerond. Sommige baby's kunnen daardoor darmkrampjes krijgen als ze voor de 6 maanden al bijvoeding krijgen. Er zijn ook baby's die daar geen last van hebben en al duidelijk met 4 of 5 maanden kenbaar maken dat ze toe zijn aan iets anders dan (moeder)melk. Duidelijke signalen zijn op de eigen handjes sabbelen, kan al goed dingen pakken en weer loslaten en veel interesse tonen in jouw eten. Merk je dat jouw baby nog vaak krampjes heeft, veel huilt en vaak last heeft van obstipatie of diarree? Dan kun je beter nog even wachten met bijvoeding. Ben je begonnen met bijvoeding en merk je de dagen erna dat je baby ergens last van heeft of andere ontlasting krijgt? Stop dan weer met de bijvoeding en wacht weer een periode voor je het weer probeert.

Lees ook: Groei en ontwikkeling

Video: Hoe doen zij het? Alles over financiële opvoeding!

Wees natuurlijk wél extra voorzichtig als er allergieën in de familie zitten, of als je kind al allergisch is, bijvoorbeeld voor koemelkeiwit. In zo'n geval kan een diëtiste – terecht – adviseren om nog een paar maanden te wachten met bijvoeding. 

Officieel pap-advies

Het officiële pap-advies, opgesteld door TNO (in samenwerking met allerlei andere organisaties), en onder andere beschikbaar via het Voedingscentrum, luidt op dit moment als volgt:

Als je wilt, kun je je kind in het begin pap geven in plaats van brood. Het hoeft niet, want brood is vanaf het begin een prima keuze. Er zijn allerlei kant-en-klare, voorgekookte, fijne of grovere papgranen te koop. Strooi deze in warme opvolgmelk. Even roeren en klaar.

Begin altijd met de fijne soorten (bloem en meel) en stap langzaam over op een grovere soort.

Pap van moedermelk

De laatste alinea van het officiële pap-advies verbaasde ons. Die luidt als volgt:

Je kunt geen pap maken van moedermelk. Daar zit een enzym in dat ervoor zorgt dat de pap niet goed bindt. Pap op basis van borstvoeding blijft daardoor dunner.

Dat van die enzymen, dat klopt. Maar dat pap van moedermelk altijd dun zou blijven niet. De enzymen kun je namelijk op een simpele manier uitschakelen. Onze lactatiekundige Nanny Gortzak zegt hierover:

Instant-pap die gemaakt is van moedermelk, wordt dun vanwege bepaalde enzymen in de melk. Dit is te voorkomen door de melk eerst au bain marie te verwarmen, vervolgens af te laten koelen, en dan pas het pappoeder toe te voegen. (Bron: Kolfbrochure Ouders Online)

Rijstebloem in de laatste fles voor langer doorslapen?

Moeders vragen ons regelmatig of ze rijstebloem in de laatste fles kunnen doen om hun baby langer door te laten slapen. Je kunt het proberen, maar de kans dat het helpt is klein.

Het enige wat rijstebloem doet, is het indikken van de melk. Er zal wel een klein beetje meer energie in een fles melk zitten waaraan rijstebloem is toegevoegd, maar het verschil met melk zónder rijstebloem is niet zo groot als waar u misschien op hoopt. Rijstebloem bevat namelijk weinig vet en weinig vezels, wat juist de bestanddelen zijn die je nodig hebt om ervoor te zorgen dat de maag zich trager leegt.

De essentie van 'doorslapen' is dat de baby de afzonderlijke slaapcycli aan elkaar kan koppelen (dus: weer inslapen na tussentijds wakker worden), en dat is toch vooral een kwestie van gewenning en ontwikkeling.

Papfles of lepeltje?

Geadviseerd wordt om pap met een lepel te geven. (Dus niet met de fles.) De reden daarvoor is dat je met die lepel de mondmotoriek stimuleert. Zo zou je kind bijvoorbeeld beter en sneller leren praten.

In het begin kan voeren met een lepel natuurlijk een hoop geknoei geven, maar uiteindelijk loont het wel. Een papfles is handiger en schoner, maar zou minder goed zijn voor de ontwikkeling van de baby. Daarnaast kan je baby sneller last krijgen van darmkrampjes door het geven van een papfles. Het geven van pap op een lepeltje zorgt voor een langzamere verwerking van de pap in de darmen en kan daardoor makkelijker verteren. 

Zoek je nog tips voor leuke lepels voor je kindje?

• De vliegtuiglepel is bij veel kinderen een groot succes.
• De lepels van Done by Deer zijn met hun speelse ontwerp en formaat de ideale lepel om te beginnen met eten.
• De dwarslepel van Nijntje is ook handig om je kindje zelf te leren eten als hij groter is.
• Ga je voor duurzaam? Kies dan voor de lepels Zuperzozial, gemaakt van bamboe.

Aan tafel kun je dus best een lepeltje proberen om je kindje eraan te laten wennen, maar bij het naar bed gaan hoef je wat ons betreft niet zo moeilijk te doen. Dan kan een papfles best troostrijk zijn en je kindje lekker rozig maken voor het slapen.

Stoppen met pap?

In de Vraagbaak Kinderarts behandelden we eens een vraag, waarin een moeder vertelde dat het consultatiebureau adviseerde om te stoppen met pap, omdat de baby te weinig aankwam. Onze kinderarts begreep daar niets van. Die vond pap een prima voeding.

Waarom adviseerde het CB om te stoppen met pap? We hebben dat nagevraagd bij het NCJ, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, voorheen onderdeel van het RIVM maar tegenwoordig zelfstandig. Zij gaan over de jeugdgezondheidszorg, oftewel de CB's en de schoolartsen. Het antwoord was dat er geen eenduidig pap-beleid is, en dat elke CB-medewerker kan adviseren wat hem of haar goeddunkt. Vandaar ook dat verschillende ouders soms verschillende adviezen kunnen krijgen.

In dit artikel wordt gebruik gemaakt van affiliate links.